Atlas grzybiarza | Najlepsze grzyby jadalne
Smażone, suszone, marynowane na wiele sposobów, dodawane do zup i sosów – o czym mowa? O uwielbianych przez nas, jesiennych darów lasów! Grzybobranie to "polski sport narodowy", który każdego roku powoduje wśród nas prawdziwą jesienną gorączkę. Od września do listopada chętnie odwiedzamy lasy w poszukiwaniu grzybów. Choć często wracamy z pełnymi koszami, to tak naprawdę zbieramy zaledwie kilka, kilkanaście spośród kilkudziesięciu gatunków jadalnych.
Oto one, te najpopularniejsze i najsmaczniejsze, które zbieramy najczęściej:
Najpopularniejsze gatunki grzybów z Polskich lasów
Opisy gatunków znajdziesz poniżej, a zdjęcia w galerii powyżej!
Borowik szlachetny, prawdziwek
Doskonale znany, ceniony za wygląd i smak, ulubiony i najbardziej poszukiwany grzyb jadalny w Polsce. Osiąga wysokość 5-20 cm. Ma gruby, jasny trzon i duży, jasny kapelusz szerokości 6-25 cm. Można go znaleźć od końca maja do listopada. Występuje zarówno w lasach iglastych, liściastych, jak i mieszanych.
▶ Dowiedz się więcej
Czubajka kania
Bardzo popularna i bardzo smaczna, niestety często mylona z muchomorem sromotnikowym. Występuje w całej Polsce, najczęściej znajdziesz ją pod bukami, ale często rośnie także w lasach liściastych, iglastych i mieszanych. Trzonek jest jasny, o wysokości 15-40 cm. Kapelusz w kształcie parasola o średnicy 10–30 cm z garbkiem na środku, z popękaną, łuszczącą się skórą.
▶ Dowiedz się więcej
Gąska zielonka
Zbierana rzadziej niż inne gatunki, gdyż od spodu kapelusza ma blaszki. Znajdziesz ją od października do grudnia na piaskach w lasach sosnowych. Jest trudna do wypatrzenia, bo spod igliwia wystaje tylko część kapelusza. Kapelusz ma średnicę 4–10 cm, może być żółtozielony lub żółtobrązowy, pośrodku ciemniejszy.
▶ Dowiedz się więcej
Koźlarz babka, kozak
Bardzo popularny, często zbierany. Trzonki (białe, pokryte czarnymi kosmkami, grubości do 3,5 cm, wysokości do 17 cm) z uwagi na to, że są "włókniste" nie są wykorzystywane w kuchni. Za to kapelusze (brązowe, średnicy do 20 cm). Znajdziesz go w sąsiedztwie brzóz, od lipca aż do listopada.
▶ Dowiedz się więcej
Koźlarz czerwony, koźlak czerwony
Występuje pod topolami osikami od lipca do października. Podobny jest do koźlarza pomarańczowożółtego, który rośnie pod brzozami. Jest mięsisty, bardzo smaczny i rzadko bywa robaczywy! Trzonek jest białawy, wysokości 5–18 cm, dołem szerszy. Kapelusz osiąga średnicę od 5-25 cm.
▶ Dowiedz się więcej
Maślak sitarz, sitak
Często zbierany, choć nie tak smaczny jak inne gatunki. Wykorzystywany jest głównie jako dodatek do dań z innych grzybów. Występuje pod sosnami w lasach iglastych i mieszanych od czerwca do listopada. Żółtobrązowy kapelusz osiąga średnicę 3-12 cm, rurki są charakterystycznie przyrośnięte do trzonka.
▶ Dowiedz się więcej
Maślak zwyczajny
Bardzo pospolity, rośnie głównie w sąsiedztwie sosen. Jego kapelusz osiąga do 12 cm średnicy jest błyszczący i lepki, ciemnobrązowy, czasami żółtobrązowy i posiada cytrynowożółte rurki, które często są zakryte białą, częściową osłoną. Na trzonie posiada skórkowany pierścień. Przed przyrządzaniem zdejmuje się skórkę z kapelusza ponieważ jest ona twarda i kwaśna.
▶ Dowiedz się więcej
Mleczaj rydz
Bardzo ceniony grzyb, który najczęściej jest przyrządzany w formie marynowanej. Kapelusz ma 4-12 cm średnicy. Może mieć różne odcienie od cielistego do pomarańczowego. Początkowo wypukły, z czasem wklęsły, a u starych okazów lejkowaty. Blaszki mają ten sam kolor co kapelusz i są różnej długości, a po uszkodzeniu zazieleniają się. U starszych okazów trzon robi się pusty. Znajduje się w nim gorzkawe mleczko.
▶ Dowiedz się więcej
Pieprznik jadalny, kurka
Jest jednym z najczęściej występujących grzybów w Polsce. Kapelusz ma 1-12 cm średnicy i ma charakterystyczną, mocno żółtą barwę. Początkowo mały, spłaszczony lub okrągły, później wypukły z podwiniętym brzegiem i nieregularny. Od spodu posiada tzw. listewki przypominające blaszki, które zrastają się z trzonem.
▶ Dowiedz się więcej
Podgrzyb brunatny
Bardzo cenny grzyb, który zarówno z wyglądu jak i smaku porównywany jest z borowikiem. W stanie surowym jest trujący! Kapelusz może osiągać nawet 15 cm średnicy. Jest ciemnobrązowy o ciepłym, a nawet czerwonym odcieniu.
▶ Dowiedz się więcej
Podgrzybek zajączek
Rosnący w lasach liściastych, często przy dębach. Jest średniej wielkości o kapeluszu 3-10 cm średnicy. Kapelusz jest półkolisty lub rozpłaszczony i może mieć różne kolory, najczęściej oliwkowo i sino brązowy. Aksamitnej skórki nie da się ściągnąć. Rurki są żółte, a po uszkodzeniu nie zmieniają koloru. Trzon również żółtawy i bardzo lubiany przez owady – robaczywy.
▶ Dowiedz się więcej
Podgrzybek złotopory
Ma średnią wartość przetwórczą i smakową. Posiada charakterystyczny trzon, który początkowo jest gruby i kremowo-żółty, a później wydłużony o czerwonawym zabarwieniu. Kapelusz 3-10 cm średnicy jest półkolisty, o różnych odcieniach brązu (często oliwkowym), matowy lub delikatnie omszony i pękający przy suchej pogodzie. Rurki są najczęściej jasne, żółtawo-zielonkawe i siniejące po uciśnięciu.
▶ Dowiedz się więcej
Tekst: Redakcja ZielonyOgrodek.pl, zdjęcia: Wikimedia Commons ↓
Borowik szlachetny – Staszek99, CC BY-SA 4.0, Link
Czubajka kania – Chrumps, CC BY-SA 4.0, Link
Gąska zielonka – Jerzy Opioła, CC BY-SA 3.0, Link
Koźlarz babka – Jerzy Opioła, CC BY-SA 4.0, Link
Koźlarz czerwony – Jerzy Opioła, CC BY-SA 3.0, Link
Maślak sitarz – Jerzy Opioła, CC BY-SA 4.0, Link
Maślak zwyczajny – Jerzy Opioła, CC BY-SA 3.0, Link
Mleczaj rydz – Eric Steinert, CC BY-SA 3.0, Link
Podgrzyb brunatny – Jerzy Opioła, CC BY-SA 4.0, Link
Podgrzybek zajączek – Basik07, CC BY-SA 2.5, Link
Podgrzybek złotopory – Jerzy Opioła, CC BY-SA 3.0, Link
Pieprznik jadalny – Heisenberg, CC BY-SA 3.0, Link