Pomidory pod osłonami | Jak uzyskać plony ze szklarni i tunelu foliowego?

Dlaczego warto uprawiać pomidory pod osłonami?

Uprawa pod osłonami daje większą kontrolę nad panującymi warunkami, co ułatwia uzyskanie obfitych i smacznych plonów. Dodatkowo szklarnie i tunele chronią pomidory przed nagłymi zmianami temperatur, wiatrem i zbyt obfitym deszczem.

Osłony to też doskonała bariera przed szkodnikami i chorobami, dzięki czemu można uchronić uprawę przed zniszczeniem oraz zmniejszyć ilość lub całkowicie zrezygnować ze środków ochrony roślin, co oznacza mniejszy wpływ na środowisko i zdrowsze plony. Dodatkowo pomidory najlepiej rosną w ciepłych miejscach, a uzyskanie odpowiedniej temperatury jest zdecydowanie łatwiejsze niż w przypadku uprawy gruntowej.

Jakie osłony wybrać: rodzaje tuneli i szklarni

Uprawa pomidorów pod osłoną wymaga zakupu szklarni lub tunelu foliowego. To, jaka forma osłony zostanie wybrana, zależy od potrzeb, miejsca i możliwości finansowych.

Szklarnia nieogrzewana

Pozwala zapewnić względnie stałe warunki wewnątrz pomieszczenia. Daje dużo przestrzeni i jest wysoka, co ułatwia uprawę i pielęgnacje. Niestety jest dość droga i wymaga sporej ilości miejsca. Umożliwia uprawę od lutego do listopada.

Szklarnia ogrzewania

Umożliwia uprawę roślin przez cały rok. Rzadko wykorzystywana w uprawie przydomowej ze względu na wysokie koszty.

Tunel foliowy

Dużo tańsze, ale też mniej trwałe rozwiązanie od szklarni, które zazwyczaj wykorzystywane jest w amatorskich uprawach. Tunele foliowe można podzielić na:

• niskie – bardzo tanie, małe i estetyczne. Pozwalają na uprawę niewielkich roślin i przykrycie ich w czasie rozwoju. Niestety nie dają możliwości wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych;
• wysokie – można do nich swobodnie wejść i wykonać wszystkie zabiegi. Zazwyczaj mają 180 cm wysokości lub więcej. Dodatkowo mogą mieć okna, które ułatwiają wietrzenie.
  
  

Pokrycie tunelu składa się z przezroczystej lub zielonej folii, a stelaż może być wykonany z metalu lub tworzywa sztucznego. Tunele ze stelażem metalowym są niezwykle trwałe i stabilne, co przydaje się podczas większego wiatru. Z kolei tunele ze stelażem z tworzywa sztucznego są tanie i lekkie, co umożliwia ich szybkie przeniesienie nawet bez demontażu.

Gdzie ustawić tunel lub szklarnię

Pomidory lubią ciepło i słońce, dlatego tunel foliowy lub szklarnię najlepiej ustawić w dobrze nasłonecznionym, ale zacisznym miejscu. Dzięki temu łatwiej będzie uzyskać odpowiednią temperaturę, a nadmiar wilgoci będzie szybko odparowywał.

Warto przy tym pamiętać, aby tunele i szklarnie codziennie wietrzyć, otwierając drzwi i jeśli jest taka możliwość okna.

Tunel można ostawić obok niskiego żywopłotu lub kępy krzewów, tak by rośliny z zewnątrz nie zasłaniały światła słonecznego, a jednocześnie chroniły konstrukcję i uprawy wewnątrz przed wiatrem.

Czego potrzebują pomidory pod osłonami?

• Pomidory lubią ciepło, dużo słońca i znaczną ilość wody. Najlepiej, aby pod osłoną panowała temperatura od 16 do 27ºC, przy czym nocą może wynosić od 14 do 19ºC. Latem temperatura powinna być odpowiednia wyższa i najkorzystniej utrzymywać jest ją na poziomie od 22 do 27ºC, dzięki czemu pomidory pięknie dojrzeją.
• Równie ważne jest podlewanie – ziemia powinna być stale wilgotna, ale pomidorów nie należy zalewać. Należy również uważać, aby nie polewać liści, które są narażone na gnicie i choroby grzybowe.
• Z kolei wilgotność powietrza powinna być utrzymana na poziomie około 60-65% (latem do 70%). Wynika to z faktu, że pomidory wymagają do wzrostu stosunkowo dużo wody.
• Ważne jest również odpowiednie podłoże do pomidorów, które powinno być przepuszczalne, próchnicze i bardzo żyzne. Chcąc, aby gleba lepiej zachowywała wilgotność, można ją dodatkowo ściółkować (słomą lub agrowłókniną). Dzięki temu woda zostanie zatrzymana w podłożu, a wahania temperatury będą znacznie mniejsze. Przy tak panujących warunkach uprawa będzie dużo prostsza i efektywniejsza.
  
