Mak nagołodygowy / Mak syberyjski Papaver nudicaule

Mak nagołodygowy (Papaver nudicaule), nazywany też syberyjskim lub islandzkim to krótkowieczna bylina z rodziny makowatych (Papaveraceae). Pochodzi z Azji i Ameryki Północnej, ale jest też uprawiany w innych rejonach świata jako roślina ozdobna.

Mak ten może dorastać do ok. 30-50/60 cm. Posiada palowy system korzeniowy. Tworzy wydłużone, głęboko, zatokowo powcinane, w zarysie szerokolancetowate, szarozielone liście odziomkowe, zebrane tuż nad ziemią w gęstą rozetę. Cała roślina (z wyjątkiem rozwiniętych kwiatów) pokryta jest rzadkimi, krótkimi, szczeciniastymi włoskami, które na pędach są zielonkawe, a na pąkach kwiatowych brunatne. 

Mak nagołodygowy kwitnie latem (VI-VIII/IX). Spomiędzy liści wyrastającą nagie, wzniesione, sztywne, cienkie łodyżki kwiatowe (głąbiki), zwieńczone dużym, pojedynczym, miseczkowatym, barwnym kwiatem, złożonym z 4-6 delikatnych, owalnych, niemal pergaminowych, nieco pomiętych płatków, pomiędzy którymi znajduje się słupek z otaczającym go wianuszkiem licznych pręcików z żółtymi pylnikami. U gatunku kwiaty są żółte, ale u odmian mogą być też czerwone, pomarańczowe, białe, kremowe lub różowe.

Po przekwitnieniu kwiaty przekształcają się w owocostany w postaci torebek nasiennych (makówek), wypełnionych licznymi, drobnymi nasionami.

Wszystkie części rośliny zawierają też drażniący sok mleczny.

Wymagania i uprawa

Mak nagołodygowy to bylina, która zwykle uprawiana jest jako roślina jednoroczna lub dwuletnia. Najlepiej rośnie na słonecznym stanowisku i na próchniczej, przepuszczalnej, lekkiej glebie. Dobrze znosi przejściową suszę, ale nie lubi gorąca, dlatego po upalnym lecie może zniknąć z ogrodu. Jest natomiast dostatecznie mrozoodporny i nie wymaga zimowego okrycia.

Mak nagołodygowy uprawiany jest z siewu nasion wprost do gruntu wiosną lub późnym latem (od IV/V do IX). Polecany rozstaw 20/30x20/30 cm. Ponieważ roślina nie lubi przesadzania, zbyt gęsty siew wymaga przerywki. Rośliny z siewu wiosennego zakwitną w tym samym roku latem, natomiast z siewu letniego lub jesiennego w kolejnym roku późną wiosną. Maki mogą dawać też samosiew.

Zastosowanie

Mak nagołodygowy bardzo dobrze prezentuje się na skalniakach i w ogródkach żwirowych. Ładnie wygląda też w grupach na wyspie w trawniku lub w zestawieniu z innymi roślinami ozdobnymi jak np. nagietki, kosmosy, chabry, ostróżeczki, goździki, smagliczka nadmorska, lawenda oraz niższe trawy ozdobne.

Można wykorzystać go również jako obwódkę rabat lub chodników, a także uprawiać w doniczkach na balkonach i tarasach. Znakomicie nadaje się też do ogrodów wiejskich i naturalistycznych. Może być również pięknym elementem łąki kwietnej. Jego kwiaty są stosunkowo trwałe i nadają się do ciecia.

Wybrane odmiany

Mak syberyjski najczęściej oferowany jest w postaci wieloodmianowej mieszanki nasion o kwiatach w różnych kolorach, ale czasami można też znaleźć wyselekcjonowane odmiany jak np.:

• 'Champagne Bubbles White' i 'Pulchinella White' – kwiaty białe
• 'Champagne Bubbles Pink' – kwiaty różowe
• 'Champagne Bubbles Orange' – kwiaty pomarańczowe
• 'Pacino' – kwiaty kremowo-żółte

Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: Priyanka_Reichberger, Beverly Buckley, Hans Braxmeie, Sharon Fisher/Pixabay