Przetacznik kłosowy (Veronica spicata syn. incana) nazywany czasem przetacznikiem siwym, to roślina należąca do rodziny babkowatych (Plantaginaceae). W środowisku naturalnym możemy go spotkać niemal w całej Europie i na terenach Azji o umiarkowanym klimacie. W Polsce jest gatunkiem rodzimym i popularną rośliną ogrodową.
Wygląd przetacznika kłosowego
Bylina ta osiąga zależnie od odmiany 10-50 cm wysokości. Jej sztywne łodygi są pojedyncze lub słabo rozgałęzione i zwykle gęsto pokryte jasnymi włoskami, które sprawiają, że roślina jest "sina". Liście przetaczników kłosowych również są owłosione i mają różne kształty zależnie od umiejscowienia na łodydze (od jajowatych u dołu po lancetowate u góry). Osiągają długość 2-10 cm oraz szerokość 0,5-2 cm. Mogą być siedzące lub krótkoogonkowe i mają charakterystyczny brzeg blaszki liściowej – do połowy są lekko karbowane, a na wierzchołkach całobrzegie.
Przetacznik kłosowy kwitnie od maja do sierpnia. To jedna z ważniejszych roślin wieloletnich długo kwitnących. Wytwarza gęste grona kwiatów na wierzchołkach pędów (do 15 cm długości). Kwiaty są z reguły koloru niebiesko-fioletowego lub białego, a wśród odmian ozdobnych znajdziemy też różowe i błękitne. Pojedynczy kwiat osiąga do 7 mm średnicy, jest wydłużony, ma fioletowe lekko wysunięte z korony pylniki i zaostrzone płatki.
Owocami przetaczników są torebki o przeważnie wydłużonym, jajowatym kształcie.
Wymagania i uprawa przetacznika kłosowego
Przetaczniki to rośliny łatwe w uprawie. Dobrze rosną na stanowiskach słonecznych i półcienistych. Preferują przepuszczalne gleby mineralne, najlepiej próchnicze. Bardzo dobrze znoszą suszę.
Przetaczniki rozmnaża się niemal wyłącznie przez podział i sadzonki.
Pielęgnacja przetacznika kłosowego
Przetaczniki kłosowe podlewa się jedynie w trakcie przedłużających się susz. Są bardzo tolerancyjne na braki wody. Nie trzeba ich nawozić – co więcej, na intensywne nawożenie mogą źle reagować, dlatego zaleca się stosowanie jedynie nawozów naturalnych.
Uschnięte kwiatostany można ścinać, wtedy wzmacniamy roślinę i sprawiamy, że kwitnie bardzo ładnie przez długi czas.
Szkodniki i choroby przetacznika kłosowego
Zwykle przetacznik nie jest atakowany przez szkodniki i raczej nie choruje. Należy jedynie zwracać uwagę na choroby grzybowe, które mogą zaatakować roślinę, gdy ma ona zbyt mokre podłoże.
Zastosowanie przetacznika kłosowego
Przetacznik kłosowy wspaniale sprawdza się jako roślina na skalniakach, w ich pobliżu oraz na skarpach. To jedna z głównych roślin do ogrodów naturalistycznych, Jest idealną byliną rabatową, którą uwielbiają zapylacze. Niektóre odmiany można stosować jako rośliny okrywowe. Przetaczniki czasem uprawia się w donicach na tarasach.
Jest lubianą rośliną wykorzystywaną jako kwiat cięty w bukieciarstwie, ale po ścięciu nie jest zbyt trwała.
Odmiany przetacznika kłosowego
- 'Anniversary Rose' – do 30 cm wysokości, bardzo liczne, różowe kwiaty
- 'Atomic Red Ray' – do ok. 20 cm wysokości, kwiaty koloru fuksji lub różowo-czerwone (pierwsze zdj. tytułowe)
- 'Silberteppich' – do ok 25 cm wysokości, bardzo gęsto, srebrzyście owłosiona, kwiaty ciemnofioletowe
Gdzie kupić przetacznika kłosowego?
Przetacznik kłosowy jest dostępny w formie sadzonek w doniczkach przez cały sezon. Można go kupić w sklepach stacjonarnych jak i w większym wyborze odmian przez Internet.
Tekst: Katarzyna Jeziorska, zdjęcia: Katarzyna Jeziorska, Jerzy Opioła/CC BY-SA 4.0/Link