Jak wykorzystać pokrzywę w ogrodzie? | Ma wyjątkowe właściwości – zdziwisz się, jak bardzo jest cenna!

Pokrzywa to skarb! Zobacz jak można ją wykorzystać w ogrodzie i nie tylko!

Pokrzywa uważana jest głównie za chwast, którym w dodatku można się poparzyć, ze względu na drażniące skórę, zwierające kwas mrówkowy, włoski parzące rozmieszczone na całej roślinie. Najczęściej spotykana pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica), właściwie krzywdząco nazywana jest chwastem, gdyż to określenie kojarzy się z czymś zbędnym, bezwartościowym i uciążliwym.

W naturze spotkamy pokrzywę w wilgotnych lasach, w zaroślach oraz często na żyznych siedliskach ruderalnych. Jednak, pomimo braku walorów ozdobnych, kryje w sobie niezwykłe właściwości. Dobrze wiedzieć, że jest to roślina wskaźnikowa (czyli taka, która zwykle lub wyłącznie rośnie na glebach określonego typu). Możemy być pewni, że tam, gdzie bujnie rośnie pokrzywa gleba jest żyzna, czarna, próchniczna, ma dobrą strukturę i jest bogata w azot. Taka gleba świetne nadaje się np. pod uprawę warzyw w ogrodzie lub innych roślin wymagających zasobnego podłoża.

Nawóz z pokrzywy

Jeśli w ogrodzie pojawią się pokrzywy, warto dobrze się zastanowić, czy ich usunięcie jest najlepszym rozwiązaniem. Pamiętajmy, że pokrzywa i wytwarzane z niej preparaty są szeroko wykorzystywane w naturalnej ochronie roślin oraz organicznym zasilaniu upraw. A wszystko to za sprawą bogactwa, jakie zawiera pokrzywa – witaminy (np. A, C, K i z grupy B), mikro i makroelementy (azot, fosfor, potas, żelazo, magnez, wapń, cynk, krzem, mangan), a także kwasy organiczne, enzymy, pektyny, garbniki, chlorofil, karoten, ksantofil.

Znanym sposobem wykorzystania pokrzywy do naturalnego nawożenia roślin, jest stosowanie tzw. gnojówki (czyli płynnego nawozu naturalnego) sporządzanej z ziela pokrzywy. Nawozem takim można następnie zasilać głównie warzywa oraz rośliny kwitnące i owocowe.

Zerwane pokrzywy można także wykorzystywać do ściółkowania – zawarte w pokrzywach składniki przenikną do podłoża, poprawiając jego strukturę oraz odżywiając i wzmacniając rosnące w nim rośliny.

Preparaty z pokrzywy do ochrony roślin

Preparaty pozyskiwane z pokrzywy to skuteczny środek stosowany w walce z chorobami i szkodnikami roślin. Do tego celu sporządza się wyciągi i wywary, które następnie służą do sporządzania roztworów w celu opryskiwania roślin przeciwko mszycom, przędziorkom oraz chorobom – np. chlorozie, mączniakowi lub szarej pleśni.

• Wyciąg uzyskuje się poprzez zalanie młodych liści pokrzyw wodą (około pół kilograma świeżego ziela na 5 litrów wody) i ustawienia naczynia z roztworem na około 24 godziny w ciepłym miejscu. Przygotowany preparat stosujemy bez rozcieńczenia, opryskując nim rośliny przez cały sezon wegetacyjny (odstrasza mszyce i przędziorki).
  
  
• Wywar można sporządzić zalewając liście pokrzywy wodą i gotując je przez około 30 minut. Wystudzony preparat trzeba rozcieńczyć w stosunku 1:5. Gotowym wywarem można podlewać lub opryskiwać rośliny (zapobiegając chorobom).
  
  

Pokrzywa jako lek i pokarm

Dzięki zawartości wielu cennych substancji pokrzywa (liście i korzenie) posiada znane od dawna właściwości lecznicze. W medycynie wykorzystuje się jej właściwości przeciwzapalne i przeciwgrzybiczne. Ponadto suplementy diety (np. herbaty) i preparaty uzyskiwane na bazie pokrzywy m.in. regulują procesy trawienne i poprawiają przemianę materii, oczyszczają organizm z toksyn, obniżają ciśnienie krwi, poprawiają działanie układu moczowego, zwiększają odporność organizmu, wspomagają leczenie cukrzycy typu II, pomagają zwalczać anemię (wysoka zawartość żelaza!), łagodzą objawy chorób skóry (np. owrzodzenia). Pokrzywa to także znany od lat składnik preparatów kosmetycznych – głównie dobrych szamponów i odżywek do pielęgnacji włosów (wzmacnia cebulki, zmniejsza łojotok, likwiduje łupież i ogranicza łysienie).

Mało kto wie, że pokrzywa stanowi również cenny składnik pożywienia wielu zwierząt – np. ptaków, jeży, żab, motyli (m.in. rusałka pawik, rusałka pokrzywnik, rusałka admirał) i około stu innych gatunków owadów. Preparaty na bazie pokrzywy, działające odżywczo, wzmacniająco i antyseptycznie, stosowane są także w pszczelarstwie – do leczenia i profilaktyki chorób pszczół.

 Tekst: Maciej Aleksandrowicz, zdjęcie tytułowe: FelixMittermeier / Pixabay