Szpinak | Na co pomaga i dlaczego warto go jeść?

Szpinak – wartości odżywcze

Szpinak (Spinacia oleracea) to niskokaloryczne warzywo bogate w składniki odżywcze, które pełnią ważną funkcję w organizmie człowieka. Dostarcza znaczne ilości witamin A, C, K, a także magnez, kwas foliowy, wapń i żelazo. Dodatkowo znajdziemy w nim silne przeciwutleniacze, które zwalczają stres oksydacyjny. Szpinak jest również dobrym źródłem błonnika pokarmowego i beta-karotenu, czyli prowitaminy, którą organizm przekształca w witaminę A.

Szpinak a żelazo

W powszechnej świadomości utarło się, że szpinak jest doskonałym źródłem żelaza. I choć roślina ta faktycznie zawiera ten pierwiastek, to nie jest go tak dużo, jak pierwotnie sądzono. Przez dekady uważano, że w 100 g szpinaku znajduje się 38 mg żelaza, podczas gdy jest go faktycznie aż 10 razy mniej! Natomiast obróbka termiczna dodatkowo zmniejsza tę ilość.

Szpinak dostarcza żelazo niehemowe, czyli roślinne, które odznacza się niską przyswajalnością, a zawartość kwasu szczawiowego również niekorzystnie wpływa na możliwość wykorzystania żelaza przez organizm.

Dlatego, mimo iż szpinak jest warzywem bardzo zdrowym, to nie jest bogatym źródłem żelaza i nie sprawdzi się dobrze, jako uzupełnienie tego ważnego dla organizmu pierwiastka.

Właściwości prozdrowotne szpinaku

Spożywanie szpinaku zmniejsza ryzyko rozwoju nowotworów, chorób serca, udaru mózgu i cukrzycy, co wynika z dużej zawartości przeciwutleniaczy. Dodatkowo szpinak korzystnie wpływa na działanie układu odpornościowego, mineralizację kości oraz pracę układu nerwowego i mózgu. Witaminy zawarte w tym warzywie pozytywnie oddziałują na wzrok, poprawiają stan skóry, włosów i paznokci.

Natomiast zawarty w szpinaku błonnik zwiększa uczucie sytości, poprawia perystaltykę jelit, ułatwia pozbycie się toksyn, zapobiega zaparciom i wspomaga ich leczenie oraz pozytywnie wpływa na gospodarkę węglowodanową i lipidową, a więc pomaga obniżyć poziom glukozy i cholesterolu we krwi.

Kiedy warto jeść szpinak?

Szpinak warto jeść zawsze, bo dostarcza wielu cennych składników pokarmowych, jednak są sytuacje, w których jest on szczególnie zalecany.

Szpinak zawiera znaczne ilości magnezu, który pozytywnie wpływa na samopoczucie, kojąc nerwy i działając uspokajająco, z tego względu zalecany jest osobom znerwicowanym i zestresowanymi.

Dobrze sprawdzi się również przy zaparciach i w diecie łatwostrawnej, szczególnie po dokładnym rozdrobnieniu i ugotowaniu. Spożycie szpinaku będzie pomocne również podczas leczenia cukrzycy i hipercholesterolemii, a także podczas odchudzania. Szpinak można podawać maluchom już od 9 miesiąca życia, jako zdrowe urozmaicenie diety.

Fot. NatureFriend, singielmama, Mona El Falaky,  Robert Forster / Pixabay

Potrawy ze szpinaku: 1 – koktajl, 2 – pasta, 3 – sałatka, 4 – zupa krem

Zastosowanie szpinaku

Szpinak można jeść zarówno na surowo, jak i po obróbce termicznej. Ma przyjemny, lekko kwaskowy smak, który dobrze komponuje się w wielu daniach. Co ważne, podczas gotowania nie dochodzi do znacznej utraty składników pokarmowych (poza żelazem), a ze względu na duże właściwości zdrowotne, warto go stosować w swojej kuchni.

Szpinak doskonale nadaje się do sporządzania zup i sosów, które pasują zarówno do dań mięsnych, rybnych, jak i wegetariańskich. Może stanowić dodatek do omletu, sufletu, dań makaronowych, potrawek, risotto, czy sałatki lub posłużyć do przygotowania pysznego i zdrowego smoothie lub koktajlu.

Coraz chętniej szpinak wykorzystywany jest także do przygotowywania ciast i deserów, którym nadaje piękny, zielony kolor np. popularne ostatnio ciasto leśny mech, które zachwyca swym smakiem i wyglądem, a dodatkowo dostarcza cennych witamin i minerałów.

Przeciwwskazania do spożywania szpinaku

Szpinak, mimo że ogólnie jest bardzo zdrowy, to zawartość niektórych związków sprawia, że nie powinny go spożywać niektóre osoby. Przede wszystkim szpinaku powinny unikać osoby z kamicą nerkową i tendencją do powstawania piasku i kamieni, gdyż zawarty w warzywie kwas szczawiowy nasila ten problem.

Nie jest on również zalecany chorym na reumatyzm i artretyzmem. Natomiast osoby z nadkwasotą żołądka oraz chorobami układu krwionośnego powinny ograniczyć jego ilość.

Szpinaku nie powinno się spożywać, przyjmując leki przeciwzakrzepowe, gdyż warzywo to zawiera znaczne ilości witaminy K, która może wchodzić w interakcje z lekami.

Ze względu na dużą zawartość błonnika, duże ilości szpinaku u osób z wrażliwym układem pokarmowym mogą wywołać wzdęcia, nadmierne gazy i inne dolegliwości gastryczne. W takim przypadku wystarczy zmniejszyć jego ilość w diecie lub łączyć go z produktami o większej strawności, aby skutecznie wyeliminować dolegliwości.

O czym trzeba pamiętać?

• Szpinak to pyszne i niezwykle zdrowe warzywo o wspaniałym, ale delikatnym smaku.
• Doskonale sprawdza się w większości dań i można go wykorzystać zarówno w potrawach wytrawnych, jak i słodkich.
• Bogaty w witaminy C, A i K, przeciwutleniacze, składniki mineralne i błonnik przynosi wiele korzyści naszemu organizmowi.
• Pozytywnie wpływa na odporność, układ pokarmowy, serce, pracę mózgu i chroni przed rozwojem wielu chorób.
• Dodatkowo szpinak pomaga uzyskać zdrową skórę i utrzymać ją w dobrej kondycji.

Tekst: Redakcja ZielonyOgródek, G.T., zdjęcie tytułowe: Devanath/Pixabay