15 najpopularniejszych styli formowania bonsai

Spis treści

Bankan Bunjin Chokkan Fukinagashi Hokidachi Ikadabuki Ishizuke Kengai Han-kengai Moyogi Negari Sekijoju Shakan Sokan Yose-uye

Czym jest bonsai? Na czym polega formowanie?

Sztuka formowania bonsai narodziła się w Chinach około 2000 lat temu (jest tam nazywana pensai). Nazwa Bonsai pochodzi z języka japońskiego, od słów: bon – naczynie oraz sai – drzewo (w wolnym tłumaczeniu bonsai oznacza drzewo w naczyniu). To właśnie w kraju kwitnącej wiśni sztuka ewoluowała i przetrwała do dzisiejszych czasów.

Obecnie bonsai popularne jest na całym świecie, a popularność formowania małych roślinek w płaskich doniczkach z roku na rok rośnie zdobywając rzeszę nowych entuzjastów.

Źródło: Bonsai empire / Youtube

Formowanie takich cudów natury jest skomplikowaną sztuką, wymagającą ogromnej wiedzy o roślinach, wielu lat doświadczenia, sprawnej ręki i odpowiednich narzędzi.

Drzewko bonsai nigdy nie jest skończone – jest ono żywą rośliną, wymagającą stałej pielęgnacji, polegającej nie tylko na podlewaniu i nawożeniu, lecz również na dbaniu o jej odpowiedni kształt. Drzewko jest przycinane, pędy są uszczykiwane, a gałęzie owijane drutem tak, aby przyjęły pożądany kształt.

🟢 Największe targi ogrodnicze w Polsce: Nowości roślinne, konkursy, kiermasze, wykłady i inspiracje. Zieleń to Życie 2025 już we wrześniu!

Style i rodzaje bonsai | W jaki kształt formować drzewka?

Wybór stylu bonsai jest pierwszym i zarazem najtrudniejszym zadaniem, przed którym stajemy decydując się zmienić zwykłą roślinę w drzewko bonsai. Musimy oczami wyobraźni spojrzeć na roślinę uformowaną w stylu, w którym będzie wyglądała najokazalej. Tak naprawdę to sama roślina pokaże nam, w jakim stylu należy ją formować.

Dużym błędem jest nadawanie stylu na siłę. Jeśli materiał na bonsai posiada zadatki na dany styl, to należy się temu podporządkować i iść drogą wskazaną przez naturę.

Bankan

Styl w kształcie litery S. Bonsai w stylu Bankan zwane jest również stylem wężowym. Wygięcia pnia i gałęzi są bardzo mocne – sprawiają wręcz wrażenie sztuczności. Gałęzie najczęściej wyrastają na wygięciach pnia.

Bunjin

Styl literacki. Bonsai w stylu Bunjin uzyskuje się odrzucając wszystkie zasady sztuki bonsai stosowane w innych stylach. Regułą jest formowanie rzadkich gałązek w 2/3 wysokości drzewka. Wzorem dla tego stylu były drzewa rosnące przez całe lata w ekstremalnych warunkach.

Chokkan

Styl wzniesiony regularny. Bonsai w stylu Chokkan ma wyprostowany pień, a gałęzie uformowane w kształcie piramidy wyrastające we wszystkich kierunkach, także do tyłu. Drzewko z gałęziami skierowanymi ku górze sprawia wrażenie młodego natomiast, gdy gałęzie drzewka są skierowane ku dołowi lub uformowane poziomo, stwarza to efekt starości.

Fukinagashi

Styl smagany wiatrem. Bonsai w stylu Fukinagashi ma gałęzie wygięte w jedną stronę. Pień może być pochylony w tym samym kierunku, co gałęzie lub w stronę przeciwną. Nie można pozwolić na wyrastanie wielu młodych gałązek, gdyż ich zagęszczenie psułoby efekt płynnej linii.

Hokidachi

Styl miotlasty. Bonsai w stylu Hokidachi jest to drzewko o koronie przypominającej odwróconą miotłę – z prostego pnia wyrastają główne konary, tworząc miotlastą, gęstą koronę drzewka. Dobrze jest, gdy pień ma mocną nasadę.

