Orlik pełny to nazwa używana w stosunku do odmian orlików różnych gatunków, które mają kwiaty o budowie pełnej oraz zwykle są pozbawione charakterystycznych dla orlików płatków w kształcie ostróg.
Wygląd rośliny
Orlik może dorastać do ok. 60-80 cm. wys. Wiosną tworzy odziomkowe, złożone, podwójnie trójdzielne, zielone liście z sinawym nalotem, osadzone na długich, sztywnych, nagich lub lekko owłosionych ogonkach, zebranych w gęstą, kępiastą rozetę.
Orlik pełny kwitnie w maju do lipca. Roślina wydaje też wzniesiony, sztywny, obły, rozgałęziony pęd kwiatowy, zwieńczony pojedynczymi, dużymi kwiatami osadzonymi na długich, lekko owłosionych szypułkach. Kwiaty u gatunku są pojedyncze, zwisające i złożone z pięciu płatków bez ostróg oraz pięciu płatków z ostrogami, natomiast u grupy odmian pełnych, kwiaty wypełnione są licznymi, wąskimi płatkami i mają gwieździstą formę. Występują w różnych kolorach. Zdarzają się też odmiany dwukolorowe.
Po przekwitnieniu rośliny zawiązują owocostany, wypełnione nasionami, które rozsiewają po okolicy.
Wymagania i uprawa
Orlik pospolity oraz jego odmiany ozdobne preferują półcieniste stanowiska i przepuszczalne, próchnicze, lekkie, wilgotne, wapienne gleby o zasadowym odczynie pH. Po przekwitnięciu kwiatów, liście orlików całkowicie lub częściowo zamierają, a rośliny tracą urodę i przechodzą w stan letniego spoczynku. Liście ponownie rozwijają się jesienią. Rośliny są całkowicie mrozoodporne i nie wymagają zimowego okrycia.
Orliki pospolite można rozmnażać przez wysiew nasion (dają też obfity samosiew) lub podział rozrośniętych egzemplarzy, jednak odmiany rozmnaża się tylko przez podział lub z nasion, pozyskanych z pewnego źródła (rośliny z siewu kwitną zwykle w następnym roku). Wiosną można też kupić już kwitnące sadzonki w doniczkach.
Zastosowanie
Orlik pełny w ogrodzie może mieć wiele zastosowań. Pięknie prezentuje się na półcienistych rabatach w grupie, ale może też tworzyć kompozycje z innymi roślinami ozdobnymi. Ponieważ jednak latem znika z rabaty, aby nie pozostało po nim puste miejsce, warto zestawiać go z innymi bylinami o większych liściach lub rozłożystym, okrywowym pokroju (np. funkie, rogownica kutnerowata, goździk siny), które zasłonią latem opuszczone przez orlika stanowisko.
Polecane odmiany
Do grona odmian o pełnych kwiatach, osiągających ok. 40-60 cm wys., należą głównie orliki pospolite z grupy Barlow:
- 'Nora Barlow' – kwiaty ciemnoróżowe z białymi lub białozielonymi końcówkami płatków
- 'Blue Barlow' – kwiaty ciemnoniebieskie
- 'Black Barlow' – kwiaty ciemnofioletowe, prawie czarne
- 'White Barlow' – kwiaty białe
- 'Ruby Port' – kwiaty ciemnoczerwone
- 'Bordeaux Barlow' – kwiaty bordowe
- 'Rose Barlow' – kwiaty jasnoróżowe
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: Hanscramer / Pixabay, Elisa Stone, Wolfgang Hasselmann / Unsplash