Znaczenie magnezu dla roślin. Dlaczego warto nawozić magnezem?
Obok warunkowania właściwego przebiegu fotosyntezy i budowania zielonego barwnika w tkankach roślin, magnez pełni jeszcze szereg innych zadań. Bierze między innymi udział w syntezie węglowodanów, tłuszczów i białek oraz transporcie asymilatów (produktów fotosyntezy - glukozy, sacharozy i skrobi) do organów roślin.
Ponadto, związki magnezu pobudzają rozwój systemu korzeniowego i proces pobierania składników odżywczych z gleby. Wpływają też na regulację gospodarki wodnej i energetycznej w komórkach roślin. Dodatkowo, magnez buduje ściany komórkowe oraz wspiera optymalne wykorzystanie głównych makroelementów - azotu, potasu i fosforu. Rośliny odżywione magnezem mają także lepszą kondycję, bardziej atrakcyjny wygląd (np. wybarwienie liści i igieł) i lepszą odporność.
Jak rośliny pobierają magnez z gleby?
W naturalnych warunkach, magnez – podobnie, jak wapń i potas - występuje w glebie jako kation i warto pamiętać, że oprócz zasilania roślin, pierwiastki te także silnie ze sobą konkurują, co wpływa na ich przyswajanie przez rośliny. Zdolność pobrania magnezu przez roślinę zależy od jego stężenia, ale także od zdolności gleby do jego zatrzymania. Jednocześnie, kationy wapnia i potasu występujące w dużej ilości, mogą wpływać na osłabienie możliwości przyswajania magnezu. Trzeba się wiec liczyć z tym, że nawet gdy magnezu w glebie jest sporo, może być on blokowany i nieprzyswajalny przez rośliny, co powoduje powstawanie niedoborów.
Najsłabiej przyswajają magnez z gleby młode rośliny, ze słabo rozwiniętym, płytkim systemem korzeniowym. Niedobór magnezu na początku sezonu (wiosną), zaburza pobieranie, przyswajanie i wykorzystanie azotu przez rośliny. Z kolei jego braki jesienią mogą hamować rozwój systemu korzeniowego, co niekorzystnie wpływa na całą roślinę.
Objawy niedoboru magnezu w roślinach
Niedostateczna ilość magnezu przede wszystkim wpływa bezpośrednio na poziomu chlorofilu w tkankach roślin. Zaburzenia te objawiają się w postaci plam i odbarwień (tzw. chlorozy) pomiędzy nerwami starszych liści, co może prowadzić do martwicy tkanek. Wiosną może też występować zjawisko tzw. marmurkowatości liści, czyli ciemniejszych i jaśniejszych skupień chlorofilu, wzdłuż nerwów liści. Brak uzupełnienia niedoborów magnezu skutkuje zanikaniem zielonej barwy blaszki liściowej, powstawaniem nekrozy (martwicy) pomiędzy nerwami oraz słabym wzrostem rośliny, co wiąże się także z obniżeniem odporności roślin na choroby.
Rośliny najgorzej znoszą brak magnezu w upalnych i suchych sezonach latach, co potęguje negatywne widoczne objawy - słabszą kondycję i wygląd roślin oraz ilość i jakość plonów (owoców i warzyw). Do roślin szczególnie wrażliwych na niedobór magnezu należą między innym popularne rośliny warzywne: ogórki, pomidory, papryka, sałata, warzywa korzeniowe.
Jak i kiedy nawozić rośliny magnezem?
Gdy zauważymy niepokojące objawy, mogące świadczyć o braku magnezu w roślinach, należy jak najszybciej je uzupełnić. W pierwszej kolejności zawsze warto zastosować ekologiczne, nieszkodliwe dla środowiska nawozy naturalne i organiczne, jak np. kompost, czy obornik, który jest cennym źródłem magnezu. Można także sięgnąć po mineralne nawozy wapniowe, zawierające magnez (np. dolomit). W sprzedaży spotkamy obecnie wiele gotowych nawozów magnezowych (także rozpuszczalnych w wodzie), które posiadają odpowiednio zbilansowany skład i są łatwe do zastosowania.
W czasie stosowania magnezowych nawozów mineralnych, najkorzystniej jest zasilać rośliny mniejszymi dawkami, ale systematycznie. Ponadto warto najpierw wykonać analizę chemiczną gleby, aby określić pH podłoża i ewentualne niedobory składników pokarmowych. Lepiej unikać nawożenia „na oko”, ponieważ może to spowodować, że pierwiastki takie jak magnez, czy wapń staną się niedostępne dla roślin przez nieodpowiednie ich stężenie w glebie.
W czasie intensywnego wzrostu, wiele gatunków roślin ogrodowych bardzo dobrze i szybko reaguje na dolistne nawożenie magnezem. Jest ono pomocne, gdy pobieranie składników pokarmowych przez system korzeniowy jest utrudnione, np. w wyniku niedoboru wody, niskich temperatur lub niewłaściwego odczynu pH gleby. Do dolistnego zasilania roślin można zastosować np. roztwór siarczanu magnezu lub innego, gotowego dolistnego nawozu mineralnego przeznaczonego do uzupełniania niedoborów magnezu.
Tekst: Maciej Aleksandrowicz, zdjęcie tytułowe: NewAfrica / Depositphotos