Sadzenie jabłoni w ogrodzie – jak, kiedy i jaką odmianę wybrać? Nie popełnij tego błędu

Jak wybrać jabłoń do ogrodu? Nie każda odmiana się sprawdzi

Wybór jabłoni do uprawy w ogrodzie może wydawać się prosty – w końcu to tylko jedno drzewko, prawda? A jednak właśnie dlatego warto dobrze przemyśleć, jaką odmianę posadzić, bo w przydomowej przestrzeni nie będzie miejsca na pomyłki. Źle dobrana jabłoń może się nie przyjąć, źle owocować albo... zdominować cały ogród.

Na co zwrócić uwagę?

• Siła wzrostu – do małych ogrodów najlepiej wybierać jabłonie szczepione na podkładkach karłowych lub półkarłowych. Rosną wolniej, osiągają niższy rozmiar (2-3 m), są łatwiejsze w cięciu i nie zacieniają rabat. Jeśli masz dużo miejsca – możesz pozwolić sobie na drzewo o większym pokroju.
• Odporność na choroby – w ogrodach przydomowych nie stosuje się intensywnej ochrony chemicznej, dlatego warto sadzić odmiany odporne na choroby takie jak parch i mączniak. Dzięki temu zminimalizujesz konieczność oprysków.
• Smak i przeznaczenie owoców – jedni wolą jabłka słodkie i miękkie, inni kwaśne i twarde. Niektóre odmiany świetnie nadają się na sok, inne do ciast, a jeszcze inne do przechowywania. Warto dobrać drzewko pod własne potrzeby – niekoniecznie pod względem wyglądu jabłek.
• Termin dojrzewania – aby owoce nie spadały jednocześnie, dobrze jest posadzić odmianę o średnio późnym lub późnym terminie zbioru. Dzięki temu zbiory rozłożą się w czasie, a owoce będą dłużej świeże.
• Samowystarczalność lub potrzeba zapylacza – wiele odmian jabłoni wymaga zapylacza, czyli innej odmiany rosnącej w pobliżu, by zawiązać owoce. Jeśli masz miejsce tylko na jedno drzewko – wybierz odmianę samopylna lub sprawdź, czy u sąsiadów rośnie jabłoń o zgodnym terminie kwitnienia.

Warto wiedzieć, że w sadach komercyjnych odmiany dobiera się zupełnie inaczej – pod kątem jednolitych plonów i łatwości zbioru, a nie smaku czy wyglądu drzewa. W ogrodzie liczy się przede wszystkim wygoda i przyjemność z uprawy – dlatego odmiana powinna być możliwie bezproblemowa, smaczna i dopasowana do przestrzeni.

Jeśli nie masz dużego doświadczenia, postaw na sprawdzone, łatwe w uprawie odmiany takie jak 'Oliwka Żółta' (papierówka), 'Kosztela', 'Szampion' czy 'Ligol'. W centrach ogrodniczych często znajdziesz też drzewka prowadzone w formie kolumnowej – to dobre rozwiązanie na bardzo małe działki lub nawet tarasy.

Kiedy sadzić jabłoń – jesienią czy wiosną?

Najlepszy czas na sadzenie jabłoni to jesień (październik–listopad) – gleba jest jeszcze ciepła, drzewko zdąży się ukorzenić przed zimą, a wilgotność powietrza sprzyja przyjęciu sadzonki. Wiosną również można sadzić jabłonie, ale wtedy wymaga to znacznie więcej podlewania i troski.

Drzewka kopane z gruntu (z gołym korzeniem) sadzimy wyłącznie poza sezonem wegetacyjnym – jesienią lub wczesną wiosną. Sadzonki w doniczkach można sadzić przez cały sezon, choć lato nie jest najlepszym momentem.

Jak przygotować miejsce do sadzenia?

Zanim posadzisz jabłoń, musisz zadbać o odpowiednie warunki. To ważny krok, którego nie warto pomijać, nawet w małym ogrodzie. Źle przygotowane podłoże = kiepski start dla drzewa. O czym więc pamiętać?

• Wybierz miejsce słoneczne, osłonięte od wiatru. Nawet w lekkim półcieniu drzewko będzie znacznie słabiej owocować.
• Głęboko przekop glebę – minimum 40-50 cm. Usuń kamienie, darń, chwasty i resztki po budowie.
• Jeśli gleba jest zbita lub gliniasta, rozluźnij ją dodatkiem kompostu lub piasku. Na bardzo lekkich glebach warto dodać gliny lub próchnicy.

Sadzenie jabłoni krok po kroku

Sama czynność sadzenia jest prosta, ale diabeł tkwi w szczegółach. Oto schemat postępowania, który sprawdzi się zarówno w ogrodzie, jak i w sadzie:

1. Wykop dół o szerokości ok. 60 cm i głębokości 40 cm.
2. Wbij palik (jeśli drzewko go nie ma) od strony zachodniej lub północno-zachodniej.
3. Skróć zbyt długie korzenie – nie mogą być poskręcane ani zawinięte.
4. Umieść drzewko tak, by miejsce szczepienia było kilka cm nad ziemią.
5. Zasypuj ziemią, lekko ją ubijając. Warto zostawić nieco zagłębiony "talerzyk" do podlewania.
6. Obficie podlej – nawet 10-15 litrów wody.

Warto zaznaczyć, że jeśli sadzisz więcej drzew, zachowaj odpowiednie odstępy. W ogrodzie to min. 3-5 metrów między jabłoniami.

Fot. Polarpx / AdobeStock

Jeśli chcesz mieć w ogrodzie jabłoń, która nie tylko urośnie, ale też będzie dawać owoce – nie traktuj jej jak krzewu ozdobnego. To wciąż drzewo owocowe, które wymaga konkretnej wiedzy, przestrzeni i opieki

Co robić po posadzeniu? Nie zostawiaj drzewa samemu sobie

Tu wiele osób popełnia błąd – sadzą i... zapominają. A pierwsze tygodnie i miesiące są kluczowe dla rozwoju jabłoni. Zaraz po posadzeniu trzeba przywiązać drzewko do palików (palikowanie drzew), by nie przechylało się na wietrze, choć zależy to też od wielkości sadzonki. Warto też odpowiednio przyciąć pędy – jeśli to drzewko jednopędowe (tzw. okulant) zaleca się skrócić jego przewodnik (pęd główny) o 1/3, by pobudzić krzewienie.

Nowo posadzoną jabłonkę warto ściółkować, np. korą lub słomą, a jeżeli w Twojej okolicy pojawiają się dzikie zwierzęta nie zapomnij zabezpieczyć przed nimi jabłoni – plastikowa osłonka na pień ochroni przed zającami i sarnami.

Na koniec trzeba dobrze podlać, kontrolować chwasty i ogólnie obserwować drzewko. Na koniec warto pamiętać o profilaktycznym oprysku przeciw parchowi jabłoni, jeśli odmiana jest podatna.

Zdjęcie tytułowe: androsov858 / AdobeStock