Borecznik rudy – szkodnik sosny. Jak wygląda i jak go zwalczać?

Sosny to jedne z najpiękniejszych i najbardziej powszechnych drzew w polskich ogrodach, ale niestety, nie są one odporne na ataki szkodników. Jednym z najgroźniejszych przeciwników naszych iglaków jest borecznik rudy (łac. Neodiprion sertifer), którego obecność może całkowicie zniszczyć zdrowie i wygląd drzewa. Ten niepozorny owad, choć mały, potrafi narobić naprawdę dużych szkód, szczególnie w młodych sosnach. Dlatego warto poznać jego charakterystykę, objawy żerowania oraz skuteczne metody zwalczania. Borecznik rudy to szkodnik, który może zmienić bujną sosnową oazę w ponury krajobraz. Jak rozpoznać jego obecność i jak się z nim uporać?

W walce z borecznikiem rudym ważne jest zrozumienie cyklu jego życia i momentów, w których atakuje sosny. Szkodnik ten rozwija się głównie w koronach drzew, gdzie gromadzi się jego larwy, a ich obecność można łatwo przegapić. Co gorsza, gdy zauważymy pierwsze objawy uszkodzeń, często może być już za późno, by uratować osłabione drzewo. Ale nie martw się! W tym artykule dowiesz się, jak szybko rozpoznać obecność borecznika rudzielca, jakie opryski są najskuteczniejsze i kiedy najlepiej je stosować.

Borecznik rudy – jak wygląda ten niepozorny szkodnik?

Borecznik rudy na pierwszy rzut oka może przypominać niewielkiego, niegroźnego owada. Dorosły osobnik ma około 8-10 mm długości i charakteryzuje się rudawym ubarwieniem, co od razu zdradza jego nazwę. Samice są nieco większe od samców, a ich ciało jest bardziej krępe. Największe szkody jednak powodują larwy borecznika, które wyglądem przypominają małe gąsienice – zielonkawe, z czarnymi głowami i charakterystycznymi czarnymi plamkami na bokach ciała.

Fot. Tomasz, Henrik Larsson / AdobeStock

Borecznik rudy – owad dorosły, larwy i uszkodzenia sosen spowodowane ich żerowaniem.

Cykl życiowy borecznika rudego

Borecznik rozwija się w cyklu rocznym. Należy pamiętać, że w cieplejszych sezonach, daty o których piszemy poniżej mogą przesunąć się nawet o miesiąc.

1. Samice składają jaja jesienią, we wrześniu i październiku. Robią to na igłach sosny, w wygryzionych malutkich kieszeniach. Jedna samica może złożyć łącznie około 100 jaj.
2. Larwy wylęgają się wiosną, w maju i czerwcu. Zaczynają intensywnie żerować i pozostawiają charakterystyczne objawy – igły zostają wygryzione, a drzewo zaczyna żółknąć i usychać.
3. Larwy przepoczwarzają się wczesnym latem, w lipcu. Schodzą lub opadają na ziemię, gdzie chowają się grupami w ściółce.
4. Owady dorosłe wchodzą w tzw. okres rójki, który trwa przez całe lato.
   
   

Jakie są objawy ataku borecznika rudego? Jakie sosny atakuje?

Najważniejszym objawem żerowania borecznika rudego, który powinien zwrócić naszą uwagę, są wygryzione igły. Na początku larwy zawsze atakują młodsze igły i dopiero później, w razie potrzeby przechodzą na starsze, doprowadzając do całkowitego uschnięcia gałęzi. Sosna zaczyna wyglądać na wyczerpaną – igły zmieniają kolor na żółtawy lub brunatny, a niektóre gałęzie mogą nawet obumierać. W skrajnych przypadkach drzewo może nie przetrwać sezonu, jeśli nie zareagujemy odpowiednio wcześnie. Borecznik rudy działa najczęściej w dużych grupach, dlatego objawy są bardzo widoczne – dotknięte zostają całe partie korony drzewa.

Szkodnik atakuje głównie sosny pospolite, ale pojawiają się też na sośnie górskiej kosodrzewinie, sośnie czarnej, limbie, wejmutce i innych.

Skuteczne metody zwalczania borecznika rudego. Kiedy najlepiej?

Zwalczanie borecznika rudego wymaga nie tylko szybkiego działania, ale również precyzji. Na rynku dostępne są różne środki chemiczne, które skutecznie eliminują larwy tego szkodnika. Najlepiej zastosować opryski w momencie, gdy larwy są jeszcze małe, czyli w maju lub czerwcu, tuż po wykluciu. Warto sięgnąć po preparaty zawierające substancje czynne, takie jak cypermetryna czy deltametryna, które działają zarówno na dorosłe osobniki, jak i na larwy.

Do zwalczania borecznika rudego w ogrodach przydomowych dobrze sprawdzą się preparaty takie jak Karate Zeon 050 CS, Karate Gold Tuje i Iglaki oraz Deltam. Aby osiągnąć pełną skuteczność, zaleca się powtórzenie oprysku po upływie 7-10 dni.

Nie można jednak zapominać o metodach ekologicznych. Ręczne usuwanie larw czy montaż specjalnych pułapek feromonowych to dobre rozwiązania, jeśli szkodników nie ma dużo.

Ważne jest także regularne przeglądanie drzew, zwłaszcza wiosną, aby jak najwcześniej wykryć ewentualne zagrożenia. To czas, gdy większość szkodników zaczyna swoje "podboje" w naszych ogrodach.

Jak najlepiej przeprowadzać opryski?

Do oprysków na borecznika rudego przygotuj odpowiednią odzież i opryskiwacz z długą lancą, by dotrzeć do młodych przyrostów drzewa, na których najczęściej przebywają larwy.

Pamiętaj, by opryskiwać drzewa w dni bezwietrzne, najlepiej wieczorem, gdy temperatura jest niższa. Warto również powtarzać opryski po około dwóch tygodniach, aby mieć pewność, że zniszczone zostały wszystkie szkodniki.

Zdjęcie tytułowe: zzz / AdobeStock