Tojeść kropkowana (Lysimachia punctata) to wysoka bylina z rodziny pierwiosnkowatych (Primulaceae). Naturalnie występuje w Azji Mniejszej i niemal całej Europie, w tym także w Polsce. Jest również uprawiana w wielu rejonach świata jako roślina ozdobna.
Tojeść kropkowana może dorastać do ok. 80-100 cm. Tworzy wzniesione, sztywne, kanciaste, lekko owłosione, pojedyncze lub słabo rozgałęzione pędy, gęsto pokryte wyrastającymi w okółkach dużymi, zielonymi, szeroko-lancetowatymi, lekko owłosionymi od spadu liśćmi, z widocznymi na dolnej stronie blaszki drobnymi, ciemnymi plamkami (stąd nazwa gatunkowa rośliny).
Tojeść kropkowana kwitnie latem (VI-VIII), wydając dość duże, pięciopłatkowe, dzwonkowate, intensywnie żółte kwiaty z ciemniejszą plamką na dnie kwiatowym, zebrane po kilka w kątach liści. Płatki kwiatu zwężają się u góry i są lekko owłosione wzdłuż brzegów.
Roślina posiada kłączowy system korzeniowy i tworzy liczne, podziemne rozłogi dlatego na dobrym stanowisku może być bardzo ekspansywna.
Wymagania i uprawa
Tojeść kropkowana nie jest trudna w uprawie. Preferuje półcieniste stanowiska i żyzne, stale lekko wilgotne podłoża, ale poradzi siebie też w cieniu lub słońcu i na typowej glebie ogrodowej. Zniesie także przejściową suszę. Jest również dostatecznie mrozoodporna i może być uprawiana na terenie całego kraju.
Warto natomiast ograniczyć jej wzrost za pomocą barier korzeniowych, gdyż pozostawiona bez nadzoru w krótkim czasie może zająć znaczą część rabaty, zagłuszając inne rośliny. Jest też bardzo trudna do usunięcia, gdyż odrasta z każdego fragmentu kłącza pozostawionego w ziemi. Jest rośliną długowieczną i na jednym stanowisku może pozostać przez wiele lat, bez konieczności systematycznego odmładzania.
Ze względu na tworzenie rozłogów, rozmnażanie rośliny jest bezproblemowe, gdyż wystarczy pobrać z niej sadzonkę kłączową lub podzielić rozrośniętą kępę. Gatunek można też rozmnażać przez wysiew nasion (na dobrych stanowiskach może dawać samosiew).
Zastosowanie
Tojeść kropkowana ze względu na swoje wymagania doskonale prezentuje się w grupie w pobliżu oczka wodnego lub stawu. Może być też sadzona na rabatach z innymi roślinami (pozostając pod naszą kontrolą), gdyż ładnie komponuje się z funkiami, bodziszkami, szałwią omszoną czy parzydłem leśnym.
Może być też wykorzystana jako roślina okrywowa. Najlepiej wygląda w ogrodach naturalistycznych i leśnych.
Wybrane odmiany
- 'Alexander' – odm. o zielonych liściach z szerokim, kremowo-białym obrzeżem
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: iVerde
Kwiaty cebulowe 
Jesienne kwiaty 
Ogród ozdobny 
Rośliny doniczkowe 
Owoce 
Warzywa 
Zioła 
Łąka kwietna 
Roślina tygodnia 
