Rośliny egzotyczne do ogrodu | Sprawdzone gatunki polecane do uprawy w Polsce

Jakie rośliny egzotyczne można uprawiać w ogrodzie w Polsce?

Określenie „rośliny egzotyczne” (czyli wszystkie inne, niż rodzime) jest tak pojemne, że każdorazowo należy doprecyzować, o które konkretnie rośliny chodzi. Kojarzą się głównie z bujną, bogatą florą strefy międzyzwrotnikowej, a tym samym z ciepłem, słońcem i wiecznymi wakacjami. To jednak nie tylko rośliny ozdobne, ale również owoce i warzywa, które właściwie przestaliśmy traktować jako obce.

„Egzotyki” przyciągają wzrok swą różnorodnością. Ich liście bywają ogromne jak u bananów lub cieniutkie jak u juk. Palczaste jak u fatsji lub podłużne jak u lnu nowozelandzkiego. Błyszczące jak u cytrusów, nakrapiane jak u aukuby. Każdy ogrodnik stworzy z nich własne, niepowtarzalne zestawienia, a dodatkową atrakcją będzie zapach (cytrusy, lilie), jadalne owoce (figa), przecudne kwiaty (strelicja, pacioreczniki) czy też odmienny kolor liści. 

Palmy, banany i bambusy należą do najciekawszych roślin egzotycznych, jakie można uprawiać w ogrodzie lub w donicach. Obok licznych gatunków tropikalnych są wśród nich i takie, które pochodzą z chłodniejszych stref umiarkowanych i to właśnie one dobrze rosną w naszym klimacie.

Rośliny egzotyczne do ogrodu: PALMY

Z wymienionej trójki najbardziej kontrowersyjne są palmy. Jeszcze dziesięć lat temu uprawiane jedynie przez garstkę pasjonatów są teraz stale obecne w ofercie wielu firm ogrodniczych i sprowadzane do Polski w tysiącach sztuk rocznie. Pojawiły się w zbiorowej świadomości ogrodników, stały się ulubionym dodatkiem do nowoczesnej architektury, rozległych tarasów i ogrodów egzotycznych.

Czy palmy są odporne na mróz?

Intrygującą cechą przynajmniej kilkunastu gatunków palm jest ich odporność na mróz. W naszym polskim, niejednorodnym i zmiennym klimacie nie jest całkowita, ale przy pomocy odpowiednich osłon można cieszyć się widokiem palm za oknem przez większą część roku.

Źródłem informacji o odporności na mróz bywają sprzedawcy, którzy na ogół sami ich nie uprawiają, a także inni miłośnicy, którzy nie zdążyli jeszcze nabyć wystarczającego doświadczenia. Z natłoku sprzecznych danych niezorientowany amator nie jest w stanie wyłowić informacji, które będą dla niego przydatne. Dowiedz się więcej o mrozoodporności palm

Jaką palmę wybrać na początek?

Pod wieloma względami najlepszą palmą do ogrodu jest szorstkowiec (Trachycarpus fortunei), pochodzący z Chin, a w Europie uprawiany już od połowy XIX w. Dostępny w różnych wielkościach, łatwy w uprawie i bez trudu znoszący chłodne i mokre warunki zimniejszej pory roku (-12 °C i więcej), co w przypadku pozostałych gatunków nie jest takie oczywiste. Smukły pień pokrywa grube, jasnobrązowe włosie, z którego wystają końcówki starych liści. Te ostatnie są wachlarzowate, dłoniaste, ciemnozielone, czasami sztywne, czasami przełamane przez wiatr. Dorodne osobniki przyrastają każdego roku o 20-30 cm, wiosną wypuszczają kiście żółtych kwiatostanów, a w ciągu sezonu ok. 10 liści. Już ten jeden gatunek pozwala na uzyskanie atrakcyjnego buszu, ale lista potencjalnych palm jest dłuższa. Różnią się wyglądem liści (pierzaste lub wachlarzowate), detalami kłodziny (pnia) i odpornością na mróz. Ograniczeniem może być koszt zakupu, ale również i późniejszy powolny wzrost niektórych gatunków. Okres wegetacji jest w Polsce niestety zbyt krótki i chłodny, by mogły wytworzyć więcej niż kilka liści rocznie.
Dowiedz się więcej o uprawie szorstkowca w ogrodzie

Kwestie finansowe nie są bez znaczenia, gdyż większość nabywców chce od razu mieć dużą palmę, a taka kosztuje od jednego do kilku tysięcy. Kolejnym poważnym wydatkiem jest koszt zabezpieczenia na zimę, często dorównujący cenie samej rośliny. Te przeszkody można ominąć kupując małą palmę.

