Odmiany dyni | Przewodnik po kolorach, kształtach i smakach – jaką wybrać do ogrodu i kuchni?

Odmiany dyni – co warto o nich wiedzieć?

Dynia, królowa jesieni, od lat fascynuje swoją różnorodnością i wszechstronnością w kuchni. Ale czy zastanawiałeś się kiedyś, ile odmian tej rośliny istnieje i jakie są ich charakterystyczne cechy? Jeśli tak, to ten artykuł jest właśnie dla Ciebie! Przygotowaliśmy dla Was FAQ, czyli zestawienie najczęściej zadawanych pytań i odpowiedzi o odmianach dyni. Zanurz się w świecie dyni i odkryj jej tajemnice! 

Dobrze jest poznać choćby najbardziej popularne odmiany dyni jadalnych i ozdobnych, które zachwycają swoją paletą barw i nietypowymi kształtami – bo nie wszystkie mają okrągły kształt i jaskrawo pomarańczowy odcień. Niektóre przypominającą gruszki czy żołędzie, w kolorach: od zieleni, przez żółć, aż po biel i odcienie brązowe. Każda odmiana wyróżnia się również specyficzną konsystencją miąższu oraz grubością skórki. Różnorodność odmian dyni przekłada się także na ich zróżnicowane wykorzystanie w gastronomii.

Ile jest odmian dyni w Polsce?

Dynia, choć kojarzona głównie z Halloween, to roślina o niezwykle bogatej gamie odmian. W Polsce możemy spotkać się z ponad 45 odmianami tej rośliny, które różnią się kształtem, kolorem, smakiem i zastosowaniem w kuchni.

Jakie są odmiany dyni, które można zjeść? Jakiej dyni nie można jeść?

Wśród różnorodności dyni wyróżniamy głównie dynie jadalne i ozdobne. Dynie jadalne charakteryzują się smacznym i zdrowym miąższem, który świetnie sprawdza się w kuchni. Natomiast dynie ozdobne uprawiane są głównie w celach dekoracyjnych i nie nadają się do spożycia. 

Fot. Yven Dienst / Adobe Stock

Dynia olbrzymia, jak sama nazwa wskazuje, jest jedną z największych dyń, często używana do wyrabiania dyniowych lampionów na Halloween. Świetnie nadaje się także na ciasto lub na zupę krem. 

Jak odróżnić dynię ozdobną od jadalnej?

Kluczem do odróżnienia tych dwóch rodzajów dyni jest ich przeznaczenie i wygląd. Dynie ozdobne mają małe, trwałe i bardzo twarde owoce o fantazyjnych kształtach i różnorodnych kolorach. Z kolei dynie jadalne mają smaczny miąższ i są zazwyczaj większe.

Jak wyglądają różne dynie?

• Dynia olbrzymia: Charakteryzuje się dużymi rozmiarami i jest często używana do wyrabiania dyniowych lanternek na Halloween.
• Dynia jadalna: To popularna odmiana o okrągłym lub podłużnym kształcie i soczyście pomarańczowej barwie.
• Dynia makaronowa: Mała japońska dynia o podłużnym kształcie, której miąższ po ugotowaniu przypomina makaron.
• Dynia piżmowa: Wygląda jak ogromna gruszka o jasnożółtej skórce.
• Dynia muszkatołowa: Spłaszczona kula o przydymionej barwie, której miąższ jest intensywnie pomarańczowy.
• Dynia prowansalska: Znana również jako Muscat de Provence, o kształcie spłaszczonej kuli.
• Dynia hokkaido: Niewielka, spłaszczona dynia o intensywnie pomarańczowej skórce.
• Dynia masłowa: Mała dynia o wydłużonym, dzwonowatym kształcie.
  
  

Fot. Studio Barcelona / Adobe Stock

Odmiany dyni prezentują niezwykłą różnorodność, jeśli chodzi o kolor, kształt i smak. Podczas gdy niektóre odmiany mogą zachwycać intensywnie pomarańczową barwą, inne mogą mieć odcienie zieleni, żółci czy nawet bieli. Kształty dyni wahają się od tradycyjnych okrągłych form, przez te przypominające gruszki czy żołędzie, aż po wydłużone. Co więcej, smak dyni może być słodki, orzechowy, kremowy lub nawet lekko pikantny, w zależności od wybranej odmiany.

Jaka jest najpopularniejsza odmiana dyni?

W Polsce bez wątpienia jedną z najpopularniejszych odmian dyni jest Hokkaido. Ta japońska dynia charakteryzuje się intensywnie pomarańczową skórką i złocistym miąższem. Co więcej, jej cienka skórka sprawia, że nie trzeba jej obierać przed gotowaniem.

Dynia, będąc uniwersalnym warzywem, jest uprawiana w wielu krajach na całym świecie, a każdy region ma swoje ulubione odmiany.

• W USA i Kanadzie popularna jest dynia 'Sugar Pie', często używana do ciast i deserów, zwłaszcza podczas święta dziękczynienia.
• W krajach azjatyckich, takich jak Japonia czy Chiny, popularne są odmiany dyni o zielonej skórce, które są często używane w zupach i potrawach na parze.
• W Australii popularna jest odmiany 'Kent' i 'Butternut', które są wszechstronne w kuchni.
• W krajach takich jak Brazylia czy Argentyna uprawia się odmiany dyni o intensywnie pomarańczowej skórce, które są często używane w tradycyjnych potrawach.
  
  

Fot. photocrew / Adobe Srock

Dynia Hokkaido, znana również jako dynia japońska, wyróżnia się swoją jaskrawo pomarańczową skórką i delikatnym, orzechowym smakiem miąższu. Jej główną zaletą jest fakt, że skórka jest cienka i miękka po ugotowaniu, co eliminuje konieczność obierania. Dzięki swojemu słodkawemu i kremowemu miąższowi, Hokkaido jest idealna do przygotowywania zup, puree oraz innych dań kulinarnych. Nie bez powodu Hokkaido jest najpopularniejszą odmianą dyni w Polsce!

Jakie odmiany dyni są najlepsze do gotowania i na przetwory?

Do gotowania i przetworów idealnie nadają się takie odmiany jak: dynia Hokkaido, dynia piżmowa czy dynia masłowa, ale tak naprawdę świetnie nadają się wszystkie. Każda z nich ma unikalny smak i konsystencję, co sprawia, że potrawy z ich dodatkiem są wyjątkowe. 

Każda z tych odmian ma swoje specyficzne wymagania co do uprawy, zbioru i przechowywania, co warto uwzględnić planując uprawę dyni w ogrodzie.

Jaka odmiana dyni ma dużo pestek?

Dynia piżmowa charakteryzuje się jasnopomarańczowym, zwartym miąższem z małą ilością pestek, co czyni ją idealną do różnego rodzaju potraw.

Jak uprawiać różne odmiany dyni?

Dynia, choć jest rośliną stosunkowo łatwą w uprawie, ma pewne specyficzne wymagania, które warto znać, aby cieszyć się obfitym i zdrowym plonem.

• Warunki glebowe
  Dynia preferuje gleby żyzne, przepuszczalne, o odczynie pH od 6,0 do 7,5. Regularne nawożenie, zwłaszcza kompostem lub nawozem organicznym, może znacząco poprawić jakość plonu.
• Stanowisko
  Dynia jest rośliną ciepłolubną. Optymalne stanowisko to miejsce nasłonecznione, osłonięte od silnych wiatrów.
• Podlewanie
  Regularne podlewanie jest kluczem, zwłaszcza w okresie kwitnienia i wzrostu owoców. Jednak nadmierne nawadnianie może prowadzić do gnicia korzeni.
• Choroby i szkodniki
  Dynie mogą być narażone na różne choroby, takie jak mączniak prawdziwy czy antraknoza. Wśród szkodników najgroźniejsze są mszyce i przędziorki. Regularne kontrole i odpowiednie środki ochrony roślin pomogą w utrzymaniu zdrowych roślin.
• Zbiór
  Moment zbioru zależy od odmiany. Ważne jest, aby dynie były dojrzałe, ale nie przejrzałe. Zazwyczaj oznacza to, że skórka jest twarda i nie daje się łatwo przebić paznokciem.
  
  

Tekst: ZO, zdjęcie tytułowe: Aleksandr Bryliaev, havoc / Adobe Stock