Igliwie – co to takiego? I dlaczego igły spadają z drzew?
Iglaki zrzucają swoje igły przez cały rok, choć najwięcej opada ich jesienią. Nie jest to oznaka choroby czy zaniedbania, a naturalny proces fizjologiczny rośliny. Starsze igły zamierają i ustępują miejsca nowym, co w przypadku niektórych gatunków – jak sosna pospolita – jest szczególnie zauważalne. Świerki, żywotniki i inne iglaki również co kilka lat zrzucają igły, a wszystko to trafia na glebę i tworzy charakterystyczny, gęsty dywan.
Choć dla wielu to tylko zaśmiecająca rabaty warstwa igieł, igliwie ma szereg właściwości, które można wykorzystać z korzyścią dla ogrodu.
Czy trzeba usuwać igły spod iglaków?
To jedno z częstszych pytań ogrodników, szczególnie początkujących. Odpowiedź zależy od kilku czynników. W naturalnych warunkach igliwie samoistnie rozkłada się i zasila glebę, szczególnie w lasach iglastych, gdzie nikt nie sprząta ściółki. W ogrodzie sytuacja wygląda nieco inaczej – ważna jest estetyka, ale też potrzeby roślin rosnących w pobliżu.
Jeśli pod iglakiem nie rośnie nic innego, a jego otoczenie ma charakter bardziej naturalistyczny, nie ma potrzeby usuwania igliwia. Wręcz przeciwnie – taka warstwa działa jak naturalna ściółka. Ale w przypadku, gdy pod drzewami lub krzewami znajdują się inne rośliny, warto zachować ostrożność.
Gruba warstwa igliwia może blokować dostęp wody i składników odżywczych, zwłaszcza jeśli tworzy zbity filc. Może to negatywnie wpływać na wzrost sąsiadujących bylin czy krzewów ozdobnych.
Czy igliwie zakwasza glebę?
To mit, który krąży wśród ogrodników od lat. Faktem jest, że igły iglaków mają lekko kwaśny odczyn, ale nie wpływają one znacząco na pH gleby – szczególnie w krótkim czasie. Rozkład igliwia trwa długo, a proces zakwaszania jest bardzo powolny i w praktyce niemal niezauważalny. Dlatego nie trzeba obawiać się sadzenia innych roślin w pobliżu iglaków tylko z powodu obecności igieł.
Jak wykorzystać igliwie w ogrodzie?
Zamiast wyrzucać igły na kompost lub do zielonych odpadów, warto spojrzeć na nie jak na praktyczny materiał organiczny. Oto kilka sprawdzonych sposobów na ich wykorzystanie:
1. Naturalna ściółka pod rośliny
Igliwie doskonale sprawdza się jako ściółka pod rośliny kwaśnolubne, takie jak borówki, różaneczniki, wrzosy czy hortensje. Chroni glebę przed wysychaniem, ogranicza wzrost chwastów i poprawia mikroklimat wokół korzeni.
Trzeba jednak pamiętać, by warstwa nie była zbyt gruba i zbyt zbita. Najlepiej rozłożyć ją równomiernie na dobrze spulchnionej glebie, a igły warto wcześniej lekko rozdrobnić.
2. Materiał na ścieżki i alejki
Igły z sosen i świerków świetnie sprawdzają się jako naturalna nawierzchnia ścieżek w ogrodzie. Są miękkie, sprężyste i dobrze amortyzują kroki. Ponadto nie przyklejają się do butów i nie nasiąkają wodą tak szybko jak kora. To ekologiczna alternatywa dla kory ogrodowej czy żwiru – szczególnie w ogrodach w stylu leśnym lub naturalistycznym.
3. Ochrona roślin na zimę
Jesienią warto zebrać igliwie i wykorzystać je do osłaniania wrażliwszych roślin przed zimą. Igły dobrze izolują glebę i chronią korzenie przed mrozem. Można nimi okrywać byliny, młode krzewy, a także cebule roślin ozdobnych.
Taka osłona jest lekka, przewiewna i nie zgnije jak słoma czy liście – to bezpieczny i naturalny sposób na zimowe zabezpieczenia.
4. Dodatek do kompostu – ale z umiarem
Igły rozkładają się powoli, dlatego nie powinny stanowić głównego składnika kompostu. Dodane w małych ilościach jako uzupełnienie do innych resztek organicznych (np. liści, trawy, odpadów kuchennych) wzbogacają pryzmę i poprawiają jej strukturę. Najlepiej igliwie przemieszać z innymi składnikami i lekko rozdrobnić, by ułatwić mikroorganizmom pracę.
Czego unikać przy wykorzystaniu igliwia?
Mimo wielu zalet, igliwie wymaga umiejętnego zastosowania. Nie należy tworzyć zbyt grubej i zbitej warstwy pod roślinami, szczególnie tymi, które źle znoszą przesuszenie. Trzeba też pamiętać, że igły mogą zawierać żywicę, która w nadmiarze może hamować rozwój delikatnych siewek.
Nie zaleca się również zakopywania igliwia w glebie, zwłaszcza pod uprawy warzywne – może to spowolnić procesy glebowe i zaburzyć równowagę biologiczną.
Zdjęcie tytułowe: Yaroslav / Adobe Stock