Jakie warunki lubi grusza?
Grusze to rodzaj drzew, których pochodzenie nie jest do końca jasne. Przyjmuje się jednak, że pierwotnie ich naturalne stanowiska znajdowały się w cieplejszych rejonach Azji i Europy. Za protoplastę znanej nam obecnie gruszy europejskiej, uznaje się mieszańcową gruszę pospolitą (zachodnią), spotykaną w naturalnym środowisku w różnych częściach Europy, w tym także w Polsce. Jako gatunek, grusza pospolita osiąga imponujące rozmiary, gdyż dorasta nawet do 20 m. wys. W naturze najchętniej zasiedla słoneczne i ciepłe stanowiska oraz żyzne, próchnicze, lekko wilgotne gleby.
W uprawie gruszy pospolitej się jednak nie spotyka, gdyż znacznie bardziej cenione są wyprowadzone od niej odmiany użytkowe, osiągające mniejsze rozmiary oraz rodzące większe i smaczniejsze owoce. Ponieważ jednak rośliny nadal mają tendencje do silnego wzrostu, poleca się wybierać drzewka szczepione na podkładkach karłowych lub półkarłowych, co pozwala ograniczyć jego rozmiary do ok. 2-3 m. wys. Trzeba też pamiętać, że grusze to rośliny obcopylne, dlatego najlepiej owocują w towarzystwie innego egzemplarza, będącego dla nich dobrym zapylaczem (np.: Faworytka, Konferencja, Bonkreta Williamsa, Komisówka).
Miejsce
Grusza pochodzi z rejonów o dość łagodnym klimacie, dlatego preferuje ciepłe i słoneczne lub lekko półcieniste stanowiska, osłonięte od zimowych, mroźnych wiatrów (niezbyt dobrze znosi mrozy).
Ziemia
Grusze preferują dobrej jakości podłoża, dlatego najlepiej czują się na glebach żyznych, próchniczych, przepuszczalnych, ciepłych i umiarkowanie wilgotnych, o lekko kwaśnym odczynie pH.
Jak dbać o gruszę?
Pielęgnacja grusz to dość pracochłonne zadanie, gdyż rośliny wymagają systematycznego przycinania, ochrony przed chorobami i szkodnikami oraz nawożenia.
Sadzenie
Najlepszą porą na sadzenie grusz jest wczesna jesień. W tym czasie nie jest już tak sucho i gorąco jak latem, ale jeszcze nie ma ryzyka wystąpienia mrozów, wiec po posadzeniu drzewka mają odpowiednie warunki do zaaklimatyzowania się w nowym miejscu. Jeśli jednak nie udało się posadzić ich jesienią, można zrobić to także wiosną (IV-V).
Przed sadzeniem gruszy, na wybranym dla niej stanowisku należy wykopać dołek nieco większy od bryły korzeniowej, wypełnić jego dno warstwą kompostu i umieścić na nim korzenie drzewka na takiej głębokości, aby miejsce szczepienia znalazło się ponad ziemią. Następnie korzenie solidnie się podlewa i wypełnia dołek dobrą ziemią ogrodniczą.
Nawożenie
Grusze to rośliny dość wymagające, dlatego w sezonie wegetacyjnym (IV-VII) oczekują dokarmiania nawozami wieloskładnikowymi, przeznaczonymi dla drzew owocowych (najlepiej ekologicznymi jak np. biohumus, mączka bazaltowa, nawóz ekologiczny do drzew i krzewów owocowych). Roślinom przyda się też ściółkowanie gleby kompostem, a jesienią dodatkowo obornikiem, który nie tylko dostarczy drzewom niezbędnych składników pokarmowych, ale też poprawi żyzność gleby.
Przycinanie
Cięcie grusz to jednej z najważniejszych zabiegów pielęgnacyjnych w ich uprawie. Technika jego wykonania w dużej mierze zależy od sposobu prowadzenia korony (przed zabiegiem należy zapoznać się ze szczegółowymi zaleceniami dotyczącymi formowania drzew), ale istnieje też kilka uniwersalnych zasad, o których należy pamiętać.
Grusze przycinana się dwa razy w roku. Główne ciecie przeprowadza się wczesną wiosną (III-IV), natomiast ciecie uzupełniające latem. Podczas wiosennego ciecia kształtuje się i prześwietla koronę, natomiast latem usuwa nadmiar dzikich, silnych, prostych i rosnących w górę pędów czyli tzw. „wilków”. Pierwszy raz przycina się drzewka zaraz po posadzeniu, skracając je na wysokości ok. 1 m. i usuwając odrosty pojawiające się na pędzie głównym do wys. ok. 60 cm. ponad ziemią. W następnym roku wybiera się kilka silnych pędów, rozłożonych równomiernie wokół przewodnika i skraca je o ok. 1/3. Zabiegi w kolejnych latach mają już głównie na celu formowanie i prześwietlanie korony.
Ochrona przez chorobami i szkodnikami
Grusze to drzewa podatne na infekcje. Najczęściej padają ofiarą rdzy gruszy, parcha, szarej pleśni, zarazy ogniowej, raka drzew owocowych i brunatnej zgnilizny. Bywają też atakowane przez szkodniki, do których należy min. miodówka gruszowa, podskórnik gruszowy czy pryszczarek gruszowiec.
W ochronie roślin przed chorobami i szkodnikami ważna jest profilaktyka, polegająca głównie na uprawie odmian tolerancyjnych lub odpornych na choroby, usuwaniu i niszczeniu opadłych liści z objawami choroby oraz unikaniu uprawy grusz w pobliżu jałowców, które są żywicielami pośrednimi rdzy gruszy. W razie pojawienia się choroby lub szkodnika może być jednak konieczne zastosowanie jednego z aktualnie polecanych preparatów ochrony roślin.
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcie tytułowe: ErikaWittlieb i Marc Benedetti / Pixabay