Spis treści
Zimozielone liście i płożąca się łodyga sprawiają, że z bluszczu (Hedera) w ogrodach najczęściej tworzymy okrywy, aby osłonić podłoże pod koronami drzew lub krzewów. Bluszcz to gatunek, który najlepiej rozwija się w cieniu lub półcieniu, więc wykorzystuje się go często od północnej strony domu i w zakątkach między budynkami czy elementami małej architektury. Dzięki korzeniom czepnym wspina się świetnie po drzewach i służy do obsadzania ogrodzeń, sadzenia przy elewacjach czy tworzenia zielonych rzeźb.
Choć bluszcz ma ładne, zimozielone liście i w naszych warunkach klimatycznych nie sprawia kłopotów, nie jest niezastąpiony. A czasem nawet lepiej zrezygnować z jego sadzenia, ponieważ to silnie rosnące pnącze, które potrafi być dość ekspansywne.
Bluszcze do uprawy w domu też powinno się uprawiać w cieniu lub półcieniu, więc jeśli mamy jaśniejsze mieszkania lepiej sięgnąć po inne, podobne do tego popularnego pnącza gatunki.
Poznaj 7 zamienników bluszczu
Starzec bluszczolistny (Senecio macroglossus)
To egzotyczna roślina do uprawy w warunkach domowych. Ma trójkatne, błyszczące, zielone, marmurkowe lub ozdobione różowym brzegiem liście (w zależności od odmiany), do złudzenia przypominające liście bluszczu pospolitego. Starzec jednak należy do rodziny astrowatych i pochodzi z południowej Afryki. W przeciwieństwie do bluszczu jest wytrzymały na suszę (najlepsze będzie dla niego podłoże dla sukulentów) i powinien rosnąć na jasnym stanowisku. Kwiaty starca są bardzo efektowne, żółte; przypominają kwiaty astrów lub gerber. Starzec osiąga ok. 50-100 cm długości.
Cyklamen bluszczolistny (Cyclamen hederifolium)
Jest byliną, a nie pnączem i dorasta do 15 cm wysokości. Ma marmurkowe, skórzaste liście, podobne nieco do liści bluszczu. Nadaje się do sadzenia na glebach próchnicznych, wilgotnych i wapiennych, np. pod koronami drzew i wykorzystywać do zadarniania. Dodatkową ozdobą cyklamenów są różowe kwiaty, które wyrastają na nagich pędach ponad liśćmi. Efektowna roślina nadająca się na cieniste rabaty i idealna do małych ogrodów.
Cissus rombolistny (Cissus rhombifolia)
To gatunek rośliny do uprawy w domu – może zastąpić bluszcz w jasnych mieszkaniach (w cieniu cissus wolniej rośnie). Jest odporny na zanieczyszczenia powietrza i znosi przeciągi. Lubi próchniczne, żyzne podłoże i znosi lekkie przesuszenie. Cissus jest mało podatny na szkodniki. Choć na naturalnych stanowiskach może osiągnąć nawet 5 m długości, w warunkach domowych zwykle dorasta do ok. 1,5 metra.
Barwinek większy (Vinca major)
Zimozielona roślina okrywowa, idealna do zadarniania. Dorasta do 30 cm wysokości i może zastąpić bluszcz w małych ogrodach, gdyż nie jest tak ekspansywna jak bluszcz. Najlepiej sprawdza się na półcienistych stanowiskach, ale może rosnąć też w miejscach słonecznych (wówczas wymaga intensywniejszego podlewania). Barwinek większy jest nieco wrażliwy na mróz, więc lepiej się sprawdza w cieplejszych regionach Polski. Kwitnie na fioletowoniebiesko od kwietnia do czerwca.
Hortensja pnąca (Hydrangea petiolaris)
Pnącze, które może być, podobnie jak bluszcz, uprawiane od północnej strony budynków i przy pniach drzew. Dorasta do 20 m wysokości, ale ma odmiany osiągające tylko kilka metrów. Lubi żyzne, próchniczne, wilgotne podłoża o kwaśnym odczynie oraz cieniste, zaciszne stanowiska. W przeciwieństwie do bluszczu hortensja pnąca zrzuca liście na zimę. Jednak ma też wiele zalet – ładnie przebarwia się jesienią oraz tworzy szerokie (do 25 cm), efektowne, białe kwiatostany.
Trzmielina Fortune'a (Euonymus fortunei)
Popularna roślina pnąca o zimozielonych liściach. Dorasta do 0,5 -2 m wysokości (w zależności od odmiany). Jest więc dobrą alternatywą dla bluszczu do małych ogrodów i do uprawy na działkach. Trzmielina może tworzyć zwartą darń pod drzewami lub krzewami, ale też nadaje się do osłaniania pionowych elementów, np. ogrodzeń, trejaży czy pni drzew. Jesienią trzmielina zawiązuje efektowne owoce. Jest rośliną mało kłopotliwą w uprawie, doskonale znosi cięcie i może rosnąć zarówno w cieniu, jak w miejscu słonecznym. Ma wiele ciekawych odmian, różniących się zabarwieniem liści.
Wiciokrzew japoński (Lonicera japonica)
Większość wiciokrzewów uprawianych w polskich warunkach zrzuca liście na zimę i jest sadzona dla oryginalnych kwiatów. Jednak jest kilka gatunków zimozielonych wiciokrzewów, które mogą być wykorzystywane, podobnie jak bluszcz – do sadzenia przy podporach oraz jako rośliny okrywowe i cieszyć nas wiecznie zielonymi liśćmi. Zimozielone gatunki to wiciokrzew japoński (odmiany 'Purpurea' i 'Halliana'), a także wiciokrzew zaostrzony i Henry'ego. Osiągają ok. 4-6 m wysokości i mogą rosnąc na słonecznych stanowiskach.
Tekst Małgorzata Wójcik, zdjęcia tytułowe Hans, makamuki0, Fotobob / Pixabay, Stramyk Igor, Azahara MarcosDeLeon / AdobeStock
Jesienne kwiaty 
Dzikie zwierzęta 
Ochrona przed mrozem 
Iglaki 
Owoce 
Warzywa 
Trawy ozdobne 
Ptaki 
Filmy ogrodnicze 
