Z wyglądu ich kwiaty przypominają szpony orła. Uprawa jest łatwa i daje wiele radości

Choć orliki (Aquilegia) rosną w Polsce na stanowiskach naturalnych, kojarzone są głównie jako rośliny ozdobne. Wszystko dlatego, że w naturze trudno je spotkać, a w szkółkach i centrach ogrodniczych aż kipi od rozmaitych gatunków i odmian, różniących się od siebie wyglądem: barwą oraz kształtem kwiatów. Ze względu na to, że orliki mają charakter, coraz częściej pojawiają się na rabatach i tworzy się z nich warte uwagi zestawienia.

Dużą ilość odmian zawdzięczamy temu, że orliki bardzo łatwo krzyżują się ze sobą – nawet uprawiając w ogrodzie kilka różnych odmian można zaobserwować, że po kilku latach pojawią się siewki, które będą nosiły ich wspólne cechy.

Oryginalny wygląd orlików

Orliki pospolite (Aquilegia vulgaris), od których pochodzi większość ogrodowych odmian, mają nietypową budowę kwiatów. Te należące do rodziny jaskrowatych byliny mają złożone, karbowane liście oraz kwiaty wyrastające na długich, sztywnych łodygach.

Wewnętrzne płatki okwiatu tworzą rodzaj kieliszka, a zewnętrzne mają z jednej strony charakterystyczny kształt tzw. ostrogi, która jest rurkowata i lekko zagięta na końcu.

Ostrogę orlików wyraźnie widać i dlatego trudno pomylić orlika z inną rośliną (chyba, że jest to odmiana pełna pozbawiona ostrogi). Wnętrze kwiatu skierowane jest często w dół, a ostroga do góry. Kwiat orlika ciekawie wygląda nie tylko gdy jest w pełni rozwinięty, ale także, gdy jest jeszcze w fazie pąka.

Fot. skymoon13, dragoncello / AdobeStock

Liście orlików są złożone, mają zaokrąglone klapy. Rozwijając się wczesną wiosną wyglądają bardzo urokliwie, przypominają trochę liście młodej kapusty, a krople deszczu potrafią błyskać w ich wnętrzu. Wczesnym latem, gdy pojawia się pęd kwiatostanowy, liście widać tylko w dolnej części orlików.

Znaczenie łacińskiej nazwy orlików: Aquilegia

Łacińska nazwa orlika – Aquilegia, związana jest właśnie z budową kwiatów tych ciekawych bylin. Łacińskie słowo aquila oznacza orła; ostroga kwiatów orlików przypomina bowiem zagięty pazur, szpon tego majestatycznego, drapieżnego ptaka. 

Fot. iverde, Natalia Greeske, Elena / AdobeStock

Nie wszystkie orliki posiadają ostrogi – pełne odmiany są zwykle ich pozbawione i mają zupełnie inną budową kwiatów i kształt płatków.

1, 2 – orlik pospolity (Aquilegia vulgaris), 3 – orlik złocisty (A. chrysantha), 4 – orlik 'Nora Barlow', 5 – orlik 'Clementine Red', 6 – orlik 'Black Barlow'

Kwitnienie orlików

Odejdźmy jednak od skojarzeń i wróćmy do tego, co ważne z punktu widzenia właścicieli ogrodów i miłośników roślin. Kwitnienie orlików przypada na wczesne lato. Kwiatami tych ciekawych bylin można cieszyć się zwykle od końca maja do lipca.

Kwiaty, w zależności od gatunku i odmiany, mogą być jednobarwne lub dwubarwne. Płatki orlików są białe, bladoróżowe, mogą mieć różne odcienie fioletu i różu oraz czerwieni. Wnętrze kwiatów może być zabarwione na żółto lub biało, albo mieć kolor jaśniejszy niż zewnętrze płatki.

Najlepsze orliki na ogrodowe rabaty

Istnieje kilkadziesiąt gatunków orlików i wiele odmian. Oto polecane przez nas, dostępne na polskim rynku gatunki i odmiany:

• Orlik alpejski (Aquilegia alpina) – 0,5-1 m wysokości, niebieskie, pojedyncze kwiaty.
• Orlik błękitny (Aquilegia caerulea) –  0,5-1 m wysokości, biało-niebieskie kwiaty.
• Orlik wachlarzowaty (Aquilegia flabellata) – 0,25 m wysokości, kwiaty różowe, niebieskie lub fioletowe; odmiany: 'Jewel', 'Cameo Blush and White', 'Cameo Red and White', 'Cameo White', 'Ministar'.
• Orlik pospolity (Aquilegia vulgaris) – 0,6-1 m wysokości; odmiany: 'Black Barlow', 'Bue Barlow', 'Nora Barlow',  'Rose Barlow', 'White Barlow', 'Winky Blue-white', 'Winky Red-white',  'Ruby Port', 'Plena',  'Winky Double Red-white',  'Winky Double Rose-white'.
• Orlik złocisty (Aquilegia chrysantha) – 1 m wysokości, kwiaty liczne, żółte, pojedyncze.
• Orlik mieszańcowy / ogrodowy; odmiany: McKana Hybrids (długie ostrogi, kwiaty w różnych kolorach), 'Crimson Star' (kwiaty czerwono-różowe),  EARLYBIRD RED YELLOW,  EARLYBIRD WHITE, EARLYBIRD PURPLE BLUE.
• Orlik kanadyjski (Aquilegia canadensis) – 0,7-1 m wysokości, kwiaty czerwono-kremowe.

Sadzenie orlików w ogrodzie

Orliki najlepiej rosną w miejscach lekko zacienionych, na stanowiskach gdzie nie zostaną poparzone przez świecące w ciągu dnia silne promienie słońca. Dlatego idealnie się sprawdzają na rabatach znajdujących się od wschodniej strony budynku lub zachodniej. Można je też sadzić w lekkim cieniu koron drzew czy większych krzewów.

Większość odmian najlepiej rozwija się na wapiennym, średnio zasobnym podłożu, dlatego ich uprawa nie należy do skomplikowanych. Warto je sadzić w takich miejscach, gdzie będzie można w pełni podziwiać ich urodę (lepiej unikać stanowisk wśród ekspansywnych roślin, które zasłonią orliki w czasie kwitnienia). Trzeba jednak pamiętać też o tym, że po kwitnieniu już nie wyglądają zbyt atrakcyjnie, często zamierają. Dlatego obok powinny rosnąć gatunki, które zasłonią pozostałe puste miejsce.

Środek rabaty bylinowej lub miejsce między kamieniami nad oczkiem wodnym będzie bardzo dobrym wyborem dla orlików. Wysokie odmiany orlików można sadzić w pobliżu miejsca do siedzenia, blisko ławki lub w sąsiedztwie pergoli, pod którą często odpoczywamy i wszędzie tam, skąd będziemy mogli podziwiać wgląd tych ciekawych roślin.

Obejrzyj galerię zdjęć i zobacz jak ładnie orliki wyglądają na rabatach i jak ciekawie można je wykorzystać do ozdoby ogrodu.

Z wyglądu ich kwiaty przypominają szpony orła. Uprawa jest łatwa i daje wiele radości

Zobacz galerię (10 zdjęć)

10 zdjęć

Zobacz galerię

Zdjęcie tytułowe: hcast / AdobeStock