Kiedy kupować palmy?

Najlepszym czasem na zakupy jest wiosna, gdy do Polski trafiają świeże transporty. Oferta jest wówczas bogata, zainteresowanie duże, jednak trudno liczyć na dobre okazje cenowe. Te trafiają się raczej na jesiennych wyprzedażach. W okresie letnim palmy nie wymagają większej opieki, choć w pierwszych latach warto zadbać o odpowiednie podlewanie i nawożenie. Gdyby nie zima, a właściwie kilkunastostopniowe mrozy, przed którymi trzeba je zabezpieczyć, można by uznać palmy za rośliny bezproblemowe.

Rośliny egzotyczne do ogrodu: BANANY

Banany są ciepłolubnymi bylinami i pochodzą głównie z Azji. Gatunki o jadalnych owocach są uprawiane na masową skalę, a nowe rośliny pozyskuje się głównie z in vitro. Są to przede wszystkim różne kultywary gatunku Musa acuminata i to właśnie tego banana można najczęściej spotkać w sklepach z roślinami ozdobnymi, a jego owoce w dziale spożywczym.

Jakiego banana wybrać do ogrodu?

Latem ten niedrogi banan (kosztuje od kilku do kilkudziesięciu złotych) dobrze rośnie na okiennym parapecie lub na balkonie, jednak zimą często marnieje. Przyczyną jest niedostatek światła, suche powietrze i nadmierne podlewanie. Liście rosną coraz mniejsze, w końcu blokują się i roślina stopniowo zamiera. Pomocne jest sztuczne doświetlanie, zraszanie, przecieranie liści, wszystko co pozwoli dotrwać do wiosny. Musa acuminata wytwarza liczne odrosty i zdarza się, że w kolejnym sezonie przygodę z bananami można kontynuować właśnie dzięki nim, np. po wycięciu i usamodzielnieniu młodej rośliny w osobnej doniczce.

Jeżeli miarą sukcesu uprawy bananów w ogrodzie ma być wielkość liści i całej rośliny lepiej sięgnąć po Musa basjoo. To dobrze znany gatunek ozdobny, który wytwarza jedynie małe bananki. Ma za to przepiękne jasnozielone liście o długości ponad dwóch metrów, szerokie na kilkadziesiąt centymetrów. Banany z czasem tworzą gęstą kępę, a ponieważ każdy pseudopień bez większego trudu dorasta do dwóch metrów metry cała roślina osiąga imponujące rozmiary i urodą przyćmiewa otoczenie.

Gdzie kupić banany?

Oferta dostępnych w sprzedaży bananów nie jest zbyt bogata, ale można je kupić w niektórych sklepach z roślinami egzotycznymi. Dostępne są także u wielu pasjonatów, którzy miewają odrosty na wymianę lub na sprzedaż. W porównaniu z palmami banany są kłopotliwe w sprzedaży wysyłkowej i w transporcie: wrażliwe na niskie temperatury, na złamanie, wymagają solidnych kartonów i delikatnego obchodzenia się z nimi. Nie każdy sklep jest w stanie to zapewnić, a kupujący zawsze oczekują roślin w idealnym stanie.

Jakich warunków potrzebują banany ogrodowe?

Do wzrostu banany potrzebują żyznej i wilgotnej ziemi, stale wysokich temperatur oraz jasnego, osłoniętego od wiatru stanowiska. Liście wyrastają od maja do września i trwają aż do pierwszych mocniejszych przymrozków. Jesienią należy je wykopać do donic i przenieść w miejsce, który nie ma mrozu bądź odpowiednio zabezpieczyć w gruncie.

