Streszczenie artykułu
Na co choruje trawnik? Jak wyglądają najczęstsze choroby traw?
Zielony, gęsty i zdrowy trawnik to marzenie każdego właściciela ogrodu. Odpowiednie zabiegi pielęgnacyjne minimalizują ryzyko wystąpienia chorób trawy, chociaż nie zawsze pozwalają uchronić przed nimi. Warto więc nauczyć się rozpoznawać choroby, aby skutecznie je zwalczać.
PAŁECZNICA TRAW
Pałecznica traw to choroba wywoływana jest przez grzyba Typhula incarnata, Typhula ishikariensis i pojawia się na trawniku najczęściej po wiosennych roztopach. Infekcja rozpoczyna się gdy trawnik po zimie jest przykryty grubą, nieprzepuszczalną pokrywą śnieżną. Proces ten wzmaga się na wskutek udeptywania śniegu. Ma to szczególnie znaczenie dla młodej trawy, który jest bardziej narażona na infekcję. Choroba najlepiej rozwija się w temperaturze od 0 do 10 ºC.
► Objawy pałecznicy traw:
- szare plamy na trawniku i zgnilizna;
- niewielkie czerwone plamki na źdźbłach trawy;
- czasem w dalszym stadium choroby dodatkowo występuje biało-szary osad.
► Jak zapobiegać i walczyć z chorobą?
Często objawy znikają wraz z nadejściem wiosny, jednak ryzyko wystąpienia choroby można zminimalizować przeprowadzając dokładną wertykulacji trawnika wiosną. Jesienią trawnik warto nawozić potasem, a przez cały rok trzeba unikać nawożenia tymi samymi nawozami. W czasie zimy nie należy chodzić po pokrytym śniegiem trawniku, aby nie doprowadzić do tworzenia się skorup lodowo-śnieżnych.
PLEŚŃ ŚNIEGOWA
Pleśń śniegowa może pojawić się, gdy temperatura wynosi kilka stopni powyżej zera, a powietrze jest wilgotne. Trawnik jest narażony na szczególnie, gdy występują duże wahania temperatury, często pojawia się rosa i mgła. Choroba jest powodowana przez grzyby, które potrafią przetrwać w "niesprzyjających" dla nich warunkach. Do jej rozwoju przyczynia się zbyt wysoki odczyn pH gleby, zbyt intensywne nawożenie azotem (szczególnie przy niedoborze potasu) i nieprzemyślane prace pielęgnacyjne późną jesienią. Pleśń pojawia się również wczesną wiosną, jeżeli w czasie zimy na trawniku zalegają pokrywy śnieżno-lodowe.
► Objawy pleśni śniegowej:
- na trawniku występują początkowo szare plamy w kształcie talerza;
- na trawie (zwłaszcza przy dużej wilgotności) pojawiają się watowate grzybnie o barwie szarej, białej lub różowawej.
► Jak zapobiegać i walczyć z chorobą?
Wiosną należy przeprowadzić wertykulację, a czasem również aerację lub piaskowanie, aby zredukować powstałe warstwy filcu. A późnym latem warto ograniczyć nawożenie roślin azotem na korzyść nawozów potasowych.
ŻÓŁTA PLAMISTOŚĆ TRAWNIKÓW
Żółta plamistość trawników to choroba związana jest z niedoborem składników pokarmowych i nieodpowiednimi warunkami glebowymi. Zdarza się, że okresie dużej wilgotności powietrza gleba jest mimo wszystko sucha, a to w połączeniu z wysoką temperaturą w dzień oraz chłodnymi nocami sprzyja rozwojowi żółtej plamistości trawników. Choroba może wystąpić również przy niedoborze azotu i potasu.
► Objawy żółtej plamistości trawników:
- na trawnikach pojawiają się żółte plamki różnej wielkości (w zależności od wysokości koszenia trawnika);
- porażone liście skręcają się;
- na liściach może pojawić się pajęczynowaty nalot.
► Jak zapobiegać i walczyć z chorobą?
Jak zwykle lepiej w takim wypadku zapobiegać niż zwalczać – prowadząc zaplanowane i zrównoważone nawożenie. Wiosną i jesienią warto stosować nawozy potasowe. Ponadto czynniki chorobotwórcze można ograniczyć poprzez wykonanie aeracji i wertykulacji.
Zobacz, jakie nawozy do trawników oferujemy w naszym sklepie onlinePLAMISTOŚĆ LIŚCI
Na plamistość składa się wiele chorób, spowodowanych przez grzyby – co gorsza rozwijające się w rożnych warunkach cieplnych. Choroba powstaje przy zbyt obfitym i jednostajnym nawożeniu nawozami azotowymi, wiąże się to jednocześnie z niedoborem potasu. Wpływ ma również stanowisko – trawniki w cieniu są oczywiście bardziej narażone. Po nadejściu wiosny plamistość może pojawić się na trawie, jeśli nie usunie się powstałej warstwy filcu.
► Objawy plamistości liści na trawniku:
- plamy na liściach barw od czerwonej do brązowej;
- zamieranie roślin: trawnik brązowieje i zasycha.
► Jak zapobiegać i walczyć z chorobą?
Trawnik nie wolno kosić zbyt nisko (to często popełniany błąd). Dodatkowo należy prowadzić regularne i zróżnicowane nawożenie odpowiednimi nawozami. Na trawnik nie powinny się tworzyć po deszczu zastoiny wodne.
ZGORZEL PODSTAWY ŹDŹBŁA
Choroba pojawiająca się pod koniec lata, jesienią lub zimą. Najczęściej występuje u mietlicy – popularnego gatunku trawy. Główną przyczyną jest nieprawidłowe nawożenie, wysoki odczyn pH, jak również nie usunięcie wiosną filcowej pokrywy. Niekorzystny wpływ na rozwój choroby ma również tworzenie się zastoisk wodnych na trawniku.
► Objawy zgorzeli podstawy źdźbła:
- początkowo małe, potem powiększające się zagłębienia w darni o lekko brązowym kolorze;
- zamieranie trawy i tworzenie się pustych dziur w trawniku lub plam, które porastają kolejno porastają chwasty.
► Jak zapobiegać i walczyć z chorobą?
Ryzyko wystąpienia choroby można ograniczyć usuwając pokrywy filcu zalegającego wiosną. Oprócz tego trzeba dbać o utrzymywanie odpowiedniego pH gleby oraz stosować zróżnicowane nawożenie.
CZERWONA NITKOWATOŚĆ TRAW
Choroba jest o tyle uciążliwa, że pojawia się niezależnie od temperatury (w zakresie 5-30°C) w ciągu całego roku. Na szczęście zwykle nie powoduje trwałych skutków.
Największym problemem i czynnikiem sprzyjającym pojawieniu się tej choroby jest jednolite stosowanie tych samych dawek nawozowych. Niedobór konkretnego składnika np. potasu, przy jednoczesnym nadmiarze azotu osłabia rozwój rośliny i jej odporność na choroby i szkodniki. Do czynników niezależnych od człowieka należy długo utrzymująca się wilgoć na trawie, dlatego bardziej narażone na chorobę są trawniki w miejscach cienistych.
► Objawy czerwonej nitkowatości traw:
- początkowo nieregularne plamki na trawie o kolorze jasnobrązowym, który później zmienia się w barwę żółtą;
- w kolejnym stadium powstaje różowata, przypominająca watę plecha na zakończeniach liści;
- porażony trawnik ma odcień czerwony;
► Jak zapobiegać i walczyć z chorobą?
Należy przede wszystkim nawozić trawnik nawozami zróżnicowanymi. Późnym latem warto ograniczyć nawozy azotowe na korzyść nawozów potasowych. Na rozwój chorób wpływa również pozostawiony nadmiar filcu trawnikowego. Należy więc pozbyć się go wiosną i co pewien czas przeprowadzać wertykulację.
CZARCIE KRĘGI
Choroba grzybowa, które ujawnia się różnymi objawami. Najczęściej tworzy koliste, grzybowe kręgi, stąd nadano jej taką nazwę.
Czarcie kręgi mogą się pojawić (niezależnie od pielęgnacji) na starych trawnikach, szczególnie jeśli były założone na nieurodzajnej, piaszczystej glebie. To częsty problem właścicieli ogrodów, których działki znajdują się w pobliżu lasów. Na rozwój choroby w pewnym stopniu wpływa również pozostawiona warstwa filcu.
► Objawy czarcich kręgów:
I. ciemnozielone kręgi bujniej rozwiniętych traw i powstawanie owocników grzybów, także tworzących oddzielne kręgi;
II. ciemnozielone równoległe kręgi, przy czym w glebie znajduje się biała grzybnia o zapachu pleśni;
III. występują jedynie kręgi owocników grzybów – nad powierzchnią można odnaleźć ich strzępki;
► Jak zapobiegać i walczyć z chorobą?
