Uprawa cebuli szalotki w ogrodzie. Jak sadzić, pielęgnować i zbierać krok po kroku

Szalotka – co to za warzywo i dlaczego warto ją uprawiać?

Nieco mniejsza od cebuli zwyczajnej, ale z większymi walorami smakowymi – szalotka (łac. Allium ascalonicum) której poprawną nazwą jest czosnek askaloński, czasem nazywany cebuloczosnkiem, to niezwykła roślina, która podbiła kuchnie na całym świecie. Ma łagodniejszy smak niż klasyczna cebula, a jej lekko słodkawy aromat świetnie komponuje się zarówno z daniami mięsnymi, jak i warzywnymi. Co ciekawe, szalotka tworzy gniazda kilku mniejszych cebulek, co sprawia, że plon z jednej rośliny jest znacznie większy.

Popularne odmiany szalotki do uprawy

Na rynku można znaleźć bardzo różne odmiany szalotki, którą kupuje się w formie małych cebulek, głównie wczesną wiosną, lub nasion. Mogą być ona bardziej okrągłe, wyraźnie wydłużone, o klasycznej złocistej łusce, jak i mieć intensywne, czerwone zabarwienie. Niektóre są bardziej odporne na choroby, inne lepiej się przechowują, a jeszcze inne wyróżniają się wyjątkową kruchością i delikatnością. Przy wyborze dowiedźmy się dokładnie, czym wyróżnia się dana odmiana.

Jednymi z najpopularniejszych są złociste odmiany 'Toto' oraz 'Golden Gourmet' – mają łagodny smak i są bardzo plenne. Jeśli wolisz cebule o mocniejszym smaku, warto postawić na czerwonawe 'Red Sun'. Z kolei 'Bonilla F1' wyróżnia się długim okresem przechowywania, dzięki czemu możesz cieszyć się nią nawet kilka miesięcy po zbiorach. Bez względu na wybór, każda z tych odmian doskonale odnajdzie się w domowej uprawie.

Cebula szalotka Golden Gourmet

Kup szalotkę Golden Gourmet w sklepie online

Cebula szalotka Red Sun

Kup szalotkę Red Sun w sklepie online

Gdzie, kiedy i jak sadzić szalotkę? Idealna gleba i warunki uprawy

Szalotka nie ma wygórowanych oczekiwań, ale jeśli chcesz zebrać dorodne i smaczne plony, warto zapewnić jej odpowiednie warunki, sadzić zgodnie z zasadami i dbać o terminy.

Wymagania szalotki – najlepsze stanowisko i jak je przygotować

Gleba powinna być żyzna, bogata w próchnicę i dobrze przepuszczalna. Nie przepada za ciężką, gliniastą ziemią, która zatrzymuje wodę i sprzyja gniciu cebul. Zbyt wilgotne podłoże to jej największy wróg, dlatego jeśli masz w ogrodzie ziemię o dużej zawartości gliny, warto rozluźnić ją piaskiem lub kompostem.

Miejsce do uprawy powinno być dobrze nasłonecznione. Szalotka uwielbia ciepło i światło – to one sprawiają, że cebulki rosną zdrowe i dorodne. W cieniu będzie się męczyć, a jej smak może być mniej intensywny. Jeśli planujesz uprawę w donicach, postaw je w najbardziej słonecznym zakątku balkonu lub tarasu. Wystarczy głęboka donica z drenażem, by cieszyć się własną, aromatyczną szalotką nawet w warunkach miejskich.

Sadzenie szalotki – najlepszy termin i sprawdzone metody

Szalotkę można sadzić w dwóch terminach, w zależności od preferowanego sposobu uprawy. Sadzenie cebulek i wysiew nasion to dwa różne podejścia, każde z własnymi zaletami.

• Sadzenie cebulek: Wiosną (marzec-kwiecień) cebulki zdążą wyrosnąć przed latem. Umieść je na głębokości około 3 cm, zachowując odstęp 10-15 cm między nimi, a rzędy rozmieszczaj co 20-25 cm. Można je sadzić gniazdowo.
• Jesienne sadzenie cebulek: We wrześniu i październiku szalotka może przezimować w gruncie, co sprawia, że plony będą wcześniejsze i często obfitsze.

Fot. Naiara / AdobeStock

Wiosna to idealna pora na sadzenie cebulek szalotki w ogrodowym warzywniku.

