Skorzonera hiszpańska w ogrodzie
Co to za warzywo?
Skorzonera hiszpańska (łac. Scorzonera hispanica) znana też pod nazwą wężymord czarny, należy do rodziny astrowatych (Asteraceae) i wywodzi się z południa Europy. Dziko występuję na stanowiskach stepowych w Gruzji oraz na Kaukazie. Jest to roślina dwuletnia, uprawiana na korzeń podobnie jak marchew w cyklu jednorocznym.
Roślina ta ma długie zwężające się ku górze i mocno żyłkowane zielone lub niebieskawozielone liście zebrane w rozety. Skorzonera kwitnie w lecie – w lipcu. Kwiaty wyrastają na długich aż do 120 cm wysokości łodygach i mają intensywnie żółty kolor. Wydzielają też specyficzny przyjemny waniliowy zapach, dlatego nie sposób przejść koło nich obojętnie.
Stanowiący część jadalną skorzonery korzeń osiąga długość aż do 40 cm i średnicy 2-3 cm. Jego skórka jest czarna, a miąższ biały z wyraźnym charakterystycznym dla roślin z rodziny astrowatych sokiem mlecznym. Korzeń ma delikatny migdałowy aromat.
Zdrowie z ogrodowego warzywnika
Co ma w sobie skorzonera?
Korzeń skorzonery jest smaczny i należy do bardzo zdrowych warzyw. Zawiera on całe bogactwo witamin i składników mineralnych. W skorzonerze znajdziemy m.in.:
- wapń,
- magnez,
- fosfor,
- potas,
- żelazo,
- miedź,
- witaminy z grupy B,
- witaminę C,
- witaminę E.
Skorzonera hiszpańska – wymagania i uprawa
Uprawa w ogrodzie krok po kroku
Uprawa skorzonery nie jest trudna. Warzywo nie ma dużych wymagań i obficie plonuje.
1. Stanowisko i gleba
Skorzonera preferuje stanowiska słoneczne. Najlepiej będzie rosła w żyznej, dobrze spulchnionej, lekkiej ziemi, gdzie jej korzenie będą mogły się swobodnie rozrastać. Nie sadźmy skorzonery w bardzo suchym zbitym podłożu ani w ciężkiej gliniastej ziemi.
UWAGA!
Nie sadźmy rośliny nigdy w świeżo nawożonej kompostem lub obornikiem glebie. Nie będzie ona rosła dobrze w takim podłożu – korzenie zaczną rozgałęziać się i drewnieć!
2. Siew
Nasiona skorzonery wysiewamy wczesną wiosną (koniec marca i początek kwietnia). Siewu dokonujemy rzędowo na głębokość 1-3 cm, pamiętając by zachować dosyć duże odstępy pomiędzy roślinami (około 30 cm), aby ich korzenie mogły się swobodnie rozrastać. Skorzonera kiełkuje długo – nawet 3-4 tygodnie, dlatego nie martwmy się, że wschody pojawiają się z opóźnieniem.
UWAGA!
Nasiona skorzonery mają krótką zdolność kiełkowania, dlatego dokonując ich zakupu, zwróćmy szczególną uwagę na to, czy są świeże.
3. Sąsiedztwo roślin
Skorzonerę możemy sadzić na grządkach, na których w poprzednim sezonie rosły takie warzywa jak łubin czy ziemniaki. Nie zaleca się z kolei jej uprawy na miejscu po kapuście oraz kukurydzy. Idealne sąsiedztwo roślin to dla skorzonery sałata, kalarepa oraz por.
4. Zbiór i przechowywanie
Zbioru korzeni skorzonery dokonujemy dosyć późno, bo dopiero w październiku. Kiedy liście rośliny zwiędną, możemy przystąpić do wykopywania korzeni. Pamiętajmy, aby robić to bardzo delikatnie i z wyczuciem, ponieważ są one dosyć kruche i łatwo mogą się połamać.
Warzywa najlepiej przechowują się w chłodnej piwnicy przysypane piaskiem. Można je również zostawić na zimę w ziemi i na bieżąco wykopywać. Wtedy jednak konieczne jest okrycie na zimę grządki ze skorzonerą warstwą słomy.
Korzeń skorzonery bardzo ładnie się przechowuje i długo zachowuje przydatność do spożycia. Jest on dobry tak długo, jak długo po przełamaniu wypływa z niego biały sok mleczny.
Uprawa warzyw mało znanych
Dlaczego warto uprawiać skorzonerę?
Uprawa warzyw mało znanych cieszy się z roku na rok coraz większym zainteresowaniem. Wielu ogrodników amatorów chętnie powraca do znanych naszym babciom warzyw, które są często nie dostępnie w sklepach warzywnych. Dodatkowo wiele z nich – jak i skorzonera – jest pyszne, bardzo zdrowe oraz może z powodzeniem być rośliną ozdobną w naszym ogrodzie.
Oprócz skorzonery godnym polecenia i również bardzo smacznym warzywem korzeniowym jest salsefia, której uprawa, podobnie jak skorzonery, cieszyła się ogromną popularnością jeszcze na początku XX wieku.
Tekst: Redakcja ZielonyOgródek.pl, G.T. zdjęcie tytułowe: worldnews/Depositphotos, zdjęcia w tekście: "scorzonera hispanica"/M. Martin Vicente/CC BY 2.0, "Scorzonera hispanica"/Andrea Moro/CC BY-SA 3.0