  

Fot. J Garget, Alexei / Pixabay

Pomidory wysiewa się od połowy lutego do końca marca. Wyprodukowanie rozsady trwa ok. 7-8 tygodni.

Wysiewanie nasion, przygotowanie rozsady, sadzenie

Podłoże pod pomidory należy odpowiednio przygotować, wzbogacając je kompostem, aby zapewnić roślinom dostęp do dużej ilości składników pokarmowych. Po 15 maja można zacząć wysadzać sadzonki do podłoża. Skąd wziąć sadzonki pomidorów? Można je uzyskać samodzielnie lub kupić w dobrym sklepie ogrodniczym, co zagwarantuje ich wysoką jakość i prawidłowe przechowywanie.

Wysiewanie pomidorów

Nasiona pomidorów należy wysiewać do skrzynek lub doniczek w marcu, gdyż rośliny bardzo szybko wschodzą i rosną, osiągając rozmiar sadzonek. Pojemniki należy ustawić na jasnym i ciepłym parapecie, a glebę trzeba regularnie zraszać, aby była stale wilgotna. Po wzejściu siewek należy je rozsadzić do samodzielnych pojemników (dobrze sprawdzą się doniczki do rozsady lub pojemniki po jogurtach).

Sadzenie pomidorów

Sadząc pomidory, należy pamiętać, że potrzebują one odpowiednio dużo miejsca, co zmniejsza ryzyko rozwoju wielu chorób i sprawia, że rośliny lepiej rosną. Najlepiej zachowywać odstępy od 40 do 60 cm w zależności od odmiany.

Jak pielęgnować pomidory pod osłonami?

• Pomidory pod osłoną powinny mieć zapewnione paliki lub być podwiązane do konstrukcji tunelu/szklarni. Dzięki temu liście nie będą leżały na ziemi, a więc i ryzyko rozwoju chorób będzie mniejsze.
• Niezbędne jest również prawidłowe nawożenie – najlepsze są wieloskładnikowe nawozy do pomidorów, które mają odpowiedni skład i proporcje poszczególnych związków.
• Pomidorom należy również obrywać liście, dzięki czemu owoce szybciej dojrzeją i będą smaczniejsze. Trzeba przy tym pamiętać, aby zabieg ten rozpocząć dopiero po zawiązaniu owoców, zostawić co najmniej kilkanaście liści na krzewie i nie obrywać więcej niż 2 liście dziennie.
  
  

Fot. Alexander Fox / Pixabay

Jeśli brakuje zapylaczy, kwiat pomidorów pod osłonami można zapylać ręcznie, pędzelkiem. Kwiaty pomidorów są obupłciowe (każdy ma organy żeńskie i męskie).

Co z zapylaniem w szklarni?

W uprawie pomidorów pod osłonami może być problem z zapyleniem kwiatów, co jest warunkiem, aby roślina wytworzyła owoce. Przyczyną zazwyczaj jest zbyt duża wilgotność (pyłek się lepi), zbyt wysoka temperatura (co jest niekorzystne dla owadów zapylających) lub brak zapylaczy.

Wystarczy zapewnić odpowiednie warunki pod osłoną i zasadzić rośliny wabiące owady zapylające (np. ogórecznik lekarski), aby problem nie występował. Można też delikatnie strząsać pyłek z kwiatów za pomocą małego pędzelka.

Jakie problemy mogą wystąpić?

Do najczęstszych problemów uprawy pomidorów pod osłoną należą choroby szklarniowe. To przede wszystkim różnego rodzaju choroby grzybowe, które rozwijają się na skutek nadmiernej wilgotności lub zalewania liści wodą.

Zdarza się również, że uprawa zostanie zaatakowana przez szkodniki, dlatego rośliny należy dokładnie oglądać i w razie problemów szybko reagować, stosując preparaty na szkodniki i zapewniając roślinom dobre warunki, co je wzmocni, czyniąc je bardziej odpornymi na różne patogeny i szkodniki.

Tekst Redakcja ZielonyOgródek.pl, G.T., zdjęcie tytułowe: branex / Depositphotos