A wysiew? Kiedy i jak wysiewać nasiona szalotki?

• Wysiew nasion: Nasiona można wysiewać wiosną lub jesienią, na głębokość około 1 cm. Po wysianiu delikatnie przykryj je warstwą ziemi i regularnie podlewaj, aby zachować wilgotność gleby., nie za głęboko, bo mogą gnić.
• Odstępy: W przypadku nasion po przerywce najlepiej zachować odstęp około 5 cm między roślinami, aby zapewnić im odpowiednią przestrzeń do wzrostu. Można je siać gniazdowo, po kilka nasion w jedno miejsce.

Z kim sadzić szalotkę? Dobre i złe sąsiedztwo na grządkach

Chcesz, by Twoja szalotka była zdrowa i plonowała obficie? Stosuj się do reguł zmianowania i płodozmianu (m.in. unikaj sadzenia jej w miejscach, gdzie wcześniej rosły inne warzywa cebulowe) oraz zadbaj o dobrych sąsiadów. Idealne sąsiedztwo dla cebuli szalotki to marchew zwyczajna (wzajemnie odstraszają szkodniki), burak zwyczajny i sałaty (dobrze współgrają w glebie), pietruszka i pasternak.

Czego unikać? Nie sadź szalotki obok fasoli, grochu i kapusty – mogą wzajemnie hamować swój wzrost.

Jak dbać o szalotkę w ogrodzie? Podlewanie, nawożenie i inne zabiegi

Szalotka nie jest rośliną szczególnie wymagającym warzywem pod względem podlewania, ale nie oznacza to, że można o niej zapomnieć. Lubi wilgotną, ale nie podmokłą ziemię. Jeśli gleba jest zbyt sucha, cebulki mogą rosnąć małe i twarde. Z kolei nadmiar wody może doprowadzić do gnicia. Dobrze więc nawadniać ją umiarkowanie i w razie potrzeby – częściej w czasie suszy, a rzadziej, gdy opady są regularne.

Jeśli chodzi o nawożenie, najlepiej przygotować glebę jeszcze przed sadzeniem. Wzbogacenie jej dobrze przekompostowanym obornikiem lub kompostem sprawi, że roślina będzie miała dostęp do niezbędnych składników odżywczych. W trakcie sezonu można stosować nawozy fosforowo-potasowe, które wspierają rozwój cebul. Należy jednak uważać z azotem – jego nadmiar sprawi, że szczypior będzie bujny, ale cebule słabo się wykształcą i gorzej przechowają po zbiorach.

Aby cieszyć się zdrową szalotką, warto pamiętać jeszcze o:

• Regularnym odchwaszczaniu – usuwaj chwasty ręcznie lub za pomocą motyki, by nie konkurowały z rośliną o wodę i składniki odżywcze.
• Spulchnianiu gleby – co kilka tygodni lekko przekop ziemię wokół cebulek, by poprawić dostęp powietrza do korzeni.
• Ściółkowaniu – przykryj ziemię wokół roślin cienką warstwą słomy lub kory – taka ściółka pomoże zatrzymać wilgoć i ograniczyć rozwój chwastów.
• Ochronie przed szkodnikami – regularnie sprawdzaj liście i korzenie, a w razie potrzeby stosuj naturalne środki odstraszające, np. napar z pokrzywy.

Zbiór szalotki – kiedy i jak go przeprowadzić?

Szalotkę można zbierać na dwa sposoby – jako młody szczypior lub w pełni dojrzałe cebule. Jeśli zależy Ci na świeżym, aromatycznym szczypiorze, możesz zacząć zbiór już po kilku tygodniach od posadzenia. Wystarczy odcinać zielone pędy stopniowo, nie uszkadzając całej rośliny. Pełne cebule szalotki są gotowe do zbioru po około 90-120 dniach, gdy ich liście zaczynają żółknąć i pokładać się na ziemi – zazwyczaj w lipcu lub sierpniu. Wówczas najlepiej wykopać je delikatnie widłami lub ręcznie, unikając uszkodzenia łusek. Po wykopaniu cebule powinny przez kilka dni przeschnąć w przewiewnym, zacienionym miejscu, zanim trafią do przechowywania. Suszenie pozwala na ich dłuższą trwałość i lepszy smak.

Zdjęcie tytułowe: barmalini / AdobeStock