Stonka ziemniaczana – jak wygląda i jak zwalczać?
Stonka ziemniaczana (Leptinotarsa decemlineata) to szkodnik, który zjada liście, kwiaty i łodygi ziemniaków, osłabiając rośliny. Powoduje to znaczne straty w plonach, co czyni stonkę ziemniaczaną najgroźniejszym szkodnikiem w uprawie ziemniaków. Z tego powodu tak ważne jest jej odpowiednie zwalczanie, gdy tylko zauważy się pierwsze osobniki. Jak zwalczać stonkę ziemniaczaną? Jakie szkody powoduje stonka i dlaczego trzeba ją zwalczać?
Spis treści
Jak wygląda stonka ziemniaczana?
Dorosłe stonki ziemniaczane są łatwe do rozpoznania ze względu na swój charakterystyczny wygląd. Te niewielkie chrząszcze mają kremowe pokrywy, na których znajduje się 10 czarnych pasków.
Zimę przeczekują w ziemi i wychodzą z niej wiosną, gdy temperatura powietrza zaczyna przekraczać 15 stopni. Jaja stonki ziemniaczanej mają pomarańczowy kolor, w wylęgające się z nich larwy mają obłe, podłużne ciało barwy różowej, która z czasem zmienia kolor na pomarańczowy. Larwy przepoczwarzają się w dorosłe osobniki, a proces ten odbywa się całkowicie w ziemi.
Jakie szkody powoduje stonka ziemniaczana?
Stonka ziemniaczana żeruje na liściach i łodygach ziemniaków, a rzadziej na kwiatach. Przy braku części zielonych, szkodnik atakuje bulwy. Duża ilość szkodników może całkowicie pozbawić roślinę liści, co stopniowo wyniszcza rośliny, doprowadzając do zmniejszenia plonów o około 20%, a przy braku wprowadzenia odpowiednich działań, stonka może zniszczyć nawet 80% uprawy. Dorosła samica składa około 1000 jaj na spodniej części liścia, a larwy po wykluciu szybko zjadają liście, niszcząc roślinę. Szkodniki żerują głównie latem – od czerwca do sierpnia, a następnie zimują w podłożu.
Jak zwalczać stonkę ziemniaczaną?
Sposobów na zwalczanie stonki ziemniaczanej jest kilka, a każdy musi indywidualnie wybrać najlepszy dla siebie, biorąc pod uwagę: możliwości, potrzeby oraz ilość szkodników. Pozwolą one skutecznie pozbyć się stonki i będą zapobiegać pojawieniu się szkodników.
Mechaniczne usuwanie stonki ziemniaczanej
W walce ze stonką ziemniaczaną niezwykle ważne jest, aby ziemię pod uprawę dobrze przekopać, co pomoże zwalczyć część zimujących w glebie szkodników. Ręczne zbieranie stonki ziemniaczanej jest skuteczne, tylko jeśli będzie się zbierać dorosłe osobni oraz larwy. To metoda dobra, o ile szkodników nie jest dużo. Przy większej liczbie szkodników metoda ta jest zbyt pracochłonna i czasochłonna – w takiej sytuacji zdecydowanie lepiej sięgnąć po chemiczne i ekologiczne sposoby na stonkę.
Ekologiczne sposoby na stonkę
W małych uprawach najlepiej stosować naturalne sposoby na stonkę, które są bezpieczne dla roślin, ludzi i owadów pożytecznych. Największą skuteczność wykazuje: gnojówka z pokrzywy i mączka bazaltowa.
Gnojówka z pokrzyw – nie tylko pomaga zwalczać szkodniki, ale również użyźnia glebę, wzbogacając ją w składniki mineralne i poprawiając jej parametry. Gnojówkę można przygotować samodzielnie, zalewając 1 kg liści pokrzywy 10 litrami wody i pozostawiając mieszankę w wiaderku na 4 – 5 dni. Tak przygotowany roztwór należy rozcieńczyć w stosunku 1: 10 – 1 litr gnojówki na 10 litrów wody i wykorzystać do wykonania oprysków.
Mączka bazaltowa – to bardzo wszechstronny produkt uzyskiwany po zmieleniu skały bazaltowej. W ogrodnictwie ma wiele zastosowań i może być stosowany m.in. jako: naturalny nawóz, wzbogacenie kompostu, środek na ślimaki i środek na szkodniki. Jest również bardzo skuteczny w walce ze stonką ziemniaczaną. Wystarczy rozpylić mączkę bazaltową na uprawę, aby pozbyć się szkodników. Zabieg najlepiej wykonać w bezwietrzny i suchy dzień, wykorzystując 1 kg mączki na 100 m2.
Chemiczne sposoby na stonkę ziemniaczaną
Jeśli ekologiczne środki na stonkę są niewystarczające lub uprawa jest na dużym obszarze, a szkodniki niszczą uprawę, to najlepiej sięgnąć po chemiczne, gotowe środki na stonkę ziemniaczaną. Są one najskuteczniejsze, a dodatkowo zwalczają wszystkie formy szkodników i zapobiegają ich nawrotom. Trzeba jednak pamiętać, aby preparaty na stonkę ziemniaczaną stosować zawsze zgodnie z instrukcją producenta, dzięki temu nie wpłyną one negatywnie na uprawy oraz będą naprawdę skuteczne. Warto też zwracać uwagę, aby preparaty były bezpiecznie dla owadów pożytecznych, a przede wszystkim dla pszczół.
Tekst: Redakcja ZielonyOgrodek.pl, G.T., zdjęcie: Pavlofox / Pixabay
TEMATY NA CZASIE 
Komentarze