Rutewka orlikolistna (Thalictrum aquilegiifolium) to kłączowa bylina z rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae). Naturalnie występuje w Azji i Europie (w tym także w Polsce), zasiedlając wilgotne łąki, polany, zarośla i brzegi zbiorników wodnych, jednak w postaci odmian jest także uprawiana w ogrodach.
Jak wygląda rutewka orlikolistna? Czym się charakteryzuje?
Rutewka orlikolistna może dorastać do ok. 40-60 cm, a w porze kwitnienia do 150 cm wysokości. Początkowo rozwija odziomkowe, potrójnie pierzaste liście, złożone z małych, klapowanych lub karbowanych na brzegach, trójkątnych lub owalnych, niebieskozielonych listków, osadzonych na długich ogonkach i zebranych ponad ziemią w ażurowe kępy (liście podobne są do liści orlików). Następnie spomiędzy liści wyrasta nagi, sztywny, pusty w środku, gładki, w górnej części rozgałęziony pęd z liśćmi łodygowymi. Liście zamierają wczesną jesienią.
Rutewka orlikolistna kwitnie wiosną i wczesnym latem (V-VI/VII), rozwijając przyjemnie pachnące, małe, pierzaste, półokrągłe, białe lub bladoróżowe kwiaty, złożone z czterech działek kielicha, kilku słupków i bardzo licznych, długich pręcików. Kwiaty osadzone są na długich, wyrastających z kątów liści szypułkach i zebrane na szczytach pędów w luźne, okazałe, wiechowate kwiatostany. Po przekwitnieniu kwiaty przekształcają się w wydłużone, pękate, oskrzydlone owocostany (niełupki), zawierające drobne nasiona.
Rutewka orlikolistna tworzy rozbudowany, kłączowy system korzeniowy, za pomocą którego rozrasta się w spore kępy, dlatego w ogrodzie może być ekspansywna.
Jakie są wymagania rutewki orlikolistnej? Jak ją uprawiać?
Rutewka orlikolistna preferuje półcieniste lub słoneczne stanowiska i próchnicze, żyzne, przepuszczalne, lekko wilgotne gleby, najlepiej o lekko kwaśnym odczynie pH. Roślina zwykle dostatecznie mrozoodporna, jednak młode rośliny warto zabezpieczyć na zimę np. stroiszem lub grubą warstwą naturalnej ściółki.
Rutewka orlikolistna jako gatunek może być rozmnażana przez nasiona (daje tez obfity samosiew), jednak odmiany ozdobne poleca się rozmnażać przez podział dorosłych egzemplarzy.
Pielęgnacja
- W okresach suszy warto regularnie ją podlewać, unikając jednak nadmiernego przemoczenia gleby.
- Nie jest szczególnie żarłoczna, ale w sezonie wegetacyjnym warto zasilić ją kompostem lub innym nawozem organicznym, co poprawi jej wzrost i kwitnienie.
- Wysokie odmiany mogą wymagać podwiązywania, by uniknąć pokładania się pędów pod ciężarem kwiatów.
- Po kwitnieniu zaleca się przycięcie pędów kwiatostanowych, co ograniczy samosiew i poprawi estetykę rośliny.
- Wiosną rutewka późno rozpoczyna wegetację, dlatego miejsce jej uprawy warto oznaczyć np. palikami, aby nie uszkodzić roślin podczas wiosennych prac ogrodniczych.
Choroby i szkodniki
Rutewka orlikolistna zwykle nie sprawia problemów w uprawie, ale rośliny sadzone na zbyt mokrych i zacienionych stanowiskach, mogą zapadać na choroby grzybowe (np. mączniak prawdziwy i rzekomy, rdza, plamistości liści), a ich korzenie mogą zagniwać. Rośliny mogą być też czasami atakowane przez mszyce lub przędziorki.
Zastosowanie rutewki orlikolistnej w ogrodzie
Rutewka orlikolistna to bardzo wdzięczna roślina, mająca szerokie zastosowanie w ogrodzie. Na półcienistych rabatach doskonale prezentuje się w towarzystwie funkii, paproci, niskich różaneczników i azalii, przywrotników, hakonechli czy żurawek. W miejscach bardziej słonecznych może być zestawiana z liliowcami, jeżówkami, floksami wiechowatymi czy rozchodnikami okazałymi.
Dobrze wygląda też w towarzystwie krzewów liściastych i iglastych. Niższe odmiany doskonale nadają się do uprawy w donicach na balkonach i tarasach.
Popularne odmiany rutewki orlikolistnej
- 'Thundercloud' – kwiaty różowofioletowe
- 'Black Stockings' – kwiaty fioletowe, pędy ciemnobrązowe
- 'Nimbus White' – kwiaty białe
- 'Nimbus Pink' – kwiaty różowe
- 'My Little Favourite' – kwiaty różowe, odm. karłowa ok. 40-60/70 cm wys
Zdjęcia: RukiMedia, OLENA, Alexandra / AdobeStock