Jeżówki w doniczkach. Wszystko, co trzeba wiedzieć, by rosły, kwitły i zimowały przez lata

Dlaczego jeżówki to najlepsze wieloletnie kwiaty do doniczek?

Jeżówki (Echinaceae), należące do rodziny astrowatych (Asteraceae), wytwarzają koszyczkowaty kwiatostan złożony z dwóch rodzajów kwiatów. Uwagę zwracają przede wszystkim dekoracyjne, długie kwiaty języczkowate, umieszczone wokół wyraźnie wypukłego, jakby kolczastego dna kwiatostanowego (środka), na którym umieszczone są drobne, mniej urodziwe, pomarańczowo-brązowe kwiaty rurkowate. Zwykle kwiaty rozwijają się pojedynczo na szczycie długich (nawet do 100 cm) pędów od lipca i utrzymują do pierwszych październikowych przymrozków.

Oprócz dekoracyjnych kwiatów, które w zależności od odmiany mogą mieć różne, atrakcyjne barwy, jeżówki mają też inna zaletę – są tzw. roślinami miododajnymi, a więc wabią owady pożyteczne, np. motyle czy pszczoły. 

Nie są bylinami długowiecznymi i zazwyczaj po około 3-4 sezonach należy wymienić je na młode okazy, lub podzielić na nowe sadzonki. Najczęściej uprawiana jest w ogrodach (ale i na terenach zieleni publicznej) jeżówka purpurowa (Echinaceae purpurea) o kwiatach o średnicy nawet 10-15 cm, nieco rzadziej również jeżówka wąskolistna (E. angustifolia) oraz jeżówka blada (E. pallida).

Fot. bettys4240 / Adobe Stock

Dekoracyjne odmiany jeżówek do uprawy w pojemnikach

Najbardziej dekoracyjne, nadające się także do uprawy w pojemnikach są odmiany jeżówki purpurowej, np.

• 'White Swan' (duże białe kwiaty),
• 'Robert Bloom' (ciemnoróżowe kwiaty),
• 'Magnus' (różowe kwiaty języczkowe i brązowo-pomarańczowy środek),
• 'Julia' duże pomarańczowe zewnętrzne kwiaty języczkowate i ciemnoczerwony środek),
• 'Green Envy' (zielono-różowe kwiaty),
• 'Rubinstren' (różowe kwiaty przypominające stokrotki).

Świetnie nadają się do założeń w stylu wiejskim, swobodnym, gdzie komponują się z innymi bylinami kwitnącymi, np. rudbekiami, cyniami, floksami, astrami, pysznogłówkami, słonecznikami oraz trawami ozdobnymi (np. rozplenicami), lawendami, rozchodnikami. Ponadto, jeżówki można wykorzystywać na kwiat cięty do wazonów lub kompozycji florystycznych. 

Fot. laciatek / Adobe Stock

Czego potrzebują jeżówki, aby rosnąć w donicy?

Jeśli planujemy uprawę jeżówek w donicach lub innych pojemnikach, powinniśmy zapewnić im warunki podobne do tych, jakie mają rosnąć swobodnie na ogrodowych rabatach. Są to dość odporne i niewymagające rośliny, więc będą dobrym wyborem nawet dla mniej doświadczonych ogrodników.

• Miejsce: Przede wszystkim należy zapewnić im jasne, w pełni nasłonecznione stanowisko (co najmniej 6 godzin słońca w ciągu dnia).
  
  
• Ziemia: Żyzna, próchniczna i dobrze przepuszczalna glebęa o odczynie od lekko kwaśnego do lekko zasadowego (pH 5,5-7,5). Lepiej unikać gleby bardzo lekkiej i piaszczystej, ale też bardzo ciężkiej, podmokłej i gliniastej. W uprawie doniczkowej najlepiej wybrać dla jeżówek uniwersalne podłoże ogrodnicze, które w razie potrzeby można zmieszać z piaskiem, kompostem lub drobną korą.
  
  
• Pojemniki: Jeżówki wytwarzają dość duże, podziemne kłącza o szerokości około 15 cm, a potem zwartą kępę wysokimi pędami nad ziemią, dlatego ważne jest by pojemniki do ich uprawy były odpowiednio szerokie i stabilne – im większe tym lepsze. Warto pamiętać, aby miały otwory odpływowe w dnie, a dodatkowo można zaopatrzyć je w warstwę drenażową (keramzyt, drobny żwir) zanim wsypiemy podłoże. Najlepiej przesadzić do nich sadzonki już ukorzenione i oferowane w sprzedaży w mniejszych donicach. Zwykle jeżówki sadzi się wiosną lub jesienią, ale dobrze ukorzenione okazy można sadzić przez cały sezon (oprócz okresów upałów w okresie wiosenno-letnim). 

Fot. laciatek / Adobe Stock

Pielęgnacja jeżówek w donicy. Co lubią i jak o nie dbać?

• Podlewanie: Są dość odporne na suszę, ale należy pamiętać, że w pojemniku gleba przysycha szybciej, więc trzeba podlewać rośliny nieco częściej niż okazy w gruncie (szczególnie w okresach letnich upałów). Nie należy ich jednak przelewać, ponieważ mogą wtedy słabiej rosnąć i chorować (gnić) – najlepiej zachowywać umiarkowanie wilgotne podłoże w pojemniku.
  
  
• Nawożenie: Gdy rośliny dobrze się przyjmą, można zasilać je (nie za często) rozpuszczalnymi w wodzie, wieloskładnikowymi nawozami mineralnymi do roślin kwitnących (szczególnie w okresie wiosenno-letnim) lub zastosować wygodne, stosowane raz lub dwa w sezonie nawozy długo działające. Zbyt częste i obfite nawożenie może powodawać, że roślina rozwinie więcej liści niż kwiatów. 

Jak przezimować donice z jeżówką? 

Choć jeżówki dość dobrze znoszą zimę w ogrodzie bez okrywania, to okazy w donicach warto jednak zabezpieczyć. Po pierwszych przymrozkach można przyciąć pędy z przekwitłymi kwiatostanami, a donice owinąć białą agrowłókniną, kartonem lub matą słomianą i postawić na kawałku styropianu w zacisznym, osłoniętym od wiatrów miejscu. Dobrym sposobem na zimowanie jeżówek w donicach jest także ich zadołowanie (zakopanie donicy) w ogrodzie i wyściółkowanie gleby co najmniej kilkucentymetrową warstwą liści lub kory.

Zdjęcie tytułowe: Adobe Firefly oraz anna608 / Adobe Stock