Czy warto tak się trudzić? Banany w ogrodzie to liście! Widok tych olbrzymich, zielonych wachlarzy zdecydowanie wynagradza pracę, jaką trzeba przy nich wykonać latem (często podlewać letnią wodą, regularnie nawozić), a następnie jesienią (przygotowanie do zimy) i ponownie na wiosnę, gdy znowu wracają do ogrodu.

Rośliny egzotyczne do ogrodu: BAMBUSY

W ogrodzie egzotycznym bambusy mogą pełnić rolę roślin strukturalnych. Wysokie na kilka metrów, wiecznozielone, tworzą nieprzejrzysty dla wzroku gąszcz zielonych liści. Z tego też powodu są chętnie sadzone na obrzeżach tarasów, choć donice nie są najlepszym miejscem na ich uprawę.

Jakie bambusy warto wybrać do ogrodu?

Wyróżnić można dwie główne grupy: bambusy kępowe i drzewiaste.

Bambusy kępowe mają zwarty pokrój i tworzą zielone półkule o wysokości 2-3 m. Ich pędy są cienkie, u dorosłych okazów mają niecały centymetr średnicy. Wiosną wyrastają z podziemnych kłączy, głównie na obrzeżach kępy, która każdego roku rozrasta się jedynie o kilka centymetrów wszerz (co jest zaletą). Najczęściej uprawia się Fargesia nitida z jego licznymi odmianami i kultywarami, a także mieszańce z Fargesia murielae.

Bambusy drzewiaste są znacznie wyższe i grubsze. Bez problemu osiągają 4 m wysokości (np. Phyllostachys nuda, Phyllostachys aureosulcata ‘aureocaulis’), a w przypadku niektórych gatunków można spodziewać dodatkowych 2-3 m (Phyllostachys atrovaginata, Phyllostachys parvifolia). Istotnym parametrem jest grubość bambusowych tyczek sięgająca od 2 do 5 cm, przy czym uzyskanie tej ostatniej wartości jest nie łatwe.

Jakich warunków potrzebują bambusy ogrodowe?

Jak wszystkim egzotykom, bambusom potrzeba ciepła i wilgoci. Imponujące wielkości i szybki wzrost bambusów drzewiastych nie biorą się znikąd. To żarłoczne rośliny, które pozyskują niezbędne substancje odżywcze opanowując kolejne metry kwadratowe terenu. Bywa to sporym utrapieniem, gdyż w niewielkich ogrodach na ogół nie ma dla nich wystarczająco dużo miejsca. Rozwiązaniem są bariery ograniczające rozrost podziemnych kłączy, a także odpowiednia pielęgnacja całej kępy, polegająca głównie na wycinaniu najstarszych tyczek i usuwaniu rozłogowych kłączy.

Urodą bambusów można cieszyć się również w znacznie mniejszej skali. Znakomicie wyglądają nawet pojedyncze tyczki rosnące w donicach, żółte lub zielone, zwieńczone zieloną czupryną lancetowatych liści. Latem wymagają częstego podlewania, zimą trzeba schować je w zaciszne miejsce, a co 2-3 lata rozsadzić, gdyż donica szybko wypełnia się plątaniną korzeni i silnych kłączy, co prowadzi do jej uszkodzenia.

Jak kupić bambusa do ogrodu?

Koszt pojedynczej sadzonki w 5-litrowej donicy z kilkoma pędami sięga stu złotych, często sadzone są co pół metra dla osiągnięcia szybszego efektu, więc żywopłot z bambusów kępowych o długości kilkudziesięciu metrów bywa sporym wydatkiem. W przypadku bambusów drzewiastych trzeba też kupić i wkopać specjalną osłonę z tworzywa sztucznego, dzięki której można będzie kontrolować rozrastanie się bambusów na ograniczonej przestrzeni. To fascynujące rośliny dla cierpliwych ogrodników! Początkowo rosną powoli, jednak po kilku latach kępy zagęszczają się, a tyczki bambusów drzewiastych nabierają grubości i wysokości. Wtedy poznajemy ich prawdziwą naturę.

Książka (e-book) o palmach mrozoodpornych!

E-book "Jak z powodzeniem uprawiać palmy mrozoodporne w Polsce?" liczy prawie 400 stron i jest jedyną tak obszerną publikacją o uprawie palm w warunkach polskiego klimatu.

KUP ONLINE! POBIERZ DARMOWY FRAGMENT!