Bylica luizjańska (Artemisia ludoviciana), nazywana też piołunem srebrzystym lub szałwią preriową, to kłączowa bylina z rodziny astrowatych (Asteraceae). Gatunek pochodzi z Ameryki Północnej, gdzie zasiedla kamieniste, żwirowate zbocza i suche prerie, jednak jest też uprawiany w wielu innych rejonach świata jako roślina ozdobna.
Wygląd bylicy luizjańskiej
Bylica luizjańska to duża roślina, która może dorastać do ok. 1 m wysokości. Początkowo tworzy nad ziemią rozety pierzastych, odziomkowych liści, z pomiędzy których wyrastają wzniesione, sztywne, rozgałęzione pędy, pokryte naprzeciwległymi parami wąskich, wydłużonych, lancetowatych liści. Zarówno pędy jak i liście pokryte są miękkim, srebrzystoszarym kutnerem i po roztarciu lub potrąceniu wydzielają ziołowy aromat.
Bylica luizjańska kwitnie w drugiej połowie lata, w sierpniu i wrześniu, wydając drobne, żółte, koszyczkowe kwiaty, zebrane na szczytach pędów w luźne, wiechowate kwiatostany. Po przekwitnieniu kwiaty przekształcają się w owłosione torebki nasienne, wypełnione ciemnymi nasionami (niełupki).
Ze względu na podziemne rozłogi, bylica szybko się rozrasta i może być ekspansywna.
Wymagania i uprawa bylicy luizjańskiej
Bylica luizjańska oczekuje bardzo słonecznego stanowiska i przepuszczalnej, niezbyt żyznej, suchej, a nawet kamienistej gleby, najlepiej o obojętnym lub zasadowym odczynie pH. Jest bardzo wrażliwa na wodę zalegającą w okolicy jej korzeni, dlatego nie może być uprawiana na glebach ciężkich i gliniastych. Słabo rośnie także w miejscach zacienionych, gdzie traci srebrzyste ubarwienie liści. Jest natomiast dostatecznie mrozoodporna i nie wymaga zimowego okrycia.
Gatunek doskonale rozmnaża się za pomocą siewu nasion (daje też samosiew), jednak odmiany ozdobne poleca się rozmnażać przez podział dorosłych egzemplarzy, sadzonki pędowe lub odrosty korzeniowe.
Pielęgnacja bylicy luizjańskiej
Bylica luizjańska nie wymaga wielu zabiegów pielęgnacyjnych. Wytrzymuje przejściowe susze (w naturze porasta suche tereny), dlatego podlewamy ją dopiero, gdy jest taka potrzeba.
Ważne! Nie oczekuje też nawożenia, szczególnie azotowego, które może nawet prowadzić do jej obumarcia.
Szkodniki i choroby bylicy luizjańskiej
Bylica luizjańska rzadko pada ofiarą chorób, może natomiast być atakowana przez mszyce. Rośliny uprawiane na zbyt wilgotnym podłożu, mogą też zagniwać i obumierać.
Zastosowanie bylicy luizjańskiej
Bylica luizjańska ze względu na srebrzystoszary kolor liści, może być wspaniałą ozdobą każdego ogrodu, rozjaśniając zbyt ciemne kompozycje rabatowe i podkreślając wyraziste barwy kwiatów. Doskonale komponuje się z szałwią omszoną, lawendą wąskolistną, rudbekiami, jeżówkami, rozchodnikiem okazałym, tojeścią kropkowaną, bodziszkami, przetacznikami, perowskiami, mikołajkami, krwawnikami, a także z krzewami iglastymi jak np. jałowce. Świetnie sprawdza się w ogrodach śródziemnomorskich i preriowych, ale też na skalniakach.
Ze względu na rozłogowy charakter wzrostu, bylica luizjańska jest rośliną ekspansywną, dlatego wymaga stałego nadzoru lub posadzenia w zadołowanej donicy, która ograniczy jej niekontrolowane rozrastanie się. Może być też doskonalą rośliną okrywową, wypełniającą puste miejsca na suchych, słonecznych, rozległych rabatach.
Bylica luizjańska, choć głównie ceniona za swoje walory ozdobne, znajduje również zastosowanie jako zioło w tradycyjnej medycynie ludowej, wykorzystywana do łagodzenia dolegliwości trawiennych i jako środek przeciwzapalny. Suszone liście i kwiaty bywają używane do przygotowywania naparów i maści. Ponadto, ze względu na intensywny, ziołowy aromat, bylica luizjańska jest cenionym składnikiem naturalnych kadzideł, wykorzystywanych do oczyszczania powietrza i tworzenia relaksującej atmosfery w pomieszczeniach.
Wybrane odmiany bylicy luizjańskiej
- 'Silver Queen' – intensywne, srebrzystoszare ubarwienie, wys ok. 0,6-1 m
- 'Valerie Finnis' – liście lancetowate, szersze niż u gatunku
Zdjęcia: michiel, nikolettamuhari, Helen, JoannaTkaczuk