Czy przelewam moje rośliny doniczkowe? Jak poznać, że roślina jest przelana?

Dlaczego należy unikać przelewania roślin?

Trzeba mieć świadomość, że system korzeniowy oprócz wody i niezbędnych składników pokarmowych potrzebuje także powietrza, które jest kluczowe do prawidłowego funkcjonowania komórek roślin. W momencie, gdy w podłożu jest zbyt dużo wilgoci, powietrze jest z niego wypierane i zaczyna go brakować w strefie korzeniowej, czyli rośliny po prostu „się duszą”. Innym zagrożeniem dla roślin, związanym z przelewaniem są choroby grzybowe, którym sprzyja nadmiar wilgoci i w takich warunkach mogą w krótkim czasie zniszczyć uprawy. Zbyt częste podlewanie szybciej wypukuje tez z gleby (w donicy) składniki pokarmowe i mikroelementy, co także wpływa na pogorszenie kondycji rośliny.

O ile w przypadku roślin ogrodowych ciężko o ich uratowanie, gdy np. zdarzy się podtopienie, czy długotrwałe deszcze, to w uprawie roślin doniczkowych w domu szybka zmiana nawyków związanych z podlewaniem, może uratować przelaną roślinę. Możliwe jest to oczywiście tylko wtedy, kiedy zareagujemy na pierwsze niepokojące objawy i nie będziemy kontynuować nawadniania.

Musimy być czujni na zbyt intensywne podlewanie naszych roślin, ponieważ gdy roślina przez dłuższy czas jest zalewana i w całości zwiędnięta, zwykle nie ma już większych szans na przeżycie.

Jak zapobiegać przelaniu roślin doniczkowych?

Aby uniknąć kłopotów, trzeba w pierwszej kolejności poznać wymagania uprawowe danego gatunku, w tym wymagania wodne. Nie wszystkie rośliny należy intensywnie podlewać, dlatego znając ich potrzeby, łatwiej będzie zachować umiar. Pamiętajmy też, że w okresie jesienno-zimowym rośliny doniczkowe podlewamy o wiele rzadziej niż w sezonie, zwykle dopiero, gdy wyraźnie przeschnie podłoże. Kumulowaniu się nadmiaru wilgoci w glebie łatwiej będzie też uniknąć, gdy do uprawy roślin będziemy używać tylko doniczek z otworami odpływowymi w dnie. Dodatkowo, w czasie sadzenia roślin, warto na dno donic, czy innych pojemników wsypać najpierw warstwę drenażu (np. żwiru lub keramzytu), a dopiero później wypełnić je glebą. Istotny jest również wybór właściwego podłoża, dostosowanego do wymagań danej gatunku roślin (np. do storczyków, do roślin zielonych itp.).

Najczęstsze objawy przelania roślin domowych

Nadmierne podlewanie roślin, czyli ich przelewanie, to jeden z najczęstszych błędów uprawowych, szczególnie w przypadku roślin doniczkowych, choć zdarza się także w uprawie roślin ogrodowych. W ogrodzie groźne są dodatkowo bardzo obfite i długotrwałe ulewy, czy podtopienia, które mogą doprowadzić do gnicia i zamierania roślin. Zwykle jednak problem ten powtarza się w przypadku roślin domowych, ponieważ nawet świetnie dobrana doniczka, podłoże i stanowisko nie pomogą, jeśli zbyt często podlewamy. Rośliny dają jednak znaki, że w podłożu mają zbyt dużo wilgoci, dlatego jeśli znamy podstawowe oznaki przelania i zareagujemy w porę, jest duża szansa na uratowanie domowych upraw.

Objawy przelania mogą różnić się od siebie w zależności od gatunku roślin, ale zazwyczaj jeśli rośliny mają zapewnione optymalne warunki, a mimo to nagle zaczynają wyglądać nieatrakcyjnie, to powodem tego może być właśnie przelewanie. W efekcie nadmiaru wilgoci w glebie liście, pędy i inne części roślin z czasem zaczynają gnić i zamierać. Zanim jednak do tego dojdzie, zwykle rośliny dają sygnały w postaci:

• zasychania końcówek lub brzegów liści, które stopniowo brązowieją\
• żółknięcia, więdnięcia i opadania liści
• nabrzmiewania liści (mogą tworzyć się pęcherzyki na liściach)
• zahamowania wzrostu i zaprzestania wypuszczania nowych liści
  
  

Żółknięciem i zrzucaniem liści w wyniku nadmiaru wody (szczególnie w okresie jesienno-zimowym) reagują np. popularne fikusy (figowce), w tym fikus Benjamina, monstery, juki, draceny czy domowe paprocie. Podobnie reagują przelane pelargonie w donicach – ich liście szybko żółkną, więdną i opadają. Jeżeli więc zauważamy, że nagle rośliny reagują we wspomniany sposób i dodatkowo podłoże w doniczce jest wyraźnie bardzo mokre, a często ma też nieprzyjemny zapach, to mamy do czynienia z przelaniem. Oprócz objawów na liściach, nadmiar wilgoci zwykle sprzyja też rozwojowi chorób grzybowych, które mogą porażać inne, zdrowe okazy.

Jak ratować przelane kwiaty doniczkowe?

Jeśli zauważymy pierwsze niepokojące objawy (np. żółkniecie i opadanie pojedynczych liści, pogorszenie się ogólnego wyglądu roślin), przede wszystkim zaprzestajemy podlewania. Często taka reakcja pomaga i kondycja roślin poprawia się, ale jeśli są mocniej zalane, wymagają naszej pomocy.

Konieczne jest wtedy osuszenie podłoża i systemu korzeniowego. W tym celu należy delikatnie wyjąć roślinę (z bryłą) z doniczki i odstawić, aby wszystko ociekło i wyschło. Przy okazji oczyszczamy bryłę korzeniową ze wszystkich widocznych, zgniłych korzeni.

Następnie pozbywamy się przelanej, mokrej ziemi z donicy i wymieniamy ją na nowe, świeże podłoże, odpowiednie dla danego gatunku. Jeśli donica nie miała otworów w dnie, należy je zrobić lub kupić odpowiednią z otworami. Po osuszeniu bryły korzeniowej rośliny, sadzimy ją do przygotowanego świeżego podłoża, a następnie podlewamy bardzo oszczędnie.

Profilaktycznie można też zastosować preparaty przeciwgrzybowe, a po wyraźnej poprawie wyglądu rośliny, delikatnie zasilić ją odpowiednim dla niej nawozem mineralnym (najlepiej rozpuszczalnym w wodzie), ale tylko jeśli nowe podłoże nie jest już wzbogacone w nawóz. Najlepiej stosować zasadę, aby w sezonie wiosenno-letnim podlewać rośliny systematycznie, ale dopiero w momencie, gdy wierzchnia warstwa gleby lekko przeschnie, a w zimie ograniczyć podlewanie do minimum.

Tekst: Maciej Aleksandrowicz, zdjęcie tytułowe: Ilja, Victoria / AdobeStock