Spis treści
Juka gwatemalska (Yucca guatemalensis syn. Yucca elephantipes) nazywana jest często juką słoniostopą lub juką domową, należy do rodziny agawowych (Agavoideae). Warto zaznaczyć, że prawidłowa polska nazwa juki to krępla, ale jest ona praktycznie nieużywana. To średniej wielkości drzewo występuje naturalnie w Ameryce Środkowej i Meksyku. Jest popularną i lubianą rośliną doniczkową.
Wygląd juki gwatemalskiej
Juka gwatemalska przypomina palmę. W warunkach domowych dorasta średnio do 0,9-1,5 m wysokości (maksymalnie 4,5 m). Na szczytach początkowo zielnych, a później drewniejących pni, wyrastają skórzaste, matowe, długie (ok. 30 m) liście o szablastym wyglądzie. Młode są sztywne i wyprostowane, a starsze mogą się lekko przewieszać.
W warunkach domowych juka gwatemalska raczej nie zakwita. Jeśli jednak to się stanie, roślina wytwarza bardzo duże, wzniesione kwiatostany złożone z małych, kremowych, dzwonkowatych kwiatów.
Wymagania i uprawa juki gwatemalskiej
Juka gwatemalska jest jedną z łatwiejszych w uprawie roślin domowych. Stanowisko powinno być ciepłe, bardzo jasne ale nie na bezpośrednim słońcu, ponieważ liście mogą łatwo ulec poparzeniu (w naturze rośliny te wzajemnie się cieniują). Juka musi mieć dobrze przepuszczalną, lekką i najlepiej średnio żyzną glebę (dobra jest ziemia dla palm). Wymaga też dość głębokich donic z drenażem.
Młodą jukę powinno się przesadzać co 1-3 lata. Gdy roślina jest starsza i duża nie wymaga już częstego przesadzania ale warto wymieniać górną warstwę ziemi w donicy na świeżą. Zabiegi te przeprowadzamy wiosną.
Roślinę rozmnaża się przez sadzonki pędowe.
Pielęgnacja juki gwatemalskiej
W okresie wzrostu (wiosna, lato) jukę podlewamy obficie ale nie za często (nie możemy doprowadzić do przelania). Lepiej gdy ziemia w donice lekko przesycha przed następnym podlewaniem. Roślinę dobrze jest nawozić późną wiosną i latem. W tym celu stosujemy nawozy uniwersalne do roślin doniczkowych lub specjalne nawozy do palm.
Roślina przechodzi stan spoczynku zimą – w czasie tym trzeba oszczędnie podlewać i zaprzestać nawożenia. Najlepiej jeśli możemy utrzymać w pomieszczeniu z rośliną ok 18-22 °C (nie może spaść poniżej 10 °C!).
Dobrze od czasu do czasu przemywać liście juki z kurzu.
Zastosowanie juki gwatemalskiej
Juka gwatemalska to duża roślina, która najlepiej będzie się czuć w większych pomieszczeniach z dużymi oknami. Te duże rośliny świetnie wyglądają w nowoczesnych, jasnych przestrzeniach. Ze względu na swój egzotyczny wygląd nadają się do tworzenia tzw. urban jungle.
Latem można bez obaw wystawiać ją na taras lub do ogrodu, a uprawiane w szklarniach mogą zakwitnąć!
Juka gwatemalska posiada w swoim składzie sporą ilość saponin (delikatne związki powierzchniowo czynne obniżające napięcie powierzchniowe roztworów wodnych). W większych dawkach mogą być one trujące. Rośliny bogate w saponiny są często wykorzystywane w medycynie i kosmetologii.
Ciekawostki o juce gwatemalskiej
Kwiaty juki gwatemalskiej zapylane są przez rodzaj ciem, które nie występują w Europie. Kwiaty juk są jadalne i w krajach, gdzie rośliny te występują naturalnie (np. w Meksyku) dodaje się je do sałatek i wypieków.
Gdzie kupić jukę gwatemalską?
Juka gwatemalska to popularna i łatwa do zdobycia roślina domowa. Możemy ją kupić w wielu punktach sprzedaży roślin doniczkowych – zarówno w sklepach specjalistycznych jak i większych supermarketach z działami roślinnymi. Jej ciekawe odmiany łatwo kupimy również w sklepach internetowych, takich jak:
Tekst: Katarzyna Jeziorska, zdjęcia: Flower Council Holland, Wicki/Wikimedia Commons
Kwiaty cebulowe 
Jesienne kwiaty 
Ogród ozdobny 
Rośliny doniczkowe 
Owoce 
Warzywa 
Zioła 
Łąka kwietna 
Roślina tygodnia 
