Roślinne rzeźby ogrodowe

Drzewa i krzewy przycinamy, aby je odmłodzić, usunąć chore i obumarłe gałęzie lub pobudzić kwitnienie. Jest jednak również rodzaj cięcia roślin, dzięki któremu stają się one ogrodowymi rzeźbami.

Rzeźby roślinne wykonuje się od wieków, rośliny strzyżone na kształt kuli, stożka czy sześcianu znane były już w starożytności pod nazwą topiarów, a nazwa ta funkcjonuje do dzisiaj. Przez lata wykorzystywane były w historycznych założeniach pałacowo-ogrodowych, a dziś są modne również we współczesnych ogrodach, małych i dużych, na tarasach, a nawet w ogrodach na dachach.

Na balkonie czy tarasie miejsca bywa niewiele, a dużo osób pragnie ustawić tu pojemniki z krzewami ozdobnymi. Niezbędny jest też stolik i krzesełka dla zaproszonych gości. Doskonałym wyjściem w takiej sytuacji jest zastosowanie roślin, które można przycinać, nie dopuszczając, by nadmiernie się rozrosły i nadając im jednocześnie piękny kształt.

Gromadzenie roślin, które niewielki rozmiar mogą zachować przez lata, to dobra metoda dla kolekcjonerów ciekawych okazów (miniaturowych iglaków o stożkowatym czy kulistym kształcie), którzy w małym ogrodzie chcieliby zmieścić ich jak najwięcej.

W ogrodach, w których dominują formy geometryczne, idealnie przystrzyżone rośliny, rosnące pojedynczo, w grupach, tworzące żywopłot lub zwarty szpaler, to cała esencja kompozycji. Krzewy formowane w przeróżne kształty mogą pełnić funkcję rzeźb, które w eksponowanym miejscu ogrodu dorównują nawet tym drewnianym czy kamiennym.

Strzyżenie roślin można przeprowadzać samodzielnie lub kupić gotowe okazy, kształtowane wokół metalowych stelaży, w centrach ogrodniczych. W takiej żywej rzeźbie zawiera się zarówno piękno uzyskanego kształtu, jak i walory samej rośliny.


Krzewy kształtuje się nie tylko w formy kuliste lub stożkowate, ale także bardziej skomplikowane, spiralne fot. Bosch

Naturalny pokrój żywotnika zachodniego w odmianie „Aurscens” jest wąskostożkowaty, a żywotnika zachodniego „Danica” – kulisty od lewej: fot. www.poradnikogrodniczy.pl, fot. www.hortulus.com.pl

Modne bonsai

Bonsai to karłowe drzewo lub krzew, kształtowany tak, by jego pokrój przypominał egzemplarz dojrzały, rosnący w warunkach naturalnych. Miniaturki te sadzi się w płytkiej donicy, stawia na tarasie lub wysadza do gruntu (nawet pojedyncze drzewka bonsai rosnące w ogrodzie są wielką dekoracją, mogą mieć nawet kilka metrów wysokości).

W mieszkaniach uprawia się często gatunki egzotyczne, a w ogrodach i na tarasach – rośliny odporne na mróz, których formowanie nie musi być bardzo precyzyjne (dęby, buki, graby, klony, jarzęby, sosny, jodły, modrzewie, cyprysiki, jałowce).

Można kupić uformowane już drzewka bonsai, potem trzeba tylko systematycznie przeprowadzać korekty ich pokroju. Miniaturową roślinę można też od początku kształtować samodzielnie. Proces ten trwa od kilku do kilkunastu lat. Najlepiej przeznaczyć do tego młody okaz. Każdą roślinę traktuje się indywidualnie podczas określania kształtu, jaki ma być jej ostatecznie nadany.

Jeżeli roślina ma rosnąć w płytkim pojemniku, jej bryłę korzeniową już w początkowej fazie uprawy trzeba kształtować na płasko. Koronę przycina się i prześwietla, a pędy i pień wygina na stelażach lub drutach (za ich pomocą można ukształtować powyginany pień). Cięcie jest dość silne, dlatego trzeba je przeprowadzać ostrożnie i z rozwagą.


Dla ogrodów w stylu japońskim typowe są niewielkie rośliny, których pokrój upodabniany jest poprzez cięcie do wiekowych drzew fot. www.poradnikogrodniczy.pl

Małgorzata Cuch