Żywotnik zachodni (Thuja occidentalis)
Żywotnik zachodni (Thuja occidentalis) to drzewo z rodziny cyprysowatych (Cupressaceae). Naturalnie występuje w wilgotnych lasach Ameryki Północnej, ale jest też jedną z najpopularniejszych roślin iglastych, uprawianych w ogrodach na całym świecie. Gatunek posiada bardzo wiele odmian ozdobnych.
Żywotnik zachodni w naturze dorasta do ok. 20 m wys. Tworzy wzniesiony, często wielokrotny, pokryty czerwonobrązową, łuszczącą się korą pień i wąskostożkowatą, luźną koronę, złożoną z licznych, spłaszczonych gałązek. Rozwija też dwa rodzaje zimozielonych, łuskowatych igieł. Na pędach bocznych łuski są spłaszczone, tępo zakończone, krótkie i ściśle przylegające do pędu, natomiast na pędach głównych są luźno rozmieszczone, odstające, dłuższe i ostro zakończone. Igły u gatunku od góry są błyszczące i ciemnozielone, a od dołu matowe i jaśniejsze, bez białego wzoru, który pojawia się u spokrewnionego z nim żywotnika olbrzymiego. Igły po potarciu wydzielają intensywny, żywiczny zapach. Na zimę przebarwiają się na lekko brązowy, ochronny kolor.
Żywotnik zachodni jest rośliną jednopienną, rozdzielnopłciową. Małe, jajowate, czerwone kwiaty męskie zakwitają w III, natomiast jajowate, żółtozielone, szyszkowate kwiaty żeńskie rozwijają się w IV. Po przekwitnieniu kwiaty żeńskie przekształcają się w liczne, jajowate, wydłużone, zielone, szyszkowate owocostany, które po dojrzeniu brązowieją.
Żywotnik zachodni rozwija szeroki, ale dość płytki system korzeniowy.
Wymagania i uprawa
Żywotnik zachodni w środowisku naturalnym zasiedla słoneczne lub półcieniste, chłodne stanowiska oraz stale wilgotne, a nawet podmokłe gleby wapienne. W uprawie oczekuje podobnych warunków, choć poradzi sobie także w większym cieniu i na słabszych glebach, zarówno o zasadowych jak i lekko kwaśnym odczynie pH. Żywotnik zachodni jest zwykle dostatecznie mrozoodporny (do ok. -23/-26°C).
Ze względu na płytki system korzeniowy, źle znosi suszę, wiec w okresach bezdeszczowych i w czasie zimowych odwilży, warto go nawadniać. Roślina nie wymaga szczególnych zabiegów pielęgnacyjnych z wyjątkiem nawożenia w okresie wegetacji i podlewania w czasie suszy. Jedynie niektóre odmiany oczekują dość częstego przycinania, gdyż pozostawione bez ciecia mają tendencję do obfitego szyszkowania, obniżającego ich walory ozdobne (np. odm. 'Brabant').
Jako gatunek żywotnik może być rozmnażany przez wysiew nasion lub sadzonki pędowe, ale jego odmiany ozdobne rozmnaża się wyłącznie przez sadzonki pędowe.
Zastosowanie
Żywotnik zachodni jest jedną z bardziej uniwersalnych ozdobnych roślin iglastych, dlatego w ogrodzie może mieć wiele zastosowań. Jego wysokie, kolumnowe lub stożkowe odmiany, znakomicie nadają się na żywopłoty, gdyż rosną szybko, nie są szczególnie wymagające i dobrze znoszą ciecie.
Zarówno wysokie, jak i niskie odmiany, doskonale sprawdzają się też w kompozycjach rabatowych z innymi roślinami iglastymi i bylinami. Karłowe odmiany to także znakomite rośliny do uprawy w pojemnikach na balkonach i tarasach. Mogą też sprawdzić się na skalniakch, o ile będą miały zapewnioną dostatecznie wilgotną glebę.
Wybrane odmiany
Żywotnik zachodni posiada bardzo wiele odmian, różniących się min. pokrojem, wysokością i barwą igieł.
- Wysokie odm. kolumnowe lub stożkowe (ok. 8-10 m) to min.:
- zielone – 'Brabant', 'Smaragd', 'Spiralis', 'Columna'
- żółte – 'Yellow Ribbon', 'Sunny Smaragd'
- Niższe odm. (ok. 2/3-5/6 m) to min.:
- zielone – 'Bablin', 'Holmstrup'
- żółte – 'Aurescens', 'Rheingold', 'Ellegantissima'
- Odm. karłowe i kuliste to min.:
- zielone – 'Teddy', 'Danica'
- żółte – 'Anniek', 'Golden Globe'
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: iVerde
TEMATY NA CZASIE 
Komentarze