Różanecznik jakuszimański (Rhododendron degronianum subsp. yakushimanum) to niewielki, zimozielony krzew z rodziny wrzosowatych (Ericaceae), będący odmianą botaniczną różanecznika. Jego ojczyzną jest Japonia, ale uprawia się go także w innych rejonach świata jako roślinę ozdobną.
Jak wygląda różanecznik jakuszimański?
Różanecznik jakuszimański dorasta do ok. 1-1,5 m wys i osiąga podobną szerokość. Posiada gęsty, zwarty, zaokrąglony pokrój i może rozrastać się na boki za pomocą odrostów korzeniowych. Krzew tworzy rozgałęzione, w młodym wieku pokryte szarawym lub jasno brązowym, filcowym kutnerem pędy i rozwija liczne, wąsko lancetowate, wydłużone, ciemnozielone, błyszczące liście, lekko podwinięte wzdłuż brzegów do dołu i wypukłe od góry. Młode liście pokryte są gęstym, szarym, filcowatym kutnerem, a ich spód jest rdzawo-pomarańczowy.
Tak samo jak pozostałe różaneczniki, krzew ten kwitnie wiosną (V-VI), wydając duże, szeroko dzwonkowate, pięciopłatkowe kwiaty ze zrośniętą koroną i znajdującymi się wewnątrz długimi, wywiniętymi do góry pręcikami. Kwiaty zebrane są po kilkanaście na szczytach pędów w bardzo okazałe, gęste, kuliste kwiatostany, które niemal całkowicie pokrywają krzew. W zależności od odmiany, kwiaty mogą mieć różne odcienie koloru różowego i czerwonego, jednak w czasie kwitnienia często zmienią intensywność zabarwienia, co sprawia wrażenie wielobarwności.
Krzewy tworzą zwarty i dość płytki system korzeniowy.
Jakie są wymagania różanecznika jakuszimańskiego?
Różanecznik jakuszimański oczekuje półcienistego lub cienistego stanowiska i próchniczego, przepuszczalnego, stale lekko wilgotnego podłoża o kwaśnym odczynie pH. Bardzo lubi także podwyższoną wilgotność powietrza.
Ze względu na umiarkowaną mrozoodporność (do ok. -20-22°C, tylko nieliczne odmiany znoszą mróz do -30°C), roślinę poleca się uprawiać w cieplejszych rejonach kraju.
Różanecznik jakuszimański jako gatunek może być rozmnażany za pomocą świeżych nasion, jednak jego odmiany w warunkach amatorskich trudno jest rozmnożyć.
Jak pielęgnować różanecznika jakuszimańskiego?
Różanecznik jakuszimański wymaga umiarkowanego podlewania, unikając zastoju wody, najlepiej miękką, deszczową wodą. Ważne jest stosowanie specjalistycznych nawozów dla roślin kwasolubnych wczesną wiosną i latem, by wspierać kwitnienie i wzrost. Kluczowym elementem pielęgnacji jest ściółkowanie gleby korą sosnową, co pomaga utrzymać odpowiednią wilgotność i pH gleby. Regularne przycinanie po przekwitnięciu zachęca do bujniejszego kwitnienia w kolejnym sezonie.
Na zimę różanecznik wymaga zabezpieczania przed mrozem, czyli okrywania np. agrowłókniną zimową.
Choroby i szkodniki różanecznika jakuszimańskiego
Różanecznik jakuszimański, podobnie jak wiele innych różaneczników, jest dość podatny na liczne choroby i szkodniki. Najczęściej zagrażają mu choroby grzybowe (min. antraknoza rododendrona, plamistość liści rododendronów, fytoftoroza różanecznika, mączniak prawdziwy, szara pleśń), ale może też paść ofiarą szkodników takich jak np.: kibitnik azaliaczek, mączlik różanecznikowy, mszyca różanecznikowa, opuchlaki czy skoczek różanecznikowy. Po zauważeniu problemu, należy zastosować jeden z aktualnie polecanych preparatów ochrony roślin.
Krzewy mogą też zapadać na chlorozę liści (żółknięcie liści wzdłuż nerwów, a następnie całej blaszki), będącą chorobą fizjologiczną, związaną ze zbyt wysokim (zasadowym) odczynem podłoża. Po zauważeniu objawów, należy sprawdzić pH podłoża i w razie potrzeby zastosować nawóz zakwaszający do różaneczników lub innych roślin wrzosowatych.
Zastosowanie, czyli gdzie posadzić różanecznika w ogrodzie?
Różanecznik jakuszimański to wyjątkowo piękny i obficie kwitnący, a przy tym nieduży krzew, dlatego nadaje się do uprawy w każdym przydomowym ogrodzie. Wspaniale prezentuje się na wrzosowiskach w towarzystwie innych różaneczników i roślin wrzosowatych (np. kalmii, kiścieni, wrzosów, pierisów). Może być też sadzony na skalniakach i w pobliżu oczek wodnych. Znakomicie wygląda w ogrodach leśnych i japońskich.
Wybrane odmiany różanecznika jakuszimańskiego
- 'Władysław Łokietek' – kwiaty różowe z jaśniejszym środkiem, wysoka mrozoodporność (do -30°C)
- 'Polaris' – kwiaty o zmiennej barwie od ciemno do jasnoróżowej, brzegi płatków pofalowane
- 'Fantastica' – kwiaty w pąkach czerwone, po rozwinięciu ciemnoróżowe z jasnym wnętrzem (zdj. 2)
- 'Golden Torch' – kwiaty w pąkach czerwono-różowe, po rozwinięciu kremowo-złociste (zdj. 3)
Zdjęcia: guentermanaus, Lichtmalerei, AlexanderDenisenko, Kris Hoobaer / AdobeStock