Roślinne rzeźby ogrodowe

Cięcie to zabieg niezbędny w ogrodzie. Drzewa i krzewy przycinamy z wielu powodów – przede wszystkim aby usunąć chore lub obumarłe gałęzie, lub żeby odmłodzić i pobudzić rośliny do kwitnienia.

Istnieje jeszcze jeden, niezwykle istotny rodzaj cięcia roślin – formowanie! Dzięki niemu możemy tworzyć prawdziwe dzieła sztuki nazywane roślinnymi rzeźbami ogrodowymi. Te żywe formy spotykamy w ogrodach od wieków i od zawsze były jednoznaczne z szykiem i elegancją.

Roślinne rzeźby ogrodowe, fot. Bosh, Poradnikogrodniczy

Rzeźby roślinne były spotykane na długo wcześniej niż znane wszystkim formowane roślinny z pałaców arystokracji XVIII wielu (np. Wersal). Rośliny strzyżone na kształt kuli, stożka czy sześcianu spotykane były już w starożytności i nazywano je topiarami – nazwa ta niedawno powróciła do codziennego słownika miłośników zieleni i często funkcjonuje w dzisiejszym ogrodnictwie.

Fot. Michelle Dennis/FreeImages

Topiary przez lata były wykorzystywane w historycznych założeniach pałacowo-ogrodowych, a dziś są modne również we współczesnych ogrodach, małych i dużych, na tarasach, a nawet w ogrodach na dachach.

Roślinne rzeźby ogrodowe dla każdego:
czyli rośliny formowane na balkonie i tarasie!

Nic nie stoi na przeszkodzie, aby mieć swoje własne rzeźby ogrodowe na balkonie czy tarasie. Nawet w bardzo niewielkiej przestrzeni możemy w końcu ustawić pojemniki z krzewami ozdobnymi. Koło naszego stolika i krzeseł dla zaproszonych gości doskonale będą się sprawdzać właśnie takie rośliny, które możemy przycinać nie dopuszczając, by się nadmiernie rozrosły. Przy okazji nadajmy im pięknego kształtu i stwórzmy topiary z prawdziwego zdażenia!

Gromadzenie roślin, które przez lata zachowają swój niewielki rozmiar, to dobra metoda dla kolekcjonerów ciekawych okazów (miniaturowych odmian iglaków, krzewinek czy nawet drzew liściastych), którzy w małym ogrodzie chcieliby zmieścić ich jak najwięcej.

Fot. Bosch, Flower Council Holland

Ogród pełen elegancji:
gdzie będą pasować roślinne rzeźby ogrodowe i od czego zacząć?

W ogrodach, w których dominują formy geometryczne, przystrzyżone rośliny, rosnące pojedynczo, w grupach, tworzące żywopłot lub zwarty szpaler, to podstawa i esencja kompozycji. Topiary i inne formowane rośliny idealnie wpasują się w ogrody nowoczesne zarówno umiejscowione blisko domu jak i w miejscach wyeksponowanych w oddaleniu – uzyskując efekt symetrycznej osi w ogrodzie, gdzie dodatkowo wykorzystamy rośliny formowane, stworzy prawdziwie elegancją przestrzeń.

Krzewy formowane pełniące funkcję rzeźb bez problemu dorównają swoim drewnianym czy kamiennym odpowiednikom

Strzyżenie roślin można przeprowadzać samodzielnie lub kupić gotowe okazy, kształtowane wokół metalowych stelaży, w centrach ogrodniczych. W takiej żywej rzeźbie zawiera się zarówno piękno uzyskanego kształtu, jak i walory samej rośliny.

Fot. Bosch, hortulus.com.pl, poradnikogrodniczy.pl

Krzewy kształtuje się nie tylko w formy kuliste lub stożkowate, ale także bardziej skomplikowane, spiralne (po lewej).

Naturalny pokrój żywotnika zachodniego w odmianie 'Aurscens' jest wąskostożkowaty, a żywotnika zachodniego 'Danica' – kulisty (po prawej).

Modne bonsai

Bonsai to karłowe drzewo lub krzew, kształtowany tak, by jego pokrój przypominał egzemplarz dojrzały, rosnący w warunkach naturalnych. Miniaturki te sadzi się w płytkiej donicy, stawia na tarasie lub wysadza do gruntu (nawet pojedyncze drzewka bonsai rosnące w ogrodzie są wielką dekoracją, mogą mieć nawet kilka metrów wysokości).

W mieszkaniach uprawia się często gatunki egzotyczne, a w ogrodach i na tarasach – rośliny odporne na mróz, których formowanie nie musi być bardzo precyzyjne (dęby, buki, graby, klony, jarzęby, sosny, jodły, modrzewie, cyprysiki, jałowce).

Można kupić uformowane już drzewka bonsai, potem trzeba tylko systematycznie przeprowadzać korekty ich pokroju. Miniaturową roślinę można też od początku kształtować samodzielnie. Proces ten trwa od kilku do kilkunastu lat. Najlepiej przeznaczyć do tego młody okaz. Każdą roślinę traktuje się indywidualnie podczas określania kształtu, jaki ma być jej ostatecznie nadany.

Jeżeli roślina ma rosnąć w płytkim pojemniku, jej bryłę korzeniową już w początkowej fazie uprawy trzeba kształtować na płasko. Koronę przycina się i prześwietla, a pędy i pień wygina na stelażach lub drutach (za ich pomocą można ukształtować powyginany pień). Cięcie jest dość silne, dlatego trzeba je przeprowadzać ostrożnie i z rozwagą.

Sztuka japońska rzeźb ogrodowych:
podkreślenie naturalnego piękna roślin narzucaniem formy

Japończycy są niedoścignionym wzorem dla miłośników formowanych, roślinnych rzeźb ogrodowych. Dla ogrodów w stylu japońskim typowe są niewielkie rośliny, których pokrój upodabniany jest poprzez cięcie do wiekowych drzew.

Formy takich roślin są jednocześnie prowadzone tak, jak chce tego ogrodnik, lecz z drugiej strony mają za zadanie podkreślać piękne kształty roślin dając wrażenie, że takie właśnie stworzyła je natura.