Aksamitka rozpierzchła Tagetes patula

Aksamitka rozpierzchła (Tagetes patula) to roślina z rodziny astrowatych (Asteraceae). Gatunek pochodzi z Meksyku, ale jest bardzo rozpowszechniony na całym świecie i uprawiany w ogrodach jako roślina ozdobna.

Wygląd aksamitki rozpierzchłej

W naturze ta jednoroczna roślina może osiągnąć 75 cm wysokości, ale w klimacie umiarkowanym aksamitka rozpierzchła dorasta do ok. 40-50 cm (w ogrodach uprawiane są najczęściej jej niskie odmiany). Tworzy grube, sztywne, rozgałęzione pędy, pokryte dużymi, pierzastymi, ciemnozielonymi liśćmi.

Aksamitka rozpierzchła kwitnie od wiosny do jesieni (VI-X). Na szczytach pędów rozwija duże, pojedyncze, koszyczkowe kwiaty o żółtych kwiatach rurkowych, otoczonych szerokimi, żółtymi, rozłożystymi, lekko karbowanymi i pofalowanymi na wierzchołku kwiatami języczkowymi. U odmian ozdobnych, kwiaty mają kolor czerwony lub pomarańczowy i często są pełne lub dwukolorowe.

Cała roślina wydziela intensywny zapach, szczególnie po roztarciu liści.

Wymagania i uprawa aksamitki rozpierzchłej

Aksamitka rozpierzchła w uprawie oczekuje przede wszystkim słonecznego stanowiska. W stosunku do podłoża jest miej wymagająca i urośnie na każdej, przeciętnej, przepuszczalnej, umiarkowanie wilgotnej glebie ogrodowej. Nie lubi jednak ekstremalnych warunków takich jak susza czy zalanie. Aksamitki są wrażliwe na mróz.

Aksamitkę rozmnaża się wyłącznie z nasion. Wczesna wiosna to czas, kiedy można wysiewać nasiona aksamitki, jeśli chcemy mieć dorodne i kwitnące rośliny w maju (po minięciu ryzyka wiosennych przymrozków). Nasiona można siać też wprost do gruntu (IV-V), ale zbyt gęste wschody trzeba przerywać. Rośliny uprawiane na odpowiednim stanowisku mogą dawać samosiew.

Warto wiedzieć, że aksamitki posiadają silne właściwości allelopatyczne i w ogrodzie działają zniechęcająco na niektóre szkodniki (owady, nicienie glebowe, a nawet gryzonie) oraz ogranicza wzrost chwastów.

Pielęgnacja aksamitki rozpierzchłej

W okresie wegetacyjnym nie oczekuje nawożenia, a jeśli zostanie zasilona nawozami azotowymi, rozwinie dużo liści kosztem kwiatów.

Aksamitkę rozpierzchłą warto podlewać w czasie przedłużających się okresów bez deszczu – wtedy ładnie i długo kwitnie.

Szkodniki i choroby aksamitki rozpierzchłej

Niestety, młode aksamitki bywają przysmakiem ślimaków, które potrafią w krótkim czasie niemal całkowicie ogołocić je z liści.

Zastosowanie aksamitki rozpierzchłej

Aksamitka rozpierzchła to najczęściej uprawiany gatunek aksamitek w naszych ogrodach. Doskonale sprawdza się w wielogatunkowych kompozycjach rabatowych jak i jednogatunkowych dywanów kwiatowych. Aksamitki to uniwersalne kwiaty do ogrodu, warzywnika czy donicy. Nadają się również na obwódki rabat, chodników i trawników oraz do pojemników na balkonach i tarasach.

Roślina doskonale komponuje się też z gatunkami jednorocznymi jak np. begonie stale kwitnące, żeniszki meksykańskie, szałwie błyszczące czy petunie.

Wybrane odmiany aksamitki rozpierzchłej

Aksamitka rozpierzchła posiada wiele odmian, ale do najczęściej dostępnych należą odmiany rosnące do ok. 20-30 cm wys., które są zaliczane do oddzielnego podgatunku – aksamitki niskiej (łac. Tagetes patula nana). Rośliny te mogą mieć kwiaty zarówno pojedyncze jak i pełne.

• 'Bonanza Bolero' – kwiaty pomarańczowe z brązowymi przebarwieniami
• 'Red Marietta' – kwiaty pojedyncze, czerwonobrązowe z żółtą obwódką
• 'Honey Moon' – kwiaty żółte, pełne
• 'Mandarin' – kwiaty pomarańczowe, pełne
• 'Carmen' – kwiaty mahoniowo-brązowe, pełne
• 'Mr. Majestic' – kwiaty pojedyncze, brązowe z żółtym, podłużnym pasem na każdym płatku
• 'Pascal' – kwiaty pojedyncze, żółte z brązową plamą u nasady płatków
• 'Sunny' – kwiaty pojedyncze, żółte
• 'Giant Bicolour' – kwiaty duże, pełne, brązowo-bordowe z żółtą nieregularną obwódką
  
  

Ciekawostki o aksamitce rozpierzchłej

Płatki kwiatów i liście aksamitek są jadalne. Mają wytrawny, gorzki smak stąd głównie są składnikami mieszanek ziołowych – przypraw dodawanych do potraw. Potrawy z aksamitkami są popularne w krajach, gdzie rośliny te rosną naturalnie (np. Meksyk, Kaukaz).

Rośliny cenione są też w ogrodnictwie ekologicznym, gdyż ich silny zapach odstrasza mszyce oraz nicienie. Z tego względu często sadzi się je w warzywnikach, a nawet w tunelach z pomidorami i papryką. Z aksamitek przygotowuje się też naturalne preparaty ochrony roślin.

Gdzie kupić aksamitkę rozpierzchłą?

Aksamitki rozpierzchłę można kupić w formie sadzonek w różnych sklepach ogrodniczych (głównie stacjonarnych) wiosną, w maju, a nasiona aksamitek znajdziemy w bardzo wielu sklepach, również internetowych, np.:

• florexpol.eu
• sklep.plantico.pl
• ogrodniczowiniarski.pl

Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: YuiYuize, ok_fotoday / AdobeStock

Czy w opisie są wszystkie informacje, których szukałaś/-eś? Daj znać w komentarzu!