Ikadabuki

Styl tratwy. Bonsai w stulu Ikadabuki to lasek, którego drzewka są gałęziami pionowo wyrastającymi z poziomo zakopanego pnia. Jest to jeden z łatwiejszych stylów. Do formowania w tym stylu nadają się zarówno drzewa i krzewy liściaste, jak i iglaste.

Ishizuke

Styl na kamieniu. Bonsai w stylu Ishizuke to drzewko rosnące na kamieniu. Korzenie oplatają kamień sięgając podłoża w pojemniku i lub roślina posadzona jest na kamieniu, a ziemia jest w zagłębieniach skalnych. Może to być jedno drzewko, grupa, a nawet cały krajobraz w miniaturze z różnymi rodzajami roślin.

Kengai

Styl kaskady. Bonsai w stylu Kengai ma pień spływający niczym kaskada z góry na dół. Drzewko powinno mieć poskręcany pień, może mieć dowolną ilość gałęzi z dowolnej strony. Wierzchołek drzewka powinien znajdować się poniżej dna pojemnika. Wymaga pojemnika głębszego niż drzewka w innych stylach.

Han-kengai

Styl połkaskady. Bonsai w stylu Han-kengai jest bardziej zwartą odmianą stylu kengai i tak samo jak on, odwzorowuje drzewa rosnące na ścianach skalnych, które swobodnie zwisają w dół. W tym przypadku jednak najniższy punkt drzewka nie przekracza poziomu spodu donicy.

Moyogi

Styl nieregularny, wzniesiony. Bonsai w stylu Moyogi ma kształt wyprostowany, ale nieregularny. Drzewko należy formować tak, aby jedną gałąź była skierowana w lewo, druga w prawo, a trzecia do tyłu dla uzyskania perspektywy, czwarta gałąź w lewo itd. Wierzchołek drzewka musi leżeć na pionowej linii przechodzącej przez środek nasady pnia.

Negari

Styl z obnażonymi korzeniami. Bonsai w stylu Negari to drzewko z odsłoniętymi korzeniami. Tylko dolna część korzeni jest osadzona w ziemi. Styl ten "podpatrzony" został z wybrzeży, gdzie morze podmywa drzewa i przez to odsłaniane są korzenie.

Sekijoju

Styl z korzeniami na skale. Bonsai w stylu Sekijoju przedstawia drzewko, którego korzenie są bardzo wydłużone i poskręcane, ukształtowane tak jak pozwala skała, na której drzewko rośnie. Ten styl pokazuje jak podczas wzrostu korzenie rozrastają się, by dosięgnąć podłoża.

Shakan

Styl pochylony. Bonsai w stylu Shakan uważane jest za łatwe do stworzenia, dlatego styl ten często jest stosowany przez początkujących. To drzewko o pniu prostym, pochylonym w lewo lub w prawo. W zależności od stopnia pochylenia rozróżnia się sho-sakan – lekko pochylone, chu-shakan – średnio pochylone i dai-shakan – mocno pochylone.

Sokan

Styl rozwidlonego pnia. Bonsai w stylu Sokan to drzewko o dwóch pniach. Poniżej rozwidlenia pnia nie mogą wyrastać żadne gałązki. Drzewka nie mogą być równej wysokości. Pierwsza dolna gałąź niższego drzewka zawsze powinna wyrastać niżej niż pierwsza dolna gałąź wyższego. Gałęzie obu drzewek nie mogą się krzyżować.

Yose-uye

Styl z wieloma drzewami. Bonsai w stylu Yose-uye to kilka drzewek, najlepiej więcej niż 3 posadzonych w płaskim pojemniku, czasami na płaskiej płycie skalnej. Kompozycja imituje prawdziwy las. Zazwyczaj stosuje się drzewa tego samego gatunku. Najwyższe drzewka powinny znajdować się pośrodku, a niższe po bokach.

Opracowanie: Redakcja ZielonyOgrodek.pl, zdjęcia w tekście: CC BY-SA 3.0 / Wikimedia Common, zdjęcie tytułowe: scartmyart / Pixabay