Masz drzewa owocowe w ogrodzie? Nie możesz zapomnieć o tym przed zimą

Dlaczego warto zabezpieczać drzewa owocowe na zimę?

Nie każde drzewo owocowe jest w stanie przetrwać zimę bez pomocy. Szczególnie wrażliwe są młode sadzonki oraz gatunki ciepłolubne, takie jak brzoskwinie, morele, nektaryny czy drzewa cytrusowe. Bez ochrony ich system korzeniowy może przemarznąć, a kora – popękać. Nawet starsze, dobrze zakorzenione drzewa mogą ucierpieć, jeśli zostaną narażone na ekstremalne warunki, np. gwałtowne zmiany temperatury, silne mrozy lub zniszczenia spowodowane przez zwierzęta.

Co więcej, zimowe uszkodzenia drzew mogą mieć długofalowe skutki – od problemów z regeneracją, przez zmniejszone plony, aż po zwiększoną podatność na choroby. Przygotowanie drzew na zimę to zatem nie tylko kwestia ochrony przed mrozem, ale także inwestycja w ich zdrowie i przyszłe zbiory.

Kiedy rozpocząć przygotowania?

Kluczowym aspektem ochrony drzew owocowych jest wybór odpowiedniego momentu na zabezpieczenia. Nie można tego zrobić zbyt wcześnie, ponieważ drzewa muszą najpierw wejść w naturalny stan spoczynku, co pozwoli im się zahartować. Zabezpieczenie zbyt wcześnie może zaburzyć ten proces, a nawet zaszkodzić roślinie.

Najlepszym czasem na zabezpieczenie drzew jest moment, gdy temperatury zaczynają regularnie spadać poniżej zera, a prognozy zapowiadają długotrwałe ochłodzenie. W Polsce najczęściej przypada to na drugą połowę listopada lub początek grudnia, choć w ostatnich latach zmiany klimatyczne mogą nieco zmieniać te terminy. Kluczowe jest obserwowanie pogody i reagowanie na jej zmiany.

Jak chronić system korzeniowy?

System korzeniowy drzew owocowych to ich fundament, dlatego szczególną uwagę należy zwrócić na jego ochronę. Jednym z najprostszych i najskuteczniejszych sposobów jest kopczykowanie, czyli usypywanie wokół pnia kopca z ziemi, kory, trocin lub liści. Taki kopiec powinien mieć wysokość około 30 cm i skutecznie chronić korzenie przed przemarzaniem.

Warto jednak pamiętać, że materiał kopca nie powinien bezpośrednio dotykać pnia, aby zapobiec gromadzeniu się wilgoci, która mogłaby prowadzić do gnicia. Unikaj również stosowania słomy, która może przyciągać gryzonie, takie jak myszy czy nornice.

Jak zabezpieczyć pień i korę przed pękaniem?

Pień drzewa jest narażony na pęknięcia spowodowane nagłymi zmianami temperatury. Jednym z najlepszych sposobów ochrony jest bielenie pni wapnem. Ta tradycyjna metoda ma wiele zalet – biały kolor odbija promienie słoneczne, zapobiegając nadmiernemu nagrzewaniu pnia w ciągu dnia i jego gwałtownemu ochładzaniu w nocy. Dzięki temu kora pozostaje nienaruszona, a drzewo mniej podatne na infekcje.

Bielenie należy przeprowadzić w grudniu, a w razie potrzeby ponawiać, jeśli wapno zostanie zmyte przez opady deszczu lub śniegu. Do tego celu można użyć gotowych mieszanek wapiennych lub przygotować je samodzielnie.

Jak zabezpieczyć drzewa przed zwierzętami?

Zimą drzewa owocowe są narażone na ataki zwierząt, takich jak sarny, zające, myszy czy nornice, które mogą obgryzać korę. Aby temu zapobiec, można zastosować różne metody:

• Osłony na pnie – plastikowe lub metalowe siatki, tektura falista czy specjalne osłony z PCV.
• Środki zapachowe – odstraszające zwierzęta, np. preparaty na bazie naturalnych olejków.
• Gałęzie iglaków – przywiązane do pnia za pomocą sznurka.

Osłony powinny mieć wysokość od 60 do 100 cm, w zależności od wielkości drzewa. Ważne, aby nie były zbyt ciasne, ponieważ mogą utrudniać dostęp powietrza, co prowadzi do przegrzewania się kory i rozwoju chorób grzybowych.

Jak chronić korony i gałęzie?

Korony drzew, zwłaszcza młodych sadzonek oraz gatunków bardziej wrażliwych na zimno, takich jak brzoskwinie, morele czy czereśnie, wymagają dodatkowej ochrony. Do tego celu najlepiej nadaje się agrowłóknina, która skutecznie chroni przed mrozem i wiatrem. Wystarczy owinąć nią koronę drzewa, pamiętając, aby materiał nie przylegał zbyt ciasno – to zapewni odpowiednią cyrkulację powietrza.

W miejscach narażonych na silne wiatry warto także ustawić wokół pni paliki, które zabezpieczą drzewo przed złamaniem.

Dlaczego trzeba pozbyć się resztek?

Przed zimą należy również zadbać o porządek w ogrodzie. Zgniłe owoce, opadłe liście i resztki roślinne to siedliska dla grzybów i pleśni, które mogą przenosić się na zdrowe drzewa. Regularne usuwanie takich resztek to prosty sposób na ograniczenie ryzyka chorób w kolejnym sezonie.

Zdjęcie tytułowe: lassi meony / Adobe Stock