Ziemia czy podłoże?
ZIEMIA to rodzaj odpowiednio skomponowanego podłoża dla roślin, w którym głównymi składnikami są materiały organiczne, tworzące próchnicę (torf, kompost, ziemia liściowa), związki mineralne (nawóz) oraz inne dodatki np. rozluźniające (np. perlit, piasek) lub absorbujące wodę (np. hydrożel).
Czasami ziemią bywa też nazywana gleba ogrodowa, ale jej nie znajdziemy w sklepach, bo nie jest odpowiednia do uprawy roślin doniczkowych. Ziemia z ogrodu może zawierać nasiona chwastów, jaja szkodników oraz patogeny chorobotwórcze, które mogą zaszkodzić roślinom. Jej skład nie jest też zbadany (np. kwasowość, żyzność), dlatego trudno dopasować ją do potrzeb konkretnych roślin.
PODŁOŻE zwykle jest skomponowane dla konkretnej grupy roślin lub upraw specjalnych (np. kaktusów, storczyków, uprawy hydroponicznej) i wcale nie musi zawierać torfu, kompostu czy humusu. Podobnie jak ziemia także może być mieszanką składników organicznych, mineralnych i innych.
Przykładowo podłoże dla storczyków złożone jest przede wszystkim z materiałów wysoce przepuszczalnych jak np. rozdrobniona kora, włókno kokosowe, lekki torf, perlit i keramzyt, z dodatkiem nawozu dla storczyków lub grzybów mikoryzowych. Podłoże do upraw hydroponicznych to natomiast obojętny chemicznie materiał mineralny, nie mający wpływu na wzrost i rozwój roślin jak np. keramzyt czy kulki ceramiczne. Można spotkać też podłoża specjalne, przeznaczone dla innych roślin np. owadożernych (np. rosiczek), paproci, cytrusów, kaktusów, warzyw, roślin akwariowych, roślin kwasolubnych, do siewu i pikowania lub podłoża beztorfowe (np. dla kaktusów).
Jaka powinna być dobra ziemia/podłoże i czy warto ją kupić?
W sprzedaży wybór podłoży jest bardzo szeroki. Najbardziej popularna jest ziemia uniwersalna lub kwiatowa, która ma zwykle zbilansowany skład i zawiera szereg dodatków wspomagających wzrost i rozwój roślin. Jest odpowiednia dla większości roślin doniczkowych, z wyjątkiem gatunków o specjalnych wymaganiach (np. storczyki, rośliny kwasolubne).
W najlepszych podłożach tego typu znajduje się:
- kompost,
- torf wysoki,
- składniki odkwaszające (np. wapno),
- składniki rozluźniające (np. keramzyt, pelit),
- składniki kumulujące wodę (np. hydrożel, glinka)
- oraz długodziałający, wieloskładnikowy nawóz mineralny.
W zależności od składu, wielkości opakowania i producenta, podłoża uniwersalne mogą dość znacznie różnić się ceną.
Najdroższe i najlepsze są podłoża uniwersalne BIO, pozbawione sztucznych dodatków i nawozów. Nadają się przede wszystkim do uprawy warzyw, owoców i ziół. W ich składzie znajdziemy min.: torf, kompost, humus, guano, mączkę rogową czy nawóz organiczny. Ich koszt to ok. ok. 1,5-2,5 zł. za 1 l. (np. ziemia uniwersalna COMPO BIO), choć można znaleźć też tańsze, ale zwykle gorszej jakości podłoża BIO w cenie 0,5-0,6 zł. za 1 l..
Klasyczne podłoża uniwersalne mają na ogół lekko kwaśne pH i skład oparty na torfie wysokim (odczyn kwaśny) z dodatkiem składnika odkwaszającego (np. wapna) i rozluźniającego (np. perlit), nawozu mineralnego, a czasem też kompostu lub pożytecznych mikroorganizmów. Ich ceny wahają się w granicach 0,2 (uboższy skład) - 0,7 (lepsza jakość) zł. za 1 l.
Specjalne ziemie/podłoża do...
Oprócz ziemi kwiatowej lub uniwersalnej, w sklepach znajdziemy też podłoża dedykowane konkretnym roślinom. Wbrew pozorom nie różnią się jedynie nazwą, ale też składem, który jest starannie dobrany do potrzeb danego gatunku.
► UPRAWY ROŚLIN KWASOLUBNYCH
Przykładowo podłoża dla roślin kwasolubnych (np. azalie, różaneczniki, wrzośce, hortensje) zawierają w swoim składzie głównie torf oraz przekompostowaną korę i mają kwaśny odczyn pH – ok. 4,0-5,5. (Cena podłoża to ok. 0,3-0,6 zł. za 1 l., choć bywają też droższe)
► UPRAWY KAKTUSÓW I SUKULENTÓW
Z kolei przy uprawie kaktusów i sukulentów potrzeba podłoża niezbyt żyznego, przepuszczalnego i przewiewnego, które nie będzie kumulowało nadmiaru wody. W jego składzie powinien znaleźć się głównie piasek, żwirek, torf, kreda i perlit. Te podłoża mogą być dość drogie, ale nie zużywa się ich zbyt wiele. (Cena tego podłoża to ok. 1,5-3,5 zł. 1 l.)
► UPRAWY STORCZYKÓW
Kolejnymi specyficznymi roślinami są storczyki, które jako epifity rosnące bez ziemi (np. w konarach drzew), oczekują jeszcze bardziej przewiewnego podłoża. Mieszanka do uprawy storczyków powinna składać się głównie z kory i włókna kokosowego, z dodatkiem perlitu lub keramzytu.
►UPRAWY ROŚLIN BALKONOWYCH
Podłoża dla kwitnących roślin balkonowych, muszą być natomiast zdecydowanie bardziej zasobne w składniki odżywcze, dlatego w ich składzie powinien znajdować się torf wysoki i składnik odkwaszający oraz wieloskładnikowe nawozy mineralne, ze zwiększoną ilością potasu (wspomaga kwitnienie). Pożądany będzie też dodatek kompostu.
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcie tytułowe: robertprzybysz/Depositphotos