Jakie warunki lubią storczyki?
Storczyki (łac. Orchdeaceae) należą do niezwykle licznej rodziny storczykowatych, skupiającej setki rodzajów i dziesiątki tysięcy gatunków, zasiedlających różnorodne środowiska, niemal na całym świecie. Są wśród nich gatunki naziemne, ale też epifity, zasiedlające konary drzew, a nawet pnącza.
Rośliny posiadają też różną formę wzrostu, gdyż część z nich rośnie monopodialnie (np. falenopsis), tworząc jeden, stale rosnący pąk szczytowy (główny), rzadziej boczne rozgałęzienia, które zawsze są krótsze od pędu głównego oraz sympodialnie, rozrastając się z poziomej łodygi, która po 1-2 sezonach zamiera, rozwijając nowy pęd z pąka bocznego, rosnącego u podstawy pędu głównego (np. katleja). U tych storczyków na łodygach mogą się też tworzyć pseudobulawy czyli zgrubiałe organy magazynujące wodę i składniki odżywcze.
Ze względu na tak dużą różnorodność, uprawiane w mieszkaniach storczyki mogą oczekiwać skrajnie różnych warunków, dlatego przed ich uprawą zawsze należy poznać wymagania danego gatunku.
Miejsce
W zależności od środowiska, z którego dany storczyk pochodzi, będzie oczekiwał bardzo widnego, a nawet słonecznego stanowiska (np. katleja, vanda, cymbidium) lub miejsca półcienistego, osłoniętego przed bezpośrednim słońcem, a nawet zacienionego (wiele storczyków epifitycznych, rosnących w koronach drzew np. falenopsis, ale też niektóre storczyki naziemne jak np. Ludisia).
Temperatura
Storczyki mają też różne oczekiwania względem temperatury. Jedne lubią mieć przez cały rok ciepło (np. Vanda), inne preferują ciepło latem i chłód zimą (potrzebują okresu spoczynku w niższych temperaturach, aby wytworzyć pąki kwiatowe np. falenopsis, dendrobium), a jeszcze inne przez cały rok oczekują umiarkowanych temperatur, gdyż nie lubią ani upałów ani chłodów.
Warto przy okazji wspomnieć, że do podlewania roślin dobrze jest używać odstanej wody o temperaturze pokojowej, gdyż wiele storczyków jest wrażliwych na zawarty w wodzie kranowej chlor.
Ziemia
Zdecydowana większość uprawianych w mieszkaniach storczyków najlepiej rośnie w lekkim, przepuszczalnym, próchniczym, luźnym podłożu, dlatego do ich uprawy warto wybrać dostępne w każdym centrum ogrodniczym lub kwiaciarni podłoże skomponowane specjalnie dla nich (podłoża dla storczyków oparte są głównie na korze, torfie, perlicie, włóknach kokosowych, kremazycie itp.). Jedynie storczyki naziemne będą potrzebowały podłoża bardziej „konkretnego”, dlatego dla nich warto przygotować podłoże na bazie gotowego podłoża do storczyków z dodatkiem ziemi uniwersalnej, liściowej lub kompostowej.
Jedne storczyki wolą przepuszczalne, lekkie i umiarkowanie wilgotne, a zimą nawet suche podłoże, inne natomiast muszą mieć przez cały rok wilgotną ziemię.
Jak dbać o storczyki?
Storczyki mogą potrzebować różnych zabiegów pielęgnacyjnych, ale do najważniejszych należy dbanie o odpowiednią wilgotność powietrza w ich otoczeniu. Zdecydowana większość storczyków kocha wilgotne powietrze i źle reaguje na jego przesuszenie (min.: ludisia, motylnik, cymbidium, miltonia). Jednocześnie rośliny nie lubią moczenia liści (może to prowadzić do rozwoju chorób), dlatego powietrze wokół nich należy zraszać mgiełką wodną, doniczki ustawić na podstawkach z wilgotnymi kulkami keramzytu, a w pobliżu roślin umieścić nawilżacz powietrza.
Sadzenie
Storczyki można przesadzić do nowego podłoża zaraz po zakupie, ale ponieważ z reguły przesadzania nie lubią, lepiej poczekać z zabiegiem, aż ich korzenie zaczną przerastać doniczkę i dopiero wtedy przenieść je do nowej ziemi i nowego pojemnika. Przy okazji przesadzania, dobrze jest też obejrzeć korzenie i usunąć z nich wszystkie chore, uszkodzone, zasuszone, przegnite lub obumarłe fragmenty.
Nawożenie
Większość storczyków to rośliny o małych wymaganiach pokarmowych, dlatego nie potrzebują częstego i obfitego nawożenia. W sezonie wegetacyjnym możemy natomiast zasilać je nawozami dla storczyków, które najczęściej mają postać mgiełki nawozowej bądź pałeczek, koreczków lub pojemniczków z nawozem, umieszczanych w podłożu. Takie nawozy posiadają zbilansowany skład i odpowiednie stężenie substancji odżywczych, co ogranicza ryzyko przenawożenia roślin.
Przycinanie
Storczyki na ogół nie wymagają przycinania, z wyjątkiem usuwania z nich przekwitłych kwiatostanów. Pęd kwiatowy usuwamy jednak dopiero wtedy, gdy zacznie zżółknąć i zamierać.
Ochrona przez chorobami i szkodnikami
Storczyki nie są roślinami szczególnie podatnymi na choroby, ale uprawiane w niewłaściwych warunkach mogą cierpieć z powodu chorób fizjologicznych (zasuszanie końcówek liści przy suchym powietrzu, plamy na liściach spowodowane poparzeniami słonecznymi, więdniecie i zagniwanie z powodu zbyt mokrego podłoża itp.) lub infekcyjnych (np. mokra zgnilizna bakteryjna, szara pleśń, fuzarioza, czarna zgnilizna, antraknoza). Jeśli chodzi o szkodniki, zdarza się, że są atakowane przez wełnowce i tarczniki.
Po zauważaniu problemu należy zapewnić roślinom odpowiednie warunki uprawowe, oczyścić je z chorych liści, pędów i korzeni, a w razie potrzeby zastosować jeden z aktualnie polecanych środków ochrony roślin.
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcie tytułowe: edmondlafoto / Pixabay