Sadzonki, odkłady, szczepienie... którą metodę rozmnażania rhododendrona wybrać?

Streszczenie artykułu

Rozmnażanie rododendronów i azalii ogrodowej pozwala na uzyskanie nowych roślin poprzez różne metody, takie jak sadzonki, odkłady, wysiew nasion czy szczepienie. Rododendrony wyróżniają się zimozielonymi, grubymi liśćmi i wymagają stanowisk półcienistych, podczas gdy azalie mają delikatniejsze, często opadające liście i lepiej rosną w miejscach nasłonecznionych. Sadzonki pobiera się w określonych porach roku, a proces ukorzeniania wymaga odpowiedniej wilgotności i temperatury podłoża. Odkłady polegają na przyginaniu pędów do ziemi i ich ukorzenieniu, co trwa około dwóch lat. Rozmnażanie z nasion to metoda czasochłonna, ale dająca możliwość uzyskania unikalnych odmian. Szczepienie jest bardziej skomplikowaną techniką, polegającą na połączeniu zraza z odporną podkładką, co wymaga odpowiedniej temperatury, wilgotności i stosowania środków przeciwgrzybowych. Unikanie błędów, takich jak przesuszanie gleby czy brak ochrony zimą, jest kluczowe dla sukcesu w rozmnażaniu tych roślin.

Rododendrony i azalie ogrodowe to prawdziwe ozdoby każdego ogrodu, zachwycające swoimi barwnymi kwiatami. Rozmnażanie tych roślin wcale nie musi być skomplikowane – wystarczy odpowiednio zaplanować działania i poznać sprawdzone metody. Dzięki temu rozmnażanie stanie się nie tylko efektywne, ale i przyjemne.

Czym różnią się od siebie rododendrony i azalie?

Rododendrony i azalie należą do tego samego rodzaju botanicznego – Rhododendron, jednak różnią się między sobą kilkoma kluczowymi cechami. Rododendrony zazwyczaj mają zimozielone, grube i skórzaste liście, które nadają im wyjątkowy wygląd nawet zimą. Są to rośliny bardziej wymagające pod względem stanowiska – najlepiej rosną w miejscach półcienistych, chronionych przed wiatrem i z dużą wilgotnością powietrza. Ich kwiaty są duże, intensywnie barwne, a na krzewach pojawiają się wiosną, tworząc efektowne bukiety przypominające różane girlandy.

Azalie różnią się od rododendronów przede wszystkim rodzajem liści. Są one delikatniejsze, często lekko owłosione i w większości przypadków sezonowe, co oznacza, że opadają na zimę. Niektóre odmiany mają liście półzimozielone, które częściowo utrzymują się na krzewie przez chłodniejsze miesiące. Azalie lepiej tolerują stanowiska bardziej słoneczne, oraz są bardziej odporne na mróz co czyni je bardziej wszechstronnymi w zastosowaniu w ogrodzie. Krzewy te są również mniejsze i bardziej zwarte niż rododendrony, co ułatwia ich wkomponowanie w różnorodne aranżacje.

Rozmnażanie krzewów przez sadzonki

Rozmnażanie za pomocą sadzonek jest jedną z najczęściej stosowanych metod rozmnażania rododendronów i azalii. Sadzonki pobierane z młodych pędów mogą szybko ukorzenić się w odpowiednich warunkach.

Jak rozmnażać rododendrony?

Sadzonki rododendronów najlepiej pobierać wczesną jesienią, kiedy nowe przyrosty zaczynają drewnieć. Odetnij pęd o długości 10-15 cm z jedną rozetą liści. Liście należy skrócić o połowę, aby ograniczyć utratę wody, a pąki kwiatowe – usunąć. Końcówkę pędu zrób nacięcie wzdłuż, by odsłonić zieloną tkankę, i zanurz ją w ukorzeniaczu. Sadzonki umieść w mieszance torfu i perlitu (1:1), dbając o wysoką wilgotność i temperaturę podłoża 20-24°C. Ukorzenianie trwa od 3 do 4 miesięcy. Po ukorzenieniu sadzonki przesadź do podłoża zawierającego torf i piasek.

Jak rozmnażać azalię ogrodową?

Azalie, zwłaszcza odmiany liściaste, są trudniejsze do rozmnażania przez sadzonki. Najlepszy czas na pobranie sadzonek to wczesne lato, kiedy pędy są miękkie i elastyczne. Długość pędu powinna wynosić 8-12 cm. Po zanurzeniu w ukorzeniaczu sadzonki umieszcza się w mieszance torfu i perlitu. Zaleca się stosowanie dolnego podgrzewania podłoża, aby przyspieszyć proces ukorzeniania.

Film opisujący krok po kroku rozmnażanie różanecznika przez sadzonki półzdrewaniałę w marcu. (źródło: DIY ROBIE TO SAM / Youtube)

Rozmnażanie przez odkłady

Rozmnażanie przez odkłady to prosta i niezawodna metoda, idealna dla początkujących ogrodników, którą stosuje się tak samo dla rododendronów jak i azalii. Wybierz dolny, elastyczny pęd i przygnij go do ziemi. Nacięcie wykonane na dolnej stronie pędu w miejscu styku z glebą zwiększy szanse na ukorzenienie. Przysyp pęd ziemią, pozostawiając wierzchołek nad powierzchnią, i zabezpiecz go przyciskając kamieniem lub używając haka wbijanego w ziemię. Miejsce to podlewaj regularnie, dbając o utrzymanie wilgotności szczególnie w okresach suszy.

