Błąd 1: Wybór niewłaściwego preparatu
Częstym błędem w stosowaniu środków ochrony roślin jest nieprecyzyjny dobór preparatu do konkretnego zagrożenia. Z tego względu warto najpierw odpowiednio ocenić dane objawy występujące na roślinie lub posłużyć się poradą specjalisty lub osoby bardziej doświadczonej w uprawie roślin.
Nie należy używać środków przeznaczonych np. do ochrony przed chorobami grzybowymi, aby zwalczać owady lub na odwrót (tego typu praktyki zdarzają się dość często).
Aby dobrze zdiagnozować to, co dolega roślinie można zabrać ze sobą fragment chorej rośliny (pęd, liście, gałązka, igły) i zapytać w specjalistycznym sklepie ogrodniczym o najbardziej prawdopodobną przyczynę i dopiero wybrać preparat. Źle dobrany (także przeterminowany) i zastosowany środek zwykle nie przyniesie skutku, narazi nas na dodatkowy koszt i niepotrzebnie zatruwa środowisko nadmiarem chemii, a jednocześnie może szkodzić naszemu zdrowiu.
Trzeba podkreślić też, aby stosować tylko środki dopuszczone do obrotu, właściwe opisane i oznakowane oraz przeznaczone do zastosowania amatorskiego, czyli w ogrodach przydomowych i na działkach.
Błąd 2: Brak zabezpieczenia i odzieży ochronnej
Kardynalnym błędem jest także brak stosowania odzieży ochronnej, a przede wszystkim ochrony rąk, oczu oraz dróg oddechowych. Stosując preparaty chemiczne (szczególnie rozpylane na większych powierzchniach), bezwzględnie należy zadbać o zabezpieczenie w postaci rękawic ochronnych, okularów, masek na twarz oraz kombinezonów – może to uchronić przed podrażnieniami skóry, uszkodzeniami wzroku i innymi groźnymi schorzeniami.
Błąd 3: Niewłaściwe stężenie/dawka preparatu
Błędem, który niesie ze sobą ryzyko uszkodzenia roślin lub braku jakiegokolwiek efektu jest też złe stężenie (za wysokie lub zbyt niskie) roztworu roboczego. Należy unikać tzw. stosowanie „na oko” lub na zapas danego środka ochrony. Pamiętajmy, że jest to jednak chemia, która w nadmiarze może zadziałać na roślinę w niepożądany sposób, a także szkodzić innym organizmom pożytecznym i naszemu zdrowiu. Przed zastosowaniem środka należy dobrze sprawdzić i odmierzyć zalecaną dawkę środka, aby jego działanie było bezpieczne, optymalne i efektywne.
Błąd 4: Zły okres stosowania środka ochrony
Mniej doświadczeni ogrodnicy często skarżą się, że pomimo odpowiednio dobranego preparatu zabieg ochrony nic nie daje. Przyczyną może być niewłaściwy termin (okres) zastosowania oprysków lub ich niedostateczna ilość.
Szczególnie przy zwalczaniu szkodników (szkodliwych owadów), trzeba wziąć pod uwagę ich cykl życiowy, a także formy, które najlepiej zwalczać we właściwym momencie, np. w czasie wylotu form dorosłych lub zanim złożą jaja itd. Ponadto, warto mieć świadomość, że pojedynczy oprysk może nie przynieść skutku i potrzebne będzie powtórzenie oprysku 2-3 razy co tydzień lub dwa. Dla przykładu zwalczanie szkodników drzew owocowych (np. owocówki) wymaga wykonanie kilku oprysków w różnych etapach rozwoju roślin.
Podobnie jest często z chorobami grzybowymi, których występowanie może nasilać i powtarzać się po długich okresach opadów deszczu lub w czasie ciepłego, wilgotnego lata. Nie stosujemy też oprysków w zimie i przy ujemnych temperaturach.
Należy dokładnie zapoznać się z zaleceniami producenta na opakowaniu lub karcie informacyjnej oraz sposobem zwalczania danego szkodnika, czy choroby.
Błąd 5: Nieodpowiednie warunki pogodowe do stosowania preparatów
Dla optymalnej skuteczności i bezpieczeństwa, bardzo ważne jest wykonywanie zabiegów ochrony w czasie najbardziej optymalnych warunków pogodowych. Należy wystrzegać się stosowania środków ochrony za pomocą opryskiwaczy w słoneczne, upalne dni oraz w czasie podmuchów wiatru.
Opryski w czasie upału powodują poparzenia liści, a dodatkowo w czasie gorącej pogody zwiększa się parowanie, co zmniejsza skuteczność roztworu preparatu osiadającego na roślinach. Z kolei opryskiwanie w czasie wiatru powoduje, że drobne kropelki cieczy znoszone są inne rośliny, otoczenie lub wprost na osoby opryskujące, co po prostu stwarza zagrożenie dla zdrowia. Najbardziej zalecane do wykonywania oprysków są lekko pochmurne i bezwietrzne dni.
Błąd 6: Niesprawne lub zanieczyszczone opryskiwacze
Niewłaściwą praktyką jest także stosowanie opryskiwaczy ręcznych, plecakowych lub innych narzędzi do oprysku bardzo różnych roślin i różnymi środkami. Należy zadbać o to, aby po każdym oprysku bardzo dobrze wypłukać i opróżnić z resztek roztworu pojemniki opryskiwaczy. Przygotowywanie cieczy roboczej (roztworu preparatu) w zanieczyszczonych pojemnikach lub naczyniach może powodować niepożądane działanie lub po prostu szkodzić roślinom. Praktycznym rozwiązaniem jest także dobór odpowiedniej wielkości opryskiwacza lub innego urządzenia do danego oprysku, aby zabieg był jak najbardziej wygodny i skuteczny.
Błąd 7: Ważna profilaktyka w ochronie roślin
Aby ograniczyć ryzyko wystąpienia chorób lub szkodników, warto już w czasie planowania nasadzeń zadbać o profilaktykę. