Jak długo może stać gnojówka z pokrzyw? Skład, przepis, przechowywanie i zastosowanie nawozu z pokrzywy

Czym jest gnojówka z pokrzyw i dlaczego warto ją stosować? 

Gnojówka z pokrzywy to płynny, naturalny nawóz przygotowany w procesie fermentacji rośliny – najczęściej świeżej pokrzywy zwyczajnej (Urtica dioica). Zawiera bogactwo azotu, potasu, wapnia, magnezu, żelaza oraz mikroelementów, które są łatwo przyswajalne dla roślin. Co ważne, w odróżnieniu od wielu nawozów chemicznych, działa łagodnie, ale skutecznie – wzmacnia system korzeniowy, pobudza wzrost i zwiększa odporność roślin na choroby. 

Pokrzywa to roślina o wielu zastosowaniach – sprawdza się nie tylko jako nawóz, ale także w ziołolecznictwie czy kuchni. Zobacz, jak jeszcze możesz ją wykorzystać

Dlaczego warto stosować gnojówkę z pokrzywy?

• Jest ekologiczna i całkowicie biodegradowalna.
• Jej przygotowanie praktycznie nic nie kosztuje.
• Można ją wykorzystać zarówno do podlewania, jak i oprysków.
• Pomaga ograniczyć zużycie sztucznych nawozów i pestycydów. 

To jeden z tych ogrodniczych „domowych sposobów”, który z roku na rok zyskuje nowych zwolenników – i to nie bez powodu. 

Gnojówka z pokrzywy to przykład prostego i skutecznego rozwiązania w ramach nawożenia ekologicznego, które z powodzeniem zastępuje sztuczne preparaty.

🎅 Nie wiesz, co kupić pod choinkę na Święta? Zobacz prezentownik 2025, a w nim 40+ pomysłów na upominki

Jak przygotować gnojówkę z pokrzyw krok po kroku? 

Przygotowanie gnojówki nie jest trudne, ale warto trzymać się kilku zasad, by uzyskać najlepszy efekt. 

Składniki i proporcje:

• 1 kg świeżej pokrzywy (najlepiej młodej, bez korzeni i nasion),
• 10 litrów wody (najlepiej deszczówki lub odstanej kranówki).

Roślinę należy pociąć na mniejsze fragmenty, włożyć do plastikowego lub drewnianego pojemnika (nie używaj metalu!) i zalać wodą. Pojemnik przykryj luźno (np. siatką lub deską), aby umożliwić dostęp powietrza i jednocześnie chronić przed owadami. 

Czas fermentacji:

Proces fermentacji trwa zazwyczaj 10–14 dni, w zależności od temperatury. Codzienne mieszanie zawartości pomoże przyspieszyć proces i zapobiegnie gromadzeniu się kożucha.

Po zakończeniu fermentacji (gdy płyn przestanie intensywnie się pienić i nabierze ciemnej barwy), gnojówkę należy przecedzić i przelać do szczelnych pojemników – gotowa do użycia!

Inne warianty:

• Gnojówka z suszonej pokrzywy – stosujemy te same proporcje (100 g suszu na 10 l wody), jednak proces fermentacji może być nieco krótszy.
• Szybki nawóz z pokrzywy – zalanie świeżej pokrzywy wrzątkiem i odstawienie na 24–48 h to sposób na ekspresowy napar do podlewania.
• Kiszonka z pokrzywy – bardziej skoncentrowana wersja, dłużej fermentowana (do 3 tygodni), nadaje się do rozcieńczania. 

Jak długo można przechowywać gnojówkę z pokrzywy?

To jedno z najczęściej zadawanych pytań – i bardzo słusznie!

Gotowa gnojówka z pokrzywy może być przechowywana nawet przez kilka miesięcy, ale pod pewnymi warunkami:

• Pojemnik powinien być szczelnie zamknięty, najlepiej plastikowy lub szklany.
• Przechowuj ją w chłodnym, zacienionym miejscu – piwnica, szopa lub garaż będą idealne.
• Unikaj ekspozycji na słońce i wysoką temperaturę – może to przyspieszyć degradację składników odżywczych.

Czy zeszłoroczna gnojówka z pokrzyw nadaje się do użycia? Teoretycznie tak, o ile była przechowywana w dobrych warunkach. Jednak z czasem traci intensywność działania – nie szkodzi, ale też nie działa tak skutecznie. Najlepiej zużyć ją w ciągu 3–6 miesięcy od przygotowania.

Uwaga: Jeśli gnojówka zmieni zapach na zgniły, pojawi się pleśń lub osad o nieprzyjemnym zapachu, lepiej ją wylać – mogła ulec zepsuciu. 

Fot. gabort / Adobe Stock

Aby przygotować gnojówkę z pokrzywy, zalej około 1 kg świeżych, pociętych roślin 10 litrami wody i pozostaw na 10–14 dni do fermentacji, codziennie mieszając. Gotowy płyn przecedź i rozcieńczaj wodą: 1:10 do podlewania lub 1:20 do oprysków. Stosuj raz na 1–2 tygodnie, najlepiej rano lub wieczorem.

Jak rozcieńczać i stosować gnojówkę z pokrzywy?

Gnojówka to nawóz bardzo skoncentrowany, dlatego nigdy nie używa się jej w formie nierozcieńczonej.

Rozcieńczanie:

• Podlewanie roślin: 1 część gnojówki na 10 części wody (czyli np. 1 litr na 10 litrów wody).
• Oprysk na liście: 1 część na 20 części wody – mniejsze stężenie ograniczy ryzyko poparzeń.

Jak często stosować gnojówkę z pokrzywy?

Raz na 1–2 tygodnie w sezonie wzrostu. W upały najlepiej podlewać wczesnym rankiem lub wieczorem, by uniknąć poparzenia roślin. Unikaj stosowania na liście w pełnym słońcu. 

Rozcieńczona gnojówka może być stosowana w ochronie roślin, odstraszając niektóre szkodniki lub zapobiegać występowaniu chorób – jest jednym z wielu naturalnych sposobów ochrony roślin.

Co podlewać gnojówką z pokrzywy?

Doskonale sprawdza się do nawożenia pomidorów, ogórków, cukinii, dyni, porów, selera i roślin ozdobnych. Unikaj stosowania na fasolę, groch i cebulę – mogą być wrażliwe na nadmiar azotu.

Fot. Madelaine / Adobe Stock

Do gnojówki z pokrzywy warto dodać mączkę bazaltową, która wzbogaca nawóz w mikroelementy i niweluje nieprzyjemny zapach fermentacji. Dodatkowo poprawia strukturę gleby i wspomaga rozwój pożytecznych mikroorganizmów, czyniąc gnojówkę jeszcze bardziej skuteczną.

Z czego i kiedy najlepiej przygotować gnojówkę?

Najlepszy czas na zbieranie pokrzywy to maj i czerwiec, gdy roślina jest jeszcze młoda, przed kwitnieniem – wtedy zawiera najwięcej cennych składników odżywczych.

Można używać zarówno świeżej, jak i suszonej pokrzywy. Susz pozwala przygotować gnojówkę także poza sezonem, np. zimą, gdy dostęp do świeżej pokrzywy jest ograniczony.

Dodatkowo warto pamiętać, że pokrzywa to świetny składnik kompostu – przyspiesza jego rozkład, wzbogaca skład i działa jak naturalny aktywator.

Najczęstsze błędy i pytania dotyczące nawozu z pokrzywy

Czy gnojówka z pokrzywy może śmierdzieć?
Tak, to normalne – charakterystyczny zapach fermentacji jest nieunikniony, ale można go ograniczyć dodając garść mączki bazaltowej lub EM-ów (efektywnych mikroorganizmów).

Czy można podlewać codziennie?
Nie. Zbyt częste stosowanie może zaszkodzić roślinom – wystarczy raz na tydzień lub dwa.

Czy pleśń oznacza, że nawóz się zepsuł?
Biała pianka to efekt fermentacji i jest naturalna, ale jeśli pojawia się czarna lub zielona pleśń – gnojówkę należy usunąć.

Jak przechowywać zimą?
W szczelnym pojemniku, w chłodnym pomieszczeniu. Gnojówka może przetrwać zimę, ale nie powinna zamarznąć.

Jaki pojemnik wybrać?
Najlepszy będzie plastikowy lub drewniany beczkowy zbiornik z wiekiem lub pokrywą. Nie używaj metalowych pojemników – mogą wejść w reakcję z kwasami organicznymi.

Alternatywy i inne formy nawozów z pokrzywy

Poza klasyczną gnojówką możesz wykorzystać pokrzywę w innych formach:

• Napar z pokrzywy do podlewania – szybka, łagodna forma nawożenia, przygotowywana jak herbata.
• Wywar z pokrzywy – gotowanie przez kilkanaście minut i studzenie, nadaje się do podlewania sadzonek.
• Odżywka z pokrzywy – skoncentrowany ekstrakt, który można rozcieńczać i stosować jako wspomagacz wzrostu.
• Kiszonka z pokrzywy – mniej popularna, ale bardziej trwała forma nawozu, fermentowana w beczkach bez dostępu powietrza.

Każda z tych metod ma inne zastosowania – warto wybrać tę, która najlepiej pasuje do rodzaju roślin i warunków w ogrodzie.

Jeśli szukasz innych domowych nawozów, oprócz pokrzywy warto wykorzystać np. skórki od bananów – świetnie sprawdzają się jako źródło potasu. W domowych warunkach możesz przygotować także inne tanie nawozy – np. ze skorupek jaj czy fusów z kawy.

Gnojówka z pokrzyw to jeden z najprostszych, najtańszych i najbardziej skutecznych nawozów naturalnych, jakie możesz przygotować samodzielnie. Jej działanie wzmacnia rośliny, poprawia ich wzrost i pomaga ograniczyć użycie chemii. Warto jednak pamiętać o odpowiednim rozcieńczeniu, warunkach przechowywania i terminie stosowania – to klucz do sukcesu.

Zdjęcie tytułowe: TwilightArtPictures / Adobe Stock

A Ty – masz już swoją gnojówkę w ogrodzie? Jakie rośliny podlewasz pokrzywą? Daj znać w komentarzu!