Zależnie od warunków i samej rośliny, pierwsze korzenie wytworzą się po kilku miesiącach. Ukorzeniony pęd najbezpieczniej oddzielić od krzewu macierzystego po około roku lub po 2 latach, gdy nowy system korzeniowy dobrze się wzmocni.

Rozmnażanie różaneczników przez odkłady wiosną. (źródło: Zielone Pogotowie / Youtube)

Rozmnażanie z nasion

Rozmnażanie rododendronów i azalii z nasion jest rzadko stosowane w ogrodnictwie amatorskim, ale stanowi fascynującą opcję dla osób chcących uzyskać unikalne nowe odmiany. Nasiona zbiera się jesienią, gdy torebki nasienne stają się brązowe.

Wysiew odbywa się w lutym, na powierzchnię mieszanki torfu i perlitu (50:50). Podłoże musi być wysterylizowane (np. gorącą wodą) przed wysiewem. Nasiona potrzebują wysokiej wilgotności i temperatury 18-24°C. Wschody pojawiają się po 3-8 tygodniach. Po rozwinięciu pierwszych liści młode rośliny przesadza się do większych pojemników, a na stałe stanowisko – po dwóch latach.

Szczepienie różaneczników

Szczepienie roślin, które stosuje się też w przypadku rodzaju Rhododendron, to metoda rozmnażania polegająca na połączeniu dwóch różnych roślin: podkładki, czyli rośliny o silnym systemie korzeniowym i odporności na trudne warunki, oraz zraza – fragmentu rośliny szlachetnej, który daje pożądane kwiaty lub inne cechy dekoracyjne. Proces ten pozwala na rozmnażanie odmian trudnych w uprawie, które w innych warunkach mogłyby mieć problem z ukorzenieniem się lub wzrostem.

Najpierw przygotowuje się zraz, usuwając dolne liście i robiąc nacięcie, które umożliwi dobre przyleganie obu części. Zraz przytwierdza się do podkładki za pomocą elastycznej taśmy lub specjalnych opasek. Ważne jest, aby połączenie było ścisłe i stabilne.

W początkowej fazie konieczne jest utrzymanie odpowiedniej temperatury i wysokiej wilgotności (20-24°C i 70-80%), ponieważ młoda roślina jest szczególnie podatna na stres. Dodatkowo, aby zapobiec rozwojowi grzybów, często stosuje się środki ochrony roślin. Szczepienie wymaga wprawy i precyzji, dlatego jest bardziej popularne w profesjonalnych szkółkach niż w ogrodnictwie amatorskim.

Błędy, których należy unikać

Zbyt sucha gleba: Podłoże musi być stale wilgotne, ale nie przemoczone.
Niewłaściwa pora roku: Rozmnażanie powinno być przeprowadzane w optymalnym okresie dla danej metody.
Zbyt głębokie sadzenie: Sadzonki i odkłady nie mogą być zakopane zbyt głęboko, aby nie utrudnić rozwoju korzeni.
Brak ochrony zimą: Młode rośliny są wrażliwe na mróz i wymagają odpowiedniego zabezpieczenia.

Zdjęcie tytułowe: Nele, Kseniya Abramova / AdobeStock

FAQ Pytania i odpowiedzi

Jakie są główne różnice między rododendronami a azaliami?

Rododendrony mają grube, zimozielone liście i preferują półcień, podczas gdy azalie charakteryzują się delikatniejszymi, często opadającymi liśćmi i lepiej tolerują stanowiska słoneczne.
Jak rozmnaża się rododendrony za pomocą sadzonek?

Sadzonki pobiera się jesienią z młodych, półzdrewniałych pędów, skraca liście i zanurza w ukorzeniaczu. Następnie umieszcza się je w mieszance torfu i perlitu, utrzymując temperaturę 20–24°C.
Czy azalie są trudniejsze do rozmnażania przez sadzonki?

Tak. Sadzonki pobiera się wczesnym latem, gdy są miękkie, a proces ukorzeniania wymaga dolnego podgrzewania podłoża.
Na czym polega rozmnażanie przez odkłady?

Dolny pęd rośliny przygina się do ziemi, wykonuje nacięcie w miejscu styku z podłożem, a następnie przysypuje ziemią. Po około dwóch latach ukorzenioną gałązkę można odciąć od rośliny macierzystej.
Jak rozmnaża się rododendrony i azalie z nasion?

Nasiona zbiera się jesienią i wysiewa w lutym na powierzchnię wysterylizowanej mieszanki torfu i perlitu. Kiełkowanie trwa od 3 do 8 tygodni w temperaturze 18–24°C.
Czym charakteryzuje się szczepienie rododendronów?

Zraz z rośliny szlachetnej łączy się z odporną podkładką, zabezpieczając taśmą. Proces wymaga utrzymania temperatury 20–24°C i wysokiej wilgotności (70–80%) oraz stosowania środków przeciwgrzybowych.
Jakie błędy należy unikać podczas rozmnażania?

Do najczęstszych błędów należy przesuszanie podłoża, wybór niewłaściwego terminu rozmnażania, zbyt głębokie sadzenie odkładów i brak ochrony młodych roślin przed mrozem.