Boczniaki i shiitake. Grzyby z własnej uprawy

Aby uprawiać grzyby w domu, nie potrzeba ani wiele miejsca, ani wysiłku. Grzyby są bowiem łatwe w uprawie i w niedługim czasie można się cieszyć plonami. Smakosze cenią delikatny smak shiitake, które dopiero podbija rynek w Polsce i dużo bardziej rozpoznawalne boczniaki, w smaku przypominające nieco leśne kanie.

Uprawa boczniaka w domu lub w ogrodzie

Boczniaki można uprawiać w domu lub w ogrodzie wybierając miejsca dość ciemne i cieniste oraz odsłonięte od wiatru - najlepiej przy dużej wilgotność powietrza. Zazwyczaj więc boczniaki uprawia się w piwnicach, garażach lub altanach.

Można je też hodować na drewnie i w jutowych workach ze słomą (ok. 0,5 kg grzybni na 15 kg drobno posiekanej słomy). W drugim przypadku - zawiązane worki powinny mieć otwory o średnicy ok. 1cm co 10-15 cm.

Grzybnię wymieszaną ze słomą i umieszczoną w jutowych workach należy przenieść w ciepłe, ciemne miejsce. Grzybnia najlepiej się rozwijają, gdy temperatura przekracza 20ºC. Dopiero
po 2-3 tygodniach po pojawieniu się grzybów worki przenosi się do chłodniejszego pomieszczenia (10-15ºC) o dużej wilgotności powietrza i niewielkim dostępie światła. Po pewnym czasie w workach należy powiększyć otwory.

Technologia uprawy boczniaków na słomie jest efektywniejsza i szybsza (zbiór po 3-5 miesiącach) od uprawy na drewnie, która daje plon dopiero w następnym roku od założenia "plantacji".

Boczniaki są bogatym źródłem witamin (C, B, B12), soli mineralnych (głównie fosfor i potas) i kwasów (olejowy, linolenowy). Grzyby są uważane za warzywo przedłużające życie. Przede wszystkim obniżają poziom złego cholesterolu we krwi i poziom cukru, wzmacniają ściany naczyń i zmniejszają ryzyko zawału. Zdaniem części naukowców w grzybach mogą znajdować się związki działające przeciwnowotworowo. Pomijając właściwości lecznicze boczniaki cechuje dobry, mocny smak. Można przyrządzać je jak schabowe, dodawać do sosów czy zup.

Uprawa grzybów shiitake

Twardziaki jadalne, znane bardziej jako shiitake są o tyle łatwe w uprawie, że wyrastają w zasadzie na każdym podłożu z martwego drewna drzew liściastych. Warunek konieczny - podłoże powinno przeleżeć 1-3 miesięcy.

Często shiitake są uprawiane również na długich gałęziach o średnicy 10-15 cm lub na drewnianych kołkach, które można kupić w zestawie z grzybnią.

W obu przypadkach praca polega na zrobieniu otworów w drewnie, umieszczeniu tam grzybni i podlaniu jej. Następnie drewno z grzybnią przenosi się do ciepłego, wilgotnego, osłoniętego od wiatru i cyrkulacji powietrza, ciemnego miejsca. Optymalna temperatura wzrostu grzybów to 16-22°C. Z jednej grzybni w ciągu kilku lat można otrzymać nawet 5 kg grzybów.

Shitake to jedno z najwartościowszych warzyw, wykazujących szereg właściwości leczniczych. Zawiera wiele witamin i soli mineralnych. Grzyby są spożywane jako środek przeciw grypie, jednak ich największy atut to wzmacnianie organizmu przy chemioterapii, u osób z wirusem HIV i chorobą nowotworową.

Warto jeszcze dodać, że shiitake nazywane są eliksirem życia. Nie bez powodu zresztą!

Tekst: Michał Mazik