Walka z czarcimi kręgami jest uciążliwa i pracochłonna. Najważniejsza sprawa – trzeba zniszczyć strukturę grzybni, która tworzy szczelną, gęstą powierzchnię. Należy dokładnie nakłuwać trawnik widłami (wertykulacja trawnika) a później obficie go podlać, aby woda dotarła do głębszych warstw gleby.
RDZA ŹDŹBŁOWA
Rdza źdźbłowa składa się z wielu chorób grzybowych. Niestety nie są one możliwe do rozpoznania gołym okiem, gdyż mają podobne objawy. Choroba najlepiej rozwija się w cieple (optymalny zakres temp.: 20-30°C) przy dużej wilgotności powietrza.
Rdza źdźbłowa często występuje w przypadku niespełnienia podstawowych wymagań trawy: niedoboru składników, światła czy wody.
► Objawy rdzy źdźbłowej:
- jasnożółte plamki na liściach;
- później pojawiają się grzybowe „pęcherzyki” o barwie czarnej, brązowej lub żółtej;
- porażone obszary trawnika zżółknieją i wkrótce po tym pojawiają się ubytki;
► Jak zapobiegać i walczyć z chorobą?
Należy prowadzić zróżnicowane nawożenie trawnika. Po deszczach należy likwidować zastoiny wodne (najlepiej w czasie zakładania trawnika wyrównać dokładnie teren z lekkim nachyleniem).
ZGORZEL SIEWEK TRAW
To choroba wywołana przez grzyby. Zgorzel siewek najczęściej pojawia się na osłabionym trawniku jako następstwo innych chorób. Choroba najlepiej rozwija się w cieple (20-30°C) przy dużej wilgotności powietrza.
Jest wiele czynników związanych z pielęgnacją trawnika, które powodują rozwój choroby. Zbyt obfite nawożenie azotem i niedobór potasu, zastoiny wody, wysokie pH gleby i zbyt gęsty siew nasion mogą spowodować zarażenie zgorzelą siewek. Oprócz tego warto wymienić jeszcze często pojawiające się rosy i mgły, na które nie ma się wpływu.
► Objawy zgorzeli siewek traw:
- zasychanie młodych siewek trawy na młodym trawniku i porażenie korzeni;
- obumieranie młodej trawy, pojawianie się pustych plam na trawniku;
- warstwa śluzu na liściach;
- plamy na trawniku o barwie od szarej do czerwonej;
- trawa łatwo wypada, gdyż korzenie są zbrązowiałe i nie trzymają się podłoża;
► Jak zapobiegać i walczyć z chorobą?
Aby uchronić trawnik przez zgorzelem siewek należy wykonywać przemyślane, zrównoważone nawożenia. Oprócz tego trzeba kontrolować odczyn pH – nie dopuścić, by był wysoki. Wiosną należy usunąć nadmiar filcu. Zakładając młody trawnik należy wysiewać trawę zgodnie z instrukcją – dotyczącą gęstości siewu i głębokości.
MĄCZNIAK WŁAŚCIWY
Mączniak właściwy najczęściej pojawia się na trawniku znajdującym się w cienistym miejscu. Lubi ciepłe i wilgotne warunki. Choroba dobrze rozwija się w zbyt gęstym podłożu i w przypadku wysokiego koszenia. Może się tworzyć w wyniku zalegania zastoin wodnych.
► Objawy mączniaka właściwego:
- szarobiały nalot na liściach (najczęściej młodych);
- w późniejszym okresie nalot przechodzi w gęstą szarobiałą powłokę;
► Jak zapobiegać i walczyć z chorobą?
Trzeba kosić trawę nisko, ale nie przesadzając – np. ustalając wysokość 3 cm. Aby poprawić przepuszczalność podłoża warto przeprowadzać wertykulację (to dobry sposób na usunięcie filcu). Gdy trawnik znajduje się w zacienionym miejscu, w pobliżu większych nasadzeń, można zmniejszyć jego zacienienie, wykonując cięcie prześwietlające drzew i krzewów.
Tekst: Michał Mazik, zdjęcie tytułowe: lightsource, SingHa Wk/Depositphotos, rushgoo/Pixabay
Jesienne kwiaty 
Dzikie zwierzęta 
Ochrona przed mrozem 
Iglaki 
Owoce 
Warzywa 
Trawy ozdobne 
Ptaki 
Filmy ogrodnicze 
