Drewno, jako materiał naturalny, doskonale komponuje się z roślinnością i innymi elementami małej architektury. Jest przyjemne w dotyku, a jego różnorodność gatunkowa i kolorystyczna pozwala na stworzenie aranżacji dopasowanej do indywidualnych potrzeb i stylu ogrodu. Ale czy każde drewno nadaje się na zewnątrz? Jakie są jego zalety i wady? Przyjrzyjmy się bliżej drewnianym nawierzchniom w ogrodzie.
Dlaczego warto postawić na drewno w ogrodzie? Zalety drewnianych nawierzchni
Drewniane nawierzchnie mają wiele do zaoferowania. Ich naturalny urok i ciepło sprawiają, że ogród staje się bardziej przytulny. Drewno doskonale harmonizuje z otaczającą zielenią, tworząc spójną i estetyczną całość. W przeciwieństwie do kamienia czy betonu, nie nagrzewa się tak mocno od słońca. Ponadto, niektóre gatunki, jak na przykład akacja, pozostają przyjemnie chłodne nawet w upały.
Kolejnym atutem jest wszechstronność zastosowań. Z drewna możemy wykonać nie tylko tarasy, ale również ścieżki, podesty, obrzeża rabat, a nawet oryginalny bruk drewniany. Możliwość łączenia drewna z innymi materiałami, takimi jak kamień czy beton, otwiera przed nami szerokie pole do popisu w kwestii aranżacji.
🟢 Największe targi ogrodnicze w Polsce: Nowości roślinne, konkursy, kiermasze, wykłady i inspiracje. Zieleń to Życie 2025 już we wrześniu!
Jakie drewno wybrać? Przegląd gatunków na nawierzchnie ogrodowe
Wybór odpowiedniego gatunku drewna to kluczowa decyzja, która wpłynie na trwałość i wygląd naszej nawierzchni. Na co zwrócić uwagę? Przede wszystkim na twardość, odporność na warunki atmosferyczne (wilgoć, zmiany temperatur, promieniowanie UV), biodegradację (grzyby, owady) oraz ścieranie. Pamiętaj, że drewno pracujące na zewnątrz jest nieustannie narażone na te czynniki.
Nawierzchnie z drewna krajowego
Wśród rodzimych gatunków drewna, kilka z nich szczególnie dobrze sprawdza się w warunkach ogrodowych:
- Modrzew (europejski i syberyjski) – to jeden z najlepszych wyborów wśród polskich drzew. Jest stosunkowo twardy, wytrzymały i naturalnie odporny na wilgoć oraz grzyby dzięki dużej zawartości żywic. Modrzew syberyjski, rosnący w surowszych warunkach, cechuje się jeszcze większą gęstością i trwałością, która po odpowiedniej impregnacji może sięgać nawet 30 lat. Drewno modrzewiowe ma piękny, ciepły kolor, który z czasem może patynować na srebrzystoszary odcień, co dla wielu jest dodatkowym walorem estetycznym.
- Dąb – to synonim solidności i trwałości. Dąb jest drewnem twardym, ciężkim i odpornym na ścieranie. Dobrze znosi kontakt z wodą, jednak ze względu na stosunkowo wysoką cenę, jest rzadziej wybierany na duże powierzchnie.
- Sosna – jest najbardziej dostępnym i najtańszym rozwiązaniem. Drewno sosnowe jest miękkie, lekkie i łatwe w obróbce. Niestety, jest też mało odporne na wilgoć, grzyby i szkodniki, dlatego wymaga bezwzględnej i regularnej impregnacji ciśnieniowej oraz powierzchniowej. Mimo to, odpowiednio zabezpieczona sosna może posłużyć przez kilka lat, szczególnie w miejscach mniej narażonych na intensywne użytkowanie i wilgoć, np. na zadaszonych tarasach.
- Świerk (szczególnie skandynawski) – podobnie jak sosna, świerk jest drewnem stosunkowo miękkim, ale świerk skandynawski, dzięki wolniejszemu przyrostowi w chłodnym klimacie, jest twardszy i bardziej wytrzymały od krajowego odpowiednika. Ma jasny, słomkowy kolor i jest często wybierany ze względu na dobry stosunek jakości do ceny. Wymaga jednak starannej impregnacji.
- Akacja (robinia akacjowa) – to jedno z najtwardszych i najtrwalszych europejskich gatunków drewna. Jest bardzo odporna na biodegradację i ścieranie, a jej żywotność bez impregnacji może wynosić kilkadziesiąt lat. Co ciekawe, drewno akacjowe nie nagrzewa się mocno na słońcu.
Uwaga! Niektóre źródła odradzają stosowanie w ogrodzie drewna bukowego i olchowego ze względu na ich dużą podatność na wilgoć i paczenie się.
Nawierzchnie z drewna egzotycznego
Drewno egzotyczne kusi nie tylko pięknym, często intensywnym zabarwieniem i oryginalnym usłojeniem, ale przede wszystkim wyjątkową odpornością na czynniki zewnętrzne. Dzięki dużej gęstości oraz zawartości naturalnych olejów i garbników, gatunki egzotyczne są niezwykle trwałe i często nie wymagają tak intensywnej impregnacji jak drewno krajowe. Ich żywotność może sięgać nawet 50 lat i więcej. Do najpopularniejszych należą:
- Tek – uznawany za jeden z najszlachetniejszych i najtrwalszych gatunków drewna na świecie. Jest niezwykle odporny na wodę (stosowany nawet na pokładach statków), szkodniki i grzyby. Ma piękny, miodowo-brązowy kolor.
- Bangkirai – bardzo popularny na tarasy ze względu na wysoką twardość, odporność na warunki atmosferyczne i atrakcyjną cenę w porównaniu do innych egzotyków.
- Massaranduba – cechuje się bardzo dużą twardością i odpornością na ścieranie oraz biodegradację. Ma charakterystyczny, czerwono-brązowy kolor.
- Ipe (Lapacho) – jedno z najtwardszych i najgęstszych dostępnych na rynku drewien. Jest niezwykle odporne na gnicie, owady i ogień.
- Cumaru (Tonka) – podobne właściwościami do Ipe, bardzo twarde i trwałe, o żółto-brązowej lub czerwono-brązowej barwie.
Wadą drewna egzotycznego jest zazwyczaj wyższa cena oraz, w przypadku niektórych gatunków, konieczność stosowania specjalistycznych narzędzi do obróbki ze względu na ich twardość.
A może thermodrewno?
Ciekawą alternatywą, łączącą zalety drewna krajowego z trwałością zbliżoną do egzotyków, jest termodrewno. Powstaje ono w wyniku poddania drewna (np. sosny, jesionu, świerku) działaniu wysokiej temperatury (170-220°C) i pary wodnej. Taki proces zmienia strukturę drewna, czyniąc je bardziej stabilnym wymiarowo, odporniejszym na wilgoć, grzyby i pleśń. Thermodrewno zyskuje również ciemniejszą, atrakcyjną barwę.
Najpopularniejsze rodzaje drewnianych nawierzchni ogrodowych
Drewniane nawierzchnie mają w ogrodach swoich wiernych zwolenników. Wyglądają szlachetnie, dobrze komponują się z zielenią, a przy odpowiednim układzie i impregnacji – mogą być nie tylko ozdobą, ale też praktycznym elementem zagospodarowania przestrzeni. Jednak nie każdy gatunek drewna nadaje się do takich zastosowań, a nieodpowiedni montaż może przysporzyć więcej szkody niż pożytku.
Nawierzchnia z podkładów kolejowych
Dawniej popularne podkłady kolejowe były impregnowane olejem kreozotowym, który jest toksyczny i rakotwórczy. Obecnie ich stosowanie jest ograniczone, a zamiast nich można wykorzystać inne belki, najlepiej wiekowe – z dobrze wysuszonej sosny lub dębu. Nowe produkty prosto z tartaku nadają się mniej, ale po obfitym nasączeniu impregnatem ochronno-dekoracyjnym, mogą przetrwać kilka lat, ułożone na odpowiedniej podbudowie i podsypce wyrównującej.
Bruk drewniany
Bruk drewniany to oryginalna forma nawierzchni, wykonana z plastrów wyciętych z pnia drzewa o grubości minimum 5 cm. Najlepiej sprawdzają się gatunki liściaste, takie jak dąb, buk czy osika. Elementy te powinny być starannie zabezpieczone bezbarwnym impregnatem, a spoiny między nimi wypełnione drobnym żwirem lub piaskiem. Ważne jest, aby unikać układania takiej nawierzchni na wilgotnych gruntach o małej przepuszczalności oraz w miejscach mocno zacienionych.
Nawierzchnia z drewnianych desek
Deski tarasowe umożliwiają budowę ścieżek wyniesionych ponad teren ogrodu, co pozwala na niwelowanie jego nierówności. Wymaga to jednak solidnych fundamentów w postaci betonowych słupków, do których mocuje się legary i deski. Alternatywą są deski kompozytowe, które, choć nie są naturalnym drewnem, oferują podobny efekt wizualny i większą trwałość bez potrzeby regularnej konserwacji.
Konserwacja i pielęgnacja drewnianych nawierzchni
Aby drewniane nawierzchnie służyły przez długie lata, konieczna jest ich regularna konserwacja. Zaleca się stosowanie impregnatów olejowych lub rozpuszczalnikowych. Przed impregnacją drewno powinno być czyste i suche, aby preparat mógł wniknąć w jego strukturę. Ponadto, należy unikać układania drewna na styk oraz zapewnić odpowiednią wentylację, aby zapobiec gromadzeniu się wilgoci.
Zdjęcie tytułowe: Tsyb Oleh / Adobe Stock
Żywopłot 
Kostka brukowa 
Kominek 
Ziemia / podłoża 
Deszczówka 
Porządki w ogrodzie 
Łąka kwietna 
Ogród Smart 
Podlewanie 
