Jak pielęgnować cytrusy w domu? Co lubią? Jak o nie dbać?

Cytrusy – uprawa w domu w doniczce

Cytrusy, choć jest to dość trudne, można z powodzeniem uprawiać w doniczce. W warunkach pokojowych najczęściej uprawia się: cytrynę zwyczajną (Citrus limon); mandarynki (C. reticulata); tangerynki (C. x tangelo) – t.j. mieszańce grejpfruta i mandarynki); limę (C. aurantifolia) – t.j. limonkę; różne pomarańcze: chińską (C. sinensis), gorzką (C. aurantium), miniaturową (C. mitis) – znaną jako kalamondyna.

W Polsce najczęściej uprawiana jest cytryna Skiernewicka (Citrus limon var. ponderosa) – rodząca duże i smaczne owoce oraz kalamondyna - której owoce, choć pięknie pomarańczowe, są gorzkie w smaku i niejadalne.

Wszystkie cytrusy są do siebie podobne – mają ciemnozielone, skórzaste, błyszczące liście i białe, pachnące kwiaty (są samopylne, więc nie potrzebujesz dwóch roślin, aby mieć owoce). Ich owoce różnią się jednak kolorem, wielkością i smakiem. Pomimo że są to różne gatunki, charakteryzują się podobnymi wymaganiami i sposobem uprawy.

Czy uda się wyhodować cytrusy z nasion?

Owocujące drzewka cytrusowe dostępne w sprzedaży są zwykle dość drogie – za metrową cytrynkę trzeba zapłacić około 100 zł. Często wtedy w naszych głowach pojawia się pomysł, aby wyhodować roślinę z pestki – przecież codziennie wyjmujemy je ze zjadanych cytrusów. Jest to możliwe, jednak na owoce będziemy musieli poczekać nawet 15 lat – tyle potrzebuje roślina, aby przejść tzw. okres młodociany i dojrzeć do kwitnienia i owocowania.

Najlepiej pobrać nasiona z dojrzałych i jak największych owoców – im większa pestka, tym większa szansa, że wyrośnie z niej duża i silna roślina. Po wyjęciu i oczyszczeniu pestki z miąższu trzeba ją szybko umieścić podłożu, nie powinna nadmiernie przeschnąć. Najlepiej wykorzystać gotowe podłoże do cytrusów lub ziemię uniwersalna wymieszać z piaskiem.

Pestki cytrusów umieszczamy w podłożu na głębokości 1 cm. Pilnujemy, aby temperatura była stale na poziomie 25 stopni i zapewniamy wysoka wilgotność powietrze. Po 3-4 tygodniach powinny pojawić się pierwsze kiełkujące roślinki, które pielęgnujemy według poniższych wskazówek.

Fot. Flower Council Holland

Wymagania cytrusów

Stanowisko
Optymalne jest miejsce bardzo jasne, ale nie bezpośrednio nasłonecznione (słońce może poparzyć liście). Odpowiednie są parapety okien skierowanych na wschód i zachód. Bardzo dobre rezultaty osiąga się wystawiając latem rośliny na balkon lub taras. Na powietrzu (szczególnie w okresie owocowania) wytrzymują bardziej słoneczne warunki niż w pomieszczeniu.

Ziemia
Cytrusy można uprawiać w mieszance ziemi uniwersalnej, piasku i keramzytu (ewentualnie innego materiału zwiększającego przepuszczalność). Gleba powinna być dobrze przepuszczalna, umiarkowanie żyzna o lekko kwaśnym odczynie. Na rynku można dostać również specjalistyczne podłoże do cytrusów zawierające optymalny skład. Rośliny nie lubią zbyt obszernych donic – przesadza się je raz na kilka lat. Dobrym wyznacznikiem jest przerastanie korzeni przez otwory w donicy. Warto zastosować także solidny drenaż.

Fot. kasandr/Fotolia	Fot. dimakp/Fotolia
Na jednym drzewku cytrusowym w tym samym czasie będą pojawiać się białe kwiaty i owoce w różnej fazie dojrzewania. Zarówno kwiaty, jak i owoce bardzo przyjemnie pachną.	Z czasem Twoje drzewko będzie coraz większe i zacznie gubić stare liście. Rozmieść wtedy jego pędy na stelażu i prowadź przy podporze. Z czasem wszystkie liście ustawią się górną stroną blaszki do słońca.

