Jakie warunki lubi czereśnia?
Uprawiane obecnie w ogrodach odmiany czereśni pochodzą od wiśni ptasiej (dzikiej), która jest spotykana na stanowiskach naturalnych w Azji Zachodniej i Europie, w tym także w Polsce. Dzika wiśnia nie wzbudza jednak tak dużego zainteresowania jak wyprowadzone od niej odmiany użytkowe, gdyż wydaje małe, niesmaczne i gorzkawe owoce. W naturze można ją spotkać w świetlistych lasach i na polanach, gdzie zasiedla słoneczne stanowiska i żyzne, próchnicze, lekko wilgotne gleby.
Miejsce
Czereśnia kocha słońce, dlatego najlepiej czuje się na ciepłych, słonecznych stanowiskach. Zniesie wprawdzie niewielki półcień, ale wtedy słabiej owocuje i wydaje plony gorszej jakości. Miejsce musi być też osłonięte od mroźnych, zimowych wiatrów, bo choć wiśnia ptasia jako gatunek jest w pełni mrozoodporna, wyprowadzone od niej odmiany użytkowe są delikatniejsze i bardziej wrażliwe na mróz oraz wiosenne przymrozki.
Ziemia
Użytkowe odmiany czereśni to rośliny dość wymagające względem podłoża, dlatego należy zapewnić im żyzną, próchnicza, przepuszczalną, ciepłą i lekko wilgotną glebę, najlepiej o lekko kwaśnym lub obojętnym odczynie pH. Pod uprawę drzew nie będą odpowiednie gleby zimne, ciężkie, gliniaste i mokre ani suche, przepuszczalne, jałowe i piaszczyste.
Jak dbać o czereśnię?
Czereśnie mimo swoich rozmiarów to rośliny wymagające i oczekujące troskliwej pielęgnacji, która polega głównie na nawożeniu i przycinaniu drzew oraz ochronie ich przed chorobami i szkodnikami. Pnie czereśni warto też zimą bielić, co zabezpiecza korę przed nagrzewaniem się od zimowego słońca i jej pękaniem w czasie mrozów.
Sadzenie
Czereśnie najlepiej sadzić jesienią, gdyż wtedy panują najlepsze warunki do jej ukorzeniania i aklimatyzacji w nowym miejscu. Do uprawy warto wybierać odmiany szczepione na podkładkach karłowych oraz jak najbardziej odporne na niskie temperatury i choroby. Trzeba też pamiętać o posadzeniu w ogrodzie co najmniej dwóch odmian czereśni, z których jedna będzie dobrym zapylaczem (np. Hedelfińska, Buttnera Czerwona, Schneidera Późna), bo tylko wtedy można liczyć na obfite plony.
Nawożenie
Czereśnie lubią żyzną glebę, dlatego każdego roku warto stosować do ich nawożenia wieloskładnikowe nawozy, przeznaczone dla drzew owocowych (koniecznie zawierające w składzie magnez, na którego niedobór cierpią głównie młode drzewa), wybierając przede wszystkim preparaty ekologiczne. Na rozwój drzewa oraz poprawę jakości gleby bardzo korzystnie wpłynie też ściółkowanie podłoża kompostem i obornikiem.
Przycinanie
Czereśnia do obfitego plonowania wymaga systematycznego ciecia. Nie musi być ono zbyt intensywne, bo drzewa tworzą rozłożyste i luźne korony, ale trzeba pamiętać, że najobficiej plonują na 2-3 letnich pędach (głównie krótkopędach), dlatego podczas zabiegu należy zachować ich jak najwięcej.
- Odpowiednim do przeprowadzenia cięcia terminem jest lato (k. VII-pocz. VIII, po zbiorach), gdyż drzewa cięte na przedwiośniu lub pod koniec zimy łatwiej zapadają na choroby kory i są bardziej podatne na przemarzanie.
- Jedynie młode drzewka formuje się wiosną w pierwszym roku po posadzeniu, nadając im odpowiedni kształt. Sadzonki nierozgałęzione przycina się wtedy na wysokości ok. 80 cm. ponad ziemią, a u rozgałęzionych skraca się przewodnik, usuwa wszystkie pędy wyrastające na pniu poniżej 50 cm. ponad ziemią i skraca pozostałe o 1/3 długości.
- W kolejnych latach cięcie czereśni polega głównie na ograniczeniu wysokości drzewa (usuwa się jego wierzchołek tak, aby drzewo nie osiągało więcej niż 3-4 m. wys.) i rozpiętości jego korony, a także usuwaniu nadmiaru gałęzi wyrastających do wnętrza korony i krzyżujących się ze sobą.
Ochrona przez chorobami i szkodnikami
Czereśnie to rośliny dość wrażliwe na choroby i szkodniki. Najczęściej padają ofiarą raka bakteryjnego, szarej pleśni, brunatnej zgnilizny drzew pestkowych i drobnej plamistości liści drzew pestkowych, a także są atakowane przez nasionnicę trześniówkę (robaczywienie czereśni), mszycę czereśniową i przędziorka.
W ochronie drzew przed chorobami i szkodnikami ważną rolę odgrywa profilaktyka, polegająca na wyborze odmian odpornych lub tolerancyjnych na choroby, usuwaniu i niszczeniu opadłych z drzewa liści, zabezpieczaniu ran po cięciu oraz okrywaniu gruntu wokół pnia drzewa gęstą włókniną w porze kwitnienia i owocowania drzewa (zapobiega wylotowi dorosłych szkodników wiosną i schodzeniu ich larw do ziemi na zimowanie).
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcie tytułowe: Teodor i artellliii72 / Pixabay