Lubisz zapach kocimiętki? Zobacz, jak ją uprawiać i o nią dbać!

Kocimiętka – wygląd, kwitnienie

Do rodzaju kocimiętka (Nepeta) należy ponad 250 gatunków. Rośliny zaliczane są do rodziny jasnotowatych, do których należy też między innymi mięta czy melisa.

W zależności od gatunku i odmiany kocimiętka może osiągać od 20 do 150 cm wysokości. Jej wzniesione i rozgałęzione pędy tworzą zwarte kępy. Porastają je liście o sercowatym kształcie i ząbkowanym brzegu, pokryte od spodu srebnozielonym meszkiem.

Kwitnienie kocimiętki trwa od maja do września, a niekiedy nawet października. Ta urokliwa roślina ma dwuwargowe kwiaty o lejkowatym kształcie. Najczęściej są zabarwione na niebiesko lub fioletowo, ale w sprzedaży są dostępne także odmiany kwitnące na biało czy różowo. Zebrane na wierzchołkach pędów tworzą grona lub wiechy. Kocimiętkę w naturalnym środowisku można spotkać w Europie, północnej Afryce i Azji.

Fot. Tunatura / AdobeStock

Kocimiętka Faassena czaruje kwiatami, które przyciągają do ogrodu nie tylko koty, ale też liczne, pożyteczne owady

Gatunki i odmiany

W szkółkach i centrach ogrodniczych najczęściej dostępna jest kocimiętka Faassena (Nepeta x faasseni) oraz jej odmiany. Ale spotkać też można mniej popularne gatunki i ich odmiany, różniące się między sobą wysokością, wielkością i kształtem kwiatostanów oraz kolorem kwiatów.

Mało znane gatunki kocimiętki:

• kocimiętka żyłkowana (Nepeta nervosa)
• kocimiętka rozłożysta (Nepeta subsessilis)
• kocimiętka wielkokwiatowa (Nepeta grandiflora)
• kocimiętka kubańska (Nepeta kubanica)
• kocimietka naga (Nepeta nuda)
• kocimiętka syberyjska (Nepeta sibirica)
  
  

Wymagania kocimiętki

Stanowisko dla kocimiętki powinno być bardzo słoneczne, zlokalizowane na przykład po stronie południowej lub zachodniej budynku. Doskonale sprawdza się podłoże przepuszczalne i umiarkowanie żyzne. Rośliny najlepiej będą się czuły w glebie o odczynie pH obojętnym lub lekko zasadowym.

Fot. Mimi@TOKYO / AdobeStock

Kocimiętka tworzy niskie, ale szerokie kępy, dlatego sadząc rośliny trzeba zachować między nimi spore odstępy. Zależnie od gatunku i odmiany, od 30 do 60 cm

Uprawa i pielęgnacja kocimiętki

Sadzenie – termin, odstępy

Tak jak większość roślin, najlepszym terminem sadzenia kocimiętki jest wiosna, ale rośliny uprawiane w pojemnikach można sadzić też jesienią. Najpierw należy dobrze przekopać i spulchnić glebę. Planując rozmieszczenie sadzonek, trzeba brać pod uwagę, że kocimiętka rozrasta się dość mocno. Najlepiej jest zachowywać odstępy minimum 30 cm między sadzonkami (zawsze należy czytać informacje na etykiecie, do jakiej szerokości dana odmiana się rozrośnie).

Ze względu na wytrzymałość na suszę, kocimiętka doskonale nadaje się na nasłonecznione rabaty, do ogrodów żwirowych i do sadzenia w ogrodach skalnych.

Aby kocimiętka łatwiej przyjęła się w nowym miejscu, można podlać ją obficie jeszcze przed wyjęciem z pojemnika. Po wyjęciu korzenie nie powinny być wystawione na działanie promieni słonecznych, ponieważ szybko wysychają. Do ziemi, którą przysypiemy roślinę w dołku, można dodać nieco wapna lub dolomitu.

Na koniec uciskamy lekko glebę wokół kocimiętki i podlewamy ją ponownie. Podłoże można wyściółkować jasnoszarym żwirem, na którym kocimiętka bardzo ładnie się prezentuje.

Nawożenie

Kocimiętka nie wymaga dodatkowego nawożenia. Jeśli mamy mało zasobną glebę, można wzbogacić ją kompostem, ale warto zachować umiar, ponieważ na bardzo żyznym podłożu kocimiętka straci swój zwarty pokrój.