Pielęgnacja cytrusów w domu | Krok po kroku

Podlewanie | Jak często podlewać cytrusy?
Rośliny pod tym względem podlewania są kapryśne – zarówno niedobór wody jak i nadmiar jest szkodliwy. Podłoże powinno być stale lekko wilgotne. Czasem podlewanie można zastąpić zraszaniem. Zabiegu nie powinno się przeprowadzać jednak w godziny południowe i popołudniowe (ryzyko poparzenia liści). Latem – szczególnie na słonecznym parapecie – okazy powinno się podlewać codziennie. Warto zadbać o dobrą jakość wody, kranówkę trzeba odstawić na dobę lub przegotować. Zimą podlewanie należy ograniczyć do minimum, w przeciwnym przypadku szybko może dojść do gnicia korzeni.

Nawożenie | Czym nawozić cytrusy?
Dokarmianie roślin wykonuje się od wiosny do końca lata. Dawki powinny być umiarkowane – cytrusy źle znoszą zasolenie podłoża. Warto używać wieloskładnikowych nawozów w płynie, biohumusów, nawozów z większą dawką potasu (na krzewienie) lub nawozów specjalistycznych. Przy objawach niedoboru składników pokarmowych (np.: jaśniejszych przebarwieniach między unerwieniem) zaleca się stosować nawożenie dolistne.

Cięcie | Jak i kiedy przycinać cytrusy?
Drzewka cytrusowe dobrze reagują na cięcie i formowanie. Zabieg można wykonywać wiosną – skracając poszczególne pędy. Oprócz tego usuwa się pędy słabe i porażone przez choroby. Skracanie roślin wpływa na lepsze krzewienie i owocowanie.

Choroby i szkodniki cytrusów | Jakie mogą wystąpić problemy w uprawie cytrusów?
Wiele chorób grzybowych cytrusów wynika z nadmiernego podlewania. Dlatego trzeba w tym aspekcie dojść do pewnej wprawy. Często bezpieczniejsze jest lekkie przesuszenie bryły korzeniowej niż jej zalewanie. Oznaką nadmiaru wody jest żółknięcie i gubienie liści. Innym problemem może być brązowienie końcówek. Przyczyną jest zbyt mała wilgotność powietrza (rośliny trzeba częściej zraszać lub zastosować nawilżacze).
Cytrusy ponadto są podatne na przędziorki (gdy jest za sucho) oraz mszyce. W pierwszym przypadku na roślinie pojawiają się drobne pajęczynki i ciemne punkciki, w drugim liście mogą być lepkie (spadź). Okazy warto profilaktycznie pryskać gnojówkami z roślin. W razie wystąpienia szkodników można zastosować szare mydło lub chemiczne preparaty.

Ziemia do cytrusów

Specjalne podłoże do cytrusów komponowane wyłącznie z myślą o nich. Zawiera odpowiednio zbilansowaną ilość torfu wysokiego i niskiego oraz składniki, które znacząco poprawiają strukturę oraz przepuszczalność podłoża. Jest to kompozycja dopasowana do specyficznych wymagań tychże roślin.

KUP W NASZYM SKLEPIE

Nawóz do cytrusów

Pojedyncza ampułka zaopatruje roślinę w niezbędne substancje odżywcze przez okres aż do 4 tygodni. Specjalnie dobrany skład zapewnia prawidłowy i zdrowy wzrost roślin oraz inicjuje wytwarzanie pąków. Dodatek aktywatora metabolicznego powoduje, że substancje odżywcze są w szybki i łatwy sposób przyswajane przez roślinę, a jej wzmocniony system korzeniowy działa wydajnie.

KUP W NASZYM SKLEPIE

Co zrobić z cytrusami zimą?

O ile latem rośliny lubią ciepło, zimą powinny być przeniesione do chłodnego pomieszczenia. Może to być klatka schodowa, korytarz lub pomieszczenie robocze. Ważne, aby okaz miał dostęp światła i temperaturę powietrza oscylującą w granicach 10-15ºC. Co prawda, można uprawiać rośliny przez cały rok w jednym ciepłym pomieszczeniu, ale są wtedy słabsze i bardziej narażone na choroby/szkodniki.

Tekst: Michał Mazik oraz redakcja ZielonyOgrodek.pl, zdjęcie tytułowe: Cora Müller/Fotolia