Rajgras wyniosły (Arrhenatherum elatius), nazywany też rajgrasem francuskim, żyźnicą wyniosłą lub owsikiem wyniosłym, to luźnokępkowa trawa z rodziny wiechlinowatych (Poaceae). Naturalnie występuje na łąkach i polanach w Europie (w Polsce pospolita), a także w Afryce Północnej i Azji Zachodniej. Jest też powszechnie uprawiana jako roślina użytkowa (pastewna), a w postaci odmian także ozdobna.
Jak wygląda rajgras wyniosły?
Rajgras wyniosły może dorastać do ok. 40-80 cm wys, a w porze kwitnienia nawet do 160-180 cm wys. Z podziemnego kłącza rozwija proste, płaskie, dość szerokie, sinozielone, równowąskie lub lancetowate, często szorstkie lub delikatnie owłosione liście, zebrane ponad ziemią w luźne, wzniesione kępy.
Rajgras zakwita wczesnym latem (VI-VII), wydając małe, dwukwiatowe, jedwabiste, połyskliwe kłoski, z których jeden zaopatrzony jest w długą, wygiętą ość (tylko jeden z kłosków jest płodny). Kłoski zebrane są na szczycie wysokiego, sztywnego, gładkiego lub lekko omszonego, posiadającego 3-5 węzłów z siedzącymi liśćmi, zgiętego u podstawy pędu (źdźbła) w smukłe, długie, wiechowate, wzniesione, srebrzystoszare kwiatostany. W trakcie kwitnienia, kłos się rozluźnia i staje się bardziej rozpierzchły. Po przekwitnieniu kwiaty przekształcają się w smukłe, jasnobrązowe, wysłużone owoce (ziarniaki), pokryte na wierzchołku krótkimi włoskami.
● Nie przegap: Warsaw Garden Expo 2025 – to tu 18-20 lutego spotkają się miłośnicy roślin i profesjonaliści
Rajgras wyniosły rozwija rozbudowany, sięgający w głąb gleby, kłączowy system korzeniowy, dzięki któremu rozrasta się w duże kępy (może być ekspansywny).
Jakie wymagania ma rajgras i jak go uprawiać?
- Odmiany ozdobne rajgrasu wyniosłego preferują stanowiska ciepłe, zaciszne, słoneczne lub lekko półcieniste.
- Najlepiej rosną na glebach żyznych, próchniczych, zasobnych w wapń, umiarkowanie wilgotnych, najlepiej o obojętnym lub zasadowym odczynie pH.
- Rajgras wyniosły nie wymaga bardzo systematycznego podlewania – jest odporny na przejściową suszę i dobrze znosi krótkotrwałe zalanie, ale trzeba pamiętać, że odmiany ozdobne są wrażliwe na upały (mogą nawet zamierać).
- Nie wymaga obfitego nawożenia. W sezonie wegetacyjnym można zasilać go niewielkimi dawkami wieloskładnikowych nawozów do traw ozdobnych.
- Odmiany ozdobne szybko się też starzeją, dlatego co kilka lat wymagają odmładzania.
- Chcąc dłużej zachować ładny wygląd rośliny, można też ściąć pojawiające się źdźbła, nie dopuszczając do ich zakwitnięcia, bo po przekwitaniu trawa mocno traci na urodzie.
- Rajgras posiada dostateczną mrozoodporność, ale jego odmiany w czasie bezśnieżnych, surowych zim mogą przemarzać.
- Jeśli roślina przetrwa zimę, wiosną należy ją ściąć dość krótko.
Rajgras wyniosły jako gatunek dobrze rozmnaża się przez wysiew nasion (daje też samosiew), jednak odmiany ozdobne poleca się rozmnażać wegetatywnie przez podział dorosłych egzemplarzy lub sadzonki pobierane z odrostów korzeniowych.
Które szkodniki i choroby są najgroźniejsze dla tej rośliny?
Rajgras wyniosły w dobrych warunkach nie sprawia problemów w uprawie, czasami jednak bywa atakowany przez szkodniki (np. gąsienice motyli, larwy muchówek, mszyce) lub porażany przez choroby grzybowe (np. rdza, głownia, mączniak prawdziwy).
Jakie zastosowanie ma rajgras wyniosły w ogrodzie?
Rajgras wyniosły w postaci odmian ozdobnych może być w ogrodzie wykorzystywany do tworzenia obwódek rabat lub sadzony na skalniakach i skarpach oraz w ogródkach żwirowych.
● Polecamy: Projekt ogrodu w 5 minut i to za darmo. Wypróbuj naszą aplikację do projektowania ogrodów online
Dobrze wygląda w kompozycji z innymi trawami i bylinami (np. liliowce, przywrotniki, bodziszki, szałwie bylinowe) oraz ciemnymi iglakami, jednak ponieważ rozrasta się za pomocą rozłogów, może być też nieco ekspansywny. Jego kwiatostany przed rozwinięciem nadają się do ścięcia i wykorzystania na suche bukiety.
Rajgras w postaci gatunku jest cenioną trawą pastewną (bogatą w wartościowe substancje odżywcze i szybko odrastającą po koszeniu). Wchodzi także w skład mieszanek nasion trawnikowych.
Popularne odmiany rajgrasa wyniosłego
- 'Variegatum' – (zdj. 2) odmiana ozdobna o paskowanych, zielono-białych, dość krótkich liściach (ok. 30-40 cm dł)
- 'Median' – odmiana pastewna (użytkowa)
Zdjęcia: bykot, OLAYOLA / AdobeStock