Sosna wejmutka (Pinus strobus), nazywana też sosną amerykańską to gatunek drzewa iglastego z rodziny sosnowatych (Pinaceae). Naturalnie występuje na terenie Ameryki Północnej, ale została też przeniesiona do naturalnych środowisk w innych rejonach świata, w tym także do Polski. Jej odmiany są popularnymi roślinami ozdobnymi, uprawianymi w ogrodach.
Sosna wejmutka w naturze może dorastać do 60-65 m, ale w innych rejonach świata jest z reguły niższa i osiąga ok. 30-45 m wys. Początkowo tworzy luźną, stożkową, wysoko osadzoną koronę, która z wiekiem gęstnieje i staje się kopulasta. Pień jest prosty, strzelisty, początkowo pokryty gładką, szaro-brązową korą, która z wiekiem ciemniej i staje się grubsza oraz popękana. Gałęzie na pniu układają się poziomo w równych, piętowych okółkach. Pędy są cienkie i na końcach lekko wznoszą się do góry. Igły rozwijają się na krótkopędach. Są jasnozielone z sinym nalotem, długie (ok. 6-12 cm), cienkie, miękkie, niekłujące i zebrane po 5 w pęczki.
Szyszki sosny wejmutki są długie (ok. 10-15 cm), walcowate, zwisające, lekko zgięte i obficie pokryte żywicą. Tworzą się grupami u nasady młodych pędów na starszych gałęziach. Początkowo są zwarte, smukłe i zielone, po dojrzeniu brązowe i otwarte. Dojrzewają jesienią w kolejnym roku.
Wymagania i uprawa
Sosna wejmutka ma niewielkie wymagania siedliskowe. Preferuje słoneczne stanowiska i przeciętną, piaszczysto-gliniastą, przepuszczalną, umiarkowanie wilgotną glebę, najlepiej o lekko kwaśnym odczynie pH. Nie lubi cienia, ale w stosunku do podłoża jest tolerancyjna. Jest też dostatecznie mrozoodporna i może być uprawiana na terenie całego kraju. Najlepiej czuje się w rejonach górskich.
Drzewo jest natomiast podatne na groźną chorobę grzybową, rdzę wejmutkowo-porzeczkową.
Gatunek może być rozmnażany z siewu nasion, jednak odmiany ozdobne powinny być rozmnażane wegetatywnie za pomocą sadzonek lub przez szczepienie.
Zastosowanie
Sosna wejmutka jako gatunek osiąga bardzo duże rozmiary, dlatego nadaje się do uprawy jedynie w parkach i dużych ogrodach, jednak jej znacznie niższe odmiany ozdobne, doskonale sprawdzają się w każdych, nawet małych ogrodach.
Sosny mogą być sadzone jako solitery na trawniku lub zestawiane z innymi roślinami ozdobnymi i krzewami iglastymi. Nadają się też od uprawy w ogródkach żwirowych i na skalniakach. Odmiany karłowe pięknie prezentują się w ogrodach japońskich, ale mogą być też uprawiane w pojemnikach na balkonach i tarasach.
Wybrane odmiany
- 'Fastigiata' – (zdj. 2, 3) kolumnowy pokrój, igły o niebieskim odcieniu, wys. ok. 5-10 m
- 'Louie' – stożkowa odm. o żółtych igłach, wys. ok. 5-10 m
- 'Macopin' – gęsty, początkowo kulisty, później stożkowy pokrój, igły zielone, wys. ok. 2-3 m
- 'Greg' – odm. karłowa, pokrój gęsty, kulisty, wys. ok. 1 m i podobna szerokość
- 'Green Twist' – odm. karłowa o płasko-kulistym pokroju i pokręconych igłach, zwykle oferowana w formie piennej (wysokość uzależniona od wysokości podkładki)
- 'Tiny Curls' – odm. karłowa, o srebrzysto-zielonych, poskręcanych igłach, wys. ok. 0,5-1 m (często oferowana w formie piennej)
- 'Blue Shag' – (zdj. 5) odm. karłowa, o srebrzystych igłach, wys. ok. 0,5-1 m
- 'Pendula' – (zdj. 6) o płaczącym, nieregularnym, płożącym pokroju (wymaga podparcia), wys. ok. 5-10 m
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: iVerde