Czosnek główkowaty (Allium sphaerocephalon) to kwitnąca bylina z rodziny czosnkowatych (Alliaceae). Na naturalnych stanowiskach spotykany jest w Afryce Północnej, Azji Zachodniej i częściowo w Europie (w Polsce dość rzadki), ale jest też uprawiany w wielu krajach świata jako roślina ozdobna.
Roślina dorasta do ok. 30-40 cm wys., a w porze kwitnienia do ok. 90-100 cm wys. Bylina początkowo tworzy wyrastającą z podziemnej, wydłużonej cebuli kępkę złożoną z kilku zielonych, sztywnych, wzniesionych, wąskich, lekko rynienkowatych liści, które w porze kwitnienia zamierają.
Czosnek główkowaty kwitnie wczesnym latem (VII), wydając spomiędzy liści obłą, nagą, sztywną, pojedynczą, wzniesioną, zieloną łodygę, zwieńczoną pękatym, nieco stożkowatym, gęstym kwiatostanem, złożonym z licznych, małych, wydłużonych, ciemnoróżowych kwiatów. Kwiaty długo pozostają nierozwinięte i wybarwiają się w kwiatostanie stopniowo od dołu do góry, dlatego w początkowej fazie kwitnienia kwiatostan jest dwukolorowy, do połowy jasnozielony, a w górnej części karminowo-różowy. Dopiero pod koniec kwitnienia główki kwiatostanowe stają się w pełni wybarwione i kuliste.
Po przekwitnieniu kwiaty czosnku przekształcają się w pękate torebki nasienne, wypełnione dużymi, czarnymi nasionami.
Wymagania i uprawa
Czosnek główkowaty w uprawie oczekuje w pełni słonecznego stanowiska i żyznej, próchniczej, przepuszczalnej, lekko wilgotnej gleby. Nie wymaga żadnych szczególnych zabiegów pielęgnacyjnych, z wyjątkiem usuwania przekwitających kwiatostanów, zanim jeszcze zdążą zawiązać nasiona.
W naszym klimacie roślina jest w pełni mrozoodporna i może być uprawiana na terenie całego kraju.
Czosnek może być rozmnażany za pomocą cebulek przybyszowych (których wytwarza dużo) lub przez wysiew nasion.
Na dobrym stanowisku daje też obfity samosiew i może stać się bardzo ekspansywny (siewki są liczne i trudne do wypielenia). Raz posadzony w ogrodzie bywa trudny do usunięcia (odradza się nawet z pojedynczych cebulek, pozostawionych w gruncie).
Zastosowanie
Czosnek główkowaty to bardzo ciekawa i w porze kwitnienia niezwykle atrakcyjna roślina ozdobna. Na rabacie ładnie prezentuje się z gipsówkami, chabrem bławatkiem, rozchodnikiem okazałym, żeleźniakiem Russela, czyśćcem wełnistym, perowskią, jeżówkami, innymi czosnkami oraz trawami ozdobnymi.
Nadaje się też na kwiat cięty (szczególnie w początkowej fazie kwitnienia, kiedy jeszcze kwiatostan pozostaje dwukolorowy).
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: alho007, annaleb06.aol.co.uk/Depositphotos