Ctenanthe to rodzaj bylin z rodziny marantowatych (Marantaceae), pochodzących z tropikalnych lasów Ameryki Środkowej i Południowej, w tym m.in. Brazylii. Znanych jest ok. 15 gatunków ctenanthe, z których kilka bywa uprawianych jako rośliny pokojowe.
Jak wygląda roślina? Czym się wyróżnia?
Ctenanthe mogą dorastać do ok. 30/40 cm lub nawet 1/1,5 m. wysokości. Rośliny rozwijają zwykle ponad ziemią duże, skórzaste, jajowate lub szerokolancetowate, barwne, często wzorzyste liście, osadzone na sztywnych, cienkich, wzniesionych, długich ogonkach. Liście zebrane są w gęste kępy i podobnie jak u innych roślin z rodziny marantowatych, wykazują zdolność do wykonywania tzw. ruchów nyktinastycznych (sennych), polegających na składaniu blaszek liściowych na noc do góry (z tego względu roślina doczekała się nazwy zwyczajowej "rośliny modlącej się" lub "modlitewnej"). Ruch liści możliwy jest dzięki tzw. poduszkom stawowym, znajdującym się u podstawy blaszki liściowej.
Ctenanthe w sezonie wegetacyjnym może też kwitnąć, wydając drobne kwiaty, zebrane zwykle w gęsty kłos. Na roślinach uprawianych w mieszkaniach pojawiają się rzadko.
Wymagania i uprawa ctenanthe
Ctenanthe w uprawie oczekuje jasnego stanowiska z rozproszonym światłem i przez cały rok dość wysokiej temperatury (ok. 18-24°C). Wymaga też żyznego, przepuszczalnego, stale lekko wilgotnego, ale nigdy mokrego podłoża (jest wrażliwa zarówno na suszę jak i zalanie), najlepiej o lekko kwaśnym odczynie pH. Lubi również podwyższoną wilgotność powietrza,
Ctenanthe można rozmnożyć przez podział rozrośniętych egzemplarzy, ale też przez sadzonki pędowe z „kolankiem”, pobrane ze starszych roślin.
Pielęgnacja ctenanthe
Roślinę podlewa się systematycznie ale umiarkowanie – tak, by podłoże było stale delikatnie wilgotne. By podnieść wilgotność powietrza w pobliżu ctenanthe warto ustawić nawilżacz lub umieścić doniczkę na podstawce z mokrymi kulkami keramzytu.
W sezonie wegetacyjnym roślina powinna być też systematycznie zasilana wieloskładnikowymi nawozami dla roślin o ozdobnych liściach lub biohumusem. Ctenanthe nie przechodzi typowego spoczynku zimowego, ale ze względu na niedobór światła w tym okresie, na zimę warto przenieść ją do jasnego, ale chłodniejszego pomieszczenia (ok. 18°C) i ograniczyć jej podlewanie.
Szkodniki i choroby ctenanthe
Ctenanthe bywa atakowane głównie przez przędziorki. Jest też wrażliwe na błędy uprawowe takie jak susza, zalanie, zimne przeciągi, spadki temperatury poniżej 10°C, ostre słońce, cień i suche powietrze. Na niekorzystne warunki reaguje zwijaniem i zasuszaniem końcówek, a nawet całych liści.
Może też zapadać na choroby grzybowe takie jak szara pleśń, plamistość liści czy zgnilizna korzeni.
Zastosowanie
Ctenanthe bardzo dobrze czuje się w jasnych, wilgotnych miejscach – w łazienkach, oranżeriach i tropikalnych oknach kwiatowych, ale może też zdobić parapet zachodniego lub wschodniego okna. Świetnie prezentuje się w doniczce jako soliter, ale może również tworzyć kompozycje z innymi roślinami doniczkowymi (np. skrzydłokwiaty, fitonie, maranty, kalatee, anturium). Karłowe odmiany nadają się także do tworzenia ogródków w szkle.
Ciekawostka
Nazwa "ctenanthe" pochodzi od greckich słów, gdzie κτενός [wym. ktenos] to "grzebień", a λουλούδι [wym. anthos] to "kwiat".
Wybrane gatunki i odmiany
- C. burle-marxii – (zdj. 1, 2) osiąga ok. 30-50/80 cm wysokości i rozwija duże, szerokie, owalne, jasnozielone liście, ozdobione z wierzchu ciemnozielonymi, szerokimi, ukośnymi pasami. Od spodu blaszka liściowa jest zwykle bordowa. Odmiany to min. 'Fishbone', 'Amagris' (zdj. 3)
- C. lubbersiana – osiąga ok. 70-80/100 cm. wysokości i rozwija duże, skórzaste, szeroko-owalne liście, których blaszka z wierzchu jest ciemnozielona i ozdobiona nieregularnymi, żółtymi pasami. U starszych egzemplarzy liście mogą być zebrane w kępę na kształt wachlarza z małym kolankiem u podstawy łodyżek. Odmiana to 'Golden Mosaic'
- C. oppenheimiana – osiąga ok. 70-100 cm. wysokości i rozwija duże, skórzaste, szeroko-lancetowate, wydłużone liście, których blaszka z wierzchu jest ciemnozielona i ozdobiona regularnymi, kremowo-białymi pasami, a na spodzie różowo-bordowa. Odmiana to 'Tricolor'
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: Marina Meshcherskaia, Firn, elzloy / AdobeStock