Podlewanie

Młodą roślinę po posadzeniu warto podlewać regularnie przez kilka tygodni. Dorosła kocimiętka radzi sobie z przejściowymi suszami, jednak gdy opady nie występują przez dłuższy czas lub uprawiamy kocimiętkę w pojemniku, należy ją podlać. Roślina nie lubi jednak zastojów wody – mogą skutkować gniciem korzeni.

Przycinanie

Cięcie kocimiętki należy przeprowadzić po pierwszym kwitnieniu. Skrócenie pędów do kilku centymetrów sprawi, że roślina na nowo zacznie wytwarzać pąki. Wpłynie to także korzystnie na jej krzewienie się.

Bardziej radykalne cięcie warto zastosować późną jesienią. Skrócenie pędów tuż przy ziemi sprawi, że kocimiętka łatwiej przetrwa mrozy. Jeśli nie zdążymy wykonać tego zabiegu przed nadejściem mrozów, cięcie można przeprowadzić wczesną wiosną.

Fot. Wasnoch / AdobeStock

Przekwitające kwiaty kocimiętki należy ścinać, aby roślina ponownie zakwitła

Metody rozmnażania kocimiętki

Kocimiętkę rozmnażamy przez wysiew nasion, podział starszych roślin lub sadzonki wierzchołkowe.

Podział kęp

Podział kęp kocimiętki jest metodą rozmnażania polecaną szczególnie w przypadku odmian mieszańcowych. Od kwietnia do czerwca możemy wykopać roślinę i podzielić na mniejsze kępy. Dalej postępujemy tak samo jak w przypadku sadzenia kupionych sadzonek.

Sadzonki zielne

Rozmnażanie z sadzonek zielnych najlepiej jest przeprowadzić późną wiosną lub na początku lata.

Jak zrobić sadzonki kocimiętki?

• Pobieramy silnie rozwijające się pędy, na których nie pojawiły się jeszcze kwiaty. Powinny mieć 7-10 cm długości.
• Usuwamy z nich dolne liście i umieszczamy je w pojemniku wypełnionym przepuszczalnym podłożem i regularnie nawadniamy. Możemy je także umieścić w naczyniu z wodą. Na tym etapie nowe sadzonki nie powinny być wystawione na silne słońce, by nie uschły.
• Sadzonki można przykryć folią, by ograniczyć odparowywanie, ale trzeba wtedy pamiętać o wietrzeniu i usuwaniu skraplającej się pary.
• Po ukorzenieniu się sadzonek możemy przenieść je do osobnych doniczek, a kolejnej wiosny wysadzić do gruntu.

Wysiew nasion

Nasiona kocimiętki wysiewamy późnym latem lub wczesną jesienią. Pojemnik powinien być płytki, wypełniony glebą wzbogaconą rozdrobnioną korą lub perlitem. Nasiona do kiełkowania potrzebują temperatury co najmniej 18°C. Pierwsze siewki powinny wzejść po około dwóch tygodniach.

Zapach kwiatów i liści

Zawarty głównie w liściach kocimiętki nepetalakton przywabia swoim zapachem koty. Dlatego może się zdarzyć, że w kępie kocimiętki spotkamy wylegującego się futrzaka. Substancja nie jest groźna ani dla kotów, ani dla nas, dlatego nie warto z tego powodu rezygnować z sadzenia tak urokliwej i mało wymagającej w uprawie rośliny.

Warto pamiętać, że nam cytrynowo-miętowy zapach tej substancji się zwykle podoba, ale działa odstraszająco na niektóre owady – m.in. muchy, kleszcze czy komary.

Choroby i szkodniki kocimiętki

Kocimiętka bywa atakowana przez mączniaka prawdziwego. Grzyb najczęściej rozwija się w czasie ciepłego i mokrego lata. Na liściach pojawia się wówczas mączysty nalot. Należy je od razu usunąć, a całą roślinę opryskać odpowiednim preparatem. Ryzyko wystąpienia mączniaka zmniejszymy, uważając, by nie moczyć liści podczas podlewania roślin oraz wykładając ściółkę wokół roślin.

Kocimiętka może być także obgryzana przez ślimaki. Zdarza się, że koty wabione silnym zapachem rośliny będą obgryzać liście kocimiętki, niszczyć jej kępy, tarzając się w niej. Ale substancje zapachowe zawarte w roślinie nie działają na wszystkie osobniki.

Tekst Redakcja ZielonyOgródek, G.T., zdjęcie tytułowe: yolfran / AdobeStock