Jak zapobiegać chorobom drzew pestkowych?
- Wybierz odmianę odporną na dany patogen;
- Zapewnij roślinom jak najlepsze warunki i właściwie je pielęgnuj (zwłaszcza dopilnuj odpowiedniej rozstawy i terminu cięcia);
- Po każdym użyciu dezynfekuj narzędzia do cięcia; rany na roślinie po cięciu posmaruj środkiem przeciwgrzybicznym;
- Dbaj o porządek i czystość w ogrodzie (usuwaj opadłe liście, mumie pozostałe na drzewach i pędy po cięciu);
- Porażone fragmenty drzew wycinaj i spalaj;
- Chroń rośliny przed szkodnikami, które przyczyniają się do występowania chorób (np. mszyce);
- Podlewaj i stosuj nawozy z rozwagą – zarówno niedobór, jak i nadmiar w obu przypadkach jest szkodliwy.
Główne choroby drzew pestkowych
Rak bakteryjny drzew owocowych
- Opis
To jedna z najgroźniejszych chorób drzew ziarnkowych i pestkowych – może prowadzić do zamierania pędów lub całych drzew. Często pojawia się na brzoskwiniach, morelach i śliwach. - Objawy
Widoczne na różnych częściach drzew. Młode, nierozwinięte jeszcze liście mają ciemne plamy i brunatne wierzchołki. Kwiaty kurczą się i czernieją. Zawiązki i rozwijające się owoce są pokryte zapadającymi się plamami. Najbardziej charakterystyczne są jednak zrakowacenia na pniu i pędach – w ich otoczeniu pojawia się pomarańczowa, galaretowata substancja. - Zwalczanie
Opryski z użyciem Miedzianu lub Miedzianu Ekstra powinno się wykonywać dwukrotnie w sezonie – wiosną w okresie nabrzmiewania pąków oraz jesienią podczas opadania liści. Porażone chorobą pędy powinno się wycinać i palić (o ile jest to możliwe). Rany po cięciu należy posmarować maścią ogrodniczą.
● Nie przegap: Warsaw Garden Expo 2025 – to tu 18-20 lutego spotkają się miłośnicy roślin i profesjonaliści
Drobna plamistość drzew pestkowych
- Opis
Choroba grzybowa, najczęściej poraża wiśnie i czereśnie. Hamuje wzrost roślin i zmniejsza ich odporność na mróz i inne szkodliwe czynniki. Przy dużym nasileniu może doprowadzić do całkowitego ogołocenia z liści. - Objawy
Początkowo na spodzie blaszki liściowej pojawiają się przebarwienia (liście jaśnieją). Następnie na górnej stronie pojawiają się drobne, punktowe ciemne plamy. Z czasem się zlewają, a liść żółknie i opada. - Zwalczanie
Roślinę po kwitnieniu opryskuje się fungicydem (np. Score).
Brunatna zgnilizna drzew pestkowych (monilioza)
- Opis
Choroba pojawia się na różnych gatunkach drzew pestkowych. U wiśni i czereśni szczególnie mocno poraża kwiaty i pędy, powodując ich zamieranie). Najbardziej jednak niszczy owoce, zwłaszcza śliw. Wystąpieniu choroby sprzyja wilgotna, ciepła pogoda. - Objawy
W wyniku infekcji owoce pękają, pojawiają się na nich plamy gnilne, które z czasem obejmują całą powierzchnię. Owoce pozostają na drzewach jako mumie (pełne zarodników). - Zwalczanie
Porażone pędy i owoce usuń i spal. Drzewa tuż przed kwitnieniem lub w trakcie niego powinno się opryskać fungicydem (np. Miedzian – dla czereśni i wiśni, Topsin – dla brzoskwiń, moreli i śliw). Ważne jest także zwalczanie szkodników, które uszkadzają skórkę owoców.
Dziurkowatość liści drzew pestkowych
- Opis
Najczęściej atakuje śliwy, wiśnie i czereśnie. - Objawy
Na liściach pojawiają się drobne (1–5 mm), okrągłe plamy, początkowo jasnozielone, później brunatne z czerwoną obwódką. Z czasem tkanka w tych miejscach obumiera i wykrusza się, pozostawiając charakterystyczne dziury. Liście przedwcześnie opadają. Wskutek silniejszego porażenia mogą pojawić się także rany i narośla na wierzchołkach pędów oraz wycieki gumy. - Zwalczanie
Mocno porażone pędy zaleca się wycinać. Tuż przed kwitnieniem drzewa należy potraktować fungicydem (np. Topsin). Jeśli pogoda jest wilgotna, zabieg przeprowadza się 2–3 razy.
Torbiel śliwy
- Opis
Jedna z najpowszechniejszych chorób grzybowych śliw. - Objawy
Występują dość późno – na zawiązkach i rozwijających się owocach. W wyniku porażenia śliwki mogą być większe i dłuższe od tych zdrowych. Ulegają deformacji, często nie mają pestek. Są niesmaczne – miąższ jest łykowaty i skórzasty. Szybko gniją. Owoce pokrywają się żółtozielonymi plamami z matowym nalotem. - Zwalczanie
Najważniejsza jest profilaktyka, ponieważ w momencie ujawnienia się choroby jest już zbyt późno na skuteczne leczenie. Dlatego opryski stosuje się wiosną, jeszcze w stanie bezlistnym (tuż przed pękaniem pąków). Następnie zabieg warto powtórzyć w fazie białego pąka. Stosuje się m.in. Carpene, Syllit, Efuzin. Preparat należy dokładnie nanieść na pnie i pędy.
Kędzierzawość liści brzoskwini
- Opis
Najgroźniejsza i najbardziej powszechna choroba brzoskwini, rozwijająca się od wczesnej wiosny. Patogen atakuje liście, rzadziej pędy (zamierają) i owoce (opadają). - Objawy
Początkowo liście grubieją, stają się zdeformowane i pofałdowanie. Zmieniają także barwę na czerwoną. Wkrótce opadają, co prowadzi do ogołocenia drzewa. Uwaga! Jeśli na liściach są tylko karminowe przebarwienia, nie jest to oznaką choroby, tylko niedoboru fosforu. - Zwalczanie
Usuń pędy z mocno porażonymi liśćmi. Opryski – najlepiej profilaktycznie – należy stosować w okresie bezlistnym. Odpowiednie są fungicydy miedziowe (np. Miedzian).
● Polecamy: Projekt ogrodu w 5 minut i to za darmo. Wypróbuj naszą aplikację do projektowania ogrodów online
Leukostomoza drzew pestkowych
- Opis
Choroba dotyka głównie czereśnie, śliwy, morele i brzoskwinie. - Objawy
Początkowo może dochodzić do żółknięcia i zasychania pojedynczych liści na pędach. Z czasem zamierają całe pędy, a nawet drzewa. Na korze mogą pojawić się mozaiki i rany, z których wycieka gumowata substancja. - Zwalczanie
Przede wszystkim profilaktyka – wybierz dla drzewa dobre stanowisko i odpowiednio o nie dbaj. Pędy z widocznymi objawami choroby należy wyciąć i spalić. Rany powinno się zabezpieczyć (np. Funabenem). Jesienią, gdy opadają liście, oraz jeśli zauważysz objawy choroby, trzeba zastosować preparat grzybobójczy (np. Topsin). W skrajnych przypadkach należy wyciąć całe drzewa.
Srebrzystość liści
- Opis
Choroba grzybowa, często występuje na czereśniach, wiśniach i śliwach. Jej rozwojowi sprzyja mroźna zima oraz nadmiernie intensywne cięcie. - Objawy
Na liściach pojawia się srebrzysty połysk, a potem zamierają pędy, a nawet całe drzewa. W nasilonym stadium na pędach widać półkoliste zarodniki. - Zwalczanie
Najlepiej zapobiegać, wybierając odmiany odporne na mróz i odpowiednio o nie dbając. Porażone drzewa należy przyciąć tak, aby zagłębić się przynajmniej 15 cm w zdrową tkankę. Niekiedy konieczne jest usunięcie i spalenie całego drzewa.
Tekst: Michał Mazik, zdjęcia tytułowe: Natalia Kokhanova / Dreamstime oraz Hans Braxmeier / Pixabay