Onychium japońskie (Onychium cryptogrammoides), nazywane też paprocią marchewkową, to bylina z rodziny paprotkowatych (Polypodiaceae). Naturalnie występuje w Azji Wschodniej (min. Chiny, Japonia, Korea), gdzie najchętniej zasiedla wilgotne lasy, brzegi strumieni, leśne polany i kamieniste, górskie zbocza, ale jest uprawiane w wielu innych krajach jako ogrodowa roślina ozdobna.
Jak wygląda onychium japońskie? Jaka to paproć?
Onychium japońskie może dorastać do ok. 40-50/80 cm wys. Z podziemnego, długiego, płożącego się kłącza, pokrytego ciemnymi łuskami, rozwija liczne, pierzaste, delikatne, żywo zielone liście, z których każdy jest wielokrotnie złożony z drobnych, smukłych, wąskolancetowatych, zaostrzonych na wierzchołku, delikatnych, miękkich listków, osadzonych na cienkim, sztywnym, ciemnym lub żółtozielonym ogonku (liście bardzo podobne do liści marchwi, stąd popularna nazwa rośliny - paproć marchewkowa). Liście w górnej części przewieszają się na zewnątrz lub rozkładają na boki, tworząc nad ziemią rozłożystą, parasolowatą, ażurową kępę.
Jesienią (IX-X) paproć tworzy skupiska brązowych, słabo widocznych zarodników, rozmieszczonych na całej długości spodniej strony blaszki liściowej pojedynczych, drobnych listków tworzących liść.
● Nie przegap: Warsaw Garden Expo 2025 – to tu 18-20 lutego spotkają się miłośnicy roślin i profesjonaliści
Jakie wymagania uprawowe ma onychium?
Onychium japońskie najlepiej rośnie na półcienistych, zacisznych stanowiskach i żyznych, próchniczych, przepuszczalnych, dobrze zdrenowanych, ale jednocześnie stale lekko wilgotnych glebach, najlepiej o lekko kwaśnym odczynie pH. Bardzo lubi podwyższoną wilgotność powietrza, nie znosi natomiast suszy ani wody zalegającej w pobliżu korzeni.
Paproć nie jest w pełni mrozoodporna (znosi mróz do ok. -17/-18°C, a odmiany ozdobne są jeszcze bardziej wrażliwe na niskie temperatury), dlatego poleca się uprawiać ją w najcieplejszych rejonach kraju, na ciepłych, osłoniętych stanowiskach. Delikatne odmiany warto uprawiać w pojemnikach i przechowywać zimą w chłodnym (ok. 8-10°C), widnym pomieszczeniu.
Ponieważ wiosną późno rozpoczyna wegetację (V-IV), jesienią należy oznaczyć miejsce jego uprawy, aby nie uszkodzić rośliny podczas wiosennych prac ogrodowych.
Onychium w warunkach domowych rozmnaża się głównie za pomocą sadzonek kłączowych i przez podział rozrośniętych egzemplarzy (najlepiej pod koniec lata).
Pielęgnacja
Paproć nie wymaga przycinania (wiosną wystarczy usunąć obumarłe liście), będzie natomiast wdzięczne za okresowe nawożenie dobrze rozłożonym kompostem lub ziemią liściową.
Na zimę rośliny należy też okrywać stroiszem lub warstwą naturalnej ściółki (np. z trocin, kory).
● Polecamy: Projekt ogrodu w 5 minut i to za darmo. Wypróbuj naszą aplikację do projektowania ogrodów online
Choroby i szkodniki
Onychium japońskie nie jest szczególnie wrażliwe na choroby, jednak bardzo lubiane przez ślimaki, które mogą obgryzać jego liście. Korzenie rośliny bywają też uszkadzane przez nornice i karczowniki.
Jakie zastosowanie w ogrodzie może mieć onychium?
Onychium japońskie w ogrodzie pięknie prezentuje się na ciepłych stanowiskach pod drzewami i krzewami jako roślina okrywowa. Może być też uprawiane wraz z innymi paprociami na zacienionych skalniakch, kamienistych murkach lub w pobliżu zbiornika wodnego. Ładnie prezentuje się także na zacienionych rabatach w towarzystwie funkii, żurawek, innych paproci oraz bluszczu. Najlepiej sprawdza się w ogrodach leśnych i naturalistycznych.
Odmiany onychium japońskiego
Wyróżnia się dwie odmiany botaniczne gatunku:
- Onychium japonicum var. japonicum – posiadające słomkowozielony ogonek liściowy
- Onychium japonicum var. lucidum – posiadające brunatny ogonek liściowy i osiadające większe rozmiary
Jedną z wyjątkowo popularnych odmian wartych uwagi jest 'Sichuan Lace', która posiada delikatne, koronkowe liście i ażurowy pokrój.
Zdjęcia: Keisotyo / CC BY-SA 3.0 / Link