Pełnik europejski (Trollius europaeus) wieloletnia roślina zielna z rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae). Naturalnie występuje w Azji i w Europie, w tym także w Polsce, gdzie uznana jest za gatunek rodzimy. Jest też uprawiana w ogrodach jako roślina ozdobna.
Jak wygląda pełnik i co wyróżnia roślinę?
Pełnik europejski to wiosenna bylina, która w porze kwitnienia może dorastać do ok. 40-60 cm wys. Roślina tworzy mocno powcinane, ząbkowane na brzegach, pierzaste, duże liście odziomkowe, osadzone na długich, sztywnych ogonkach oraz jeszcze mocniej powcinane liście łodygowe, wyrastające luźno na pędzie (dolne ogonkowe i większe, górne siedzące i mniejsze).
Pełnik europejski kwitnie wiosną (V-VI), tworząc duże, żółte kwiaty, osadzone na szczycie sztywnego, nierozgałęzionego pędu. Kwiaty zbudowane są z barwnych listków okwiatu, zaginających się do środka i tworzących kulisty, pełny kwiatostan. Na jednym pędzie może rozwinąć się od jednego do trzech dużych kwiatów. Podczas deszczu kwiaty całkiem się zamykają.
Roślina tworzy krótkie, podziemne kłącza z delikatnymi, kępiastymi korzeniami. Cała jest też lekko trująca.
Wymagania uprawowe pełnika europejskiego
Pełnik europejski preferuje słoneczne lub lekko półcienste stanowiska i żyzne, ciężkie, gliniaste, stale wilgotne, a nawet mokre gleby (zalewane i bagienne). Nie toleruje suszy, nawet przejściowej, jest natomiast całkowicie mrozoodporny i może być uprawiany na terenie całego kraju.
Pełnik europejski jako gatunek może być rozmnażany z nasion, które jednak potrafią kiełkować bardzo długo (nawet 2 lata). Odmiany lepiej natomiast rozmnażać przez podział rozrośniętych egzemplarzy po kwitnieniu, uważając jednak, aby nie uszkodzić zbytnio sytemu korzeniowego, który trudno się regeneruje.
Jak pielęgnować pełnika europejskiego
Pełnik europejski powinien być regularne podlewany, zwłaszcza w okresach suszy. Pomimo tego, że roślina preferuje wilgotne gleby, trzeba unikać długotrwałych zastojów wody, które mogą doprowadzić do gnicia korzeni rośliny. Nawożenie pełnika najlepiej przeprowadzać wczesną wiosną, co wspomoże ich wzrost i obfite kwitnienie.
Regularne usuwanie przekwitłych kwiatów przedłuży okres kwitnienia i zachowa roślinę w dobrej kondycji, a po kwitnieniu roślinę warto przyciąć. Dzięki temu zabiegowi może powtórzyć kwitnienie pod koniec lata.
Choroby i szkodniki mogące atakować pełnika
Pełnik europejski jest gatunkiem stosunkowo odpornym na choroby i szkodniki, ale czasami może być porażany przez szarą pleśń lub mączniaka prawdziwego.
Jakie zastosowanie w ogrodzie ma pełnik europejski?
Pełnik europejski najlepiej prezentuje się na wilgotnych stanowiskach w pobliżu oczek wodnych. Ponieważ po kwitnieniu jego cześć nadziemna zamiera, najlepiej sadzić go w towarzystwie kosaćców syberyjskich, knieci błotnej, bodziszka błotnego, żurawek, funkii, rdestu wężownika czy paproci, które zasłonią puste miejsce po przekwitniętych pełnikach. Roślina dobrze wygląda też z pierwiosnkami i niezapominajkami. Nadaje się także na łąki kwietne na stanowiska mokre lub stale wilgotne.
Pełnik europejski dobrze czuje się też uprawiany w donicach na balkonach lub tarasach, przy czym trzeba szczególnie regularnie go wtedy podlewać.
Wybrane odmiany pełnika europejskiego
- 'Lemon Queen' – kwiaty cytrynowożółte, duże
- 'Orange Princess' – kwiaty duże, pomarańczowe
Ciekawostki o pełniku
UWAGA! Rośliny do uprawy należy pozyskiwać od sprawdzonych sprzedawców, gdyż na stanowiskach naturalnych w naszym kraju, pełnik europejski objęty jest ścisłą ochroną gatunkową.
Zdjęcia: Elena Loginova, Alexander Kurlovich, adamikarl, Trollius europaeus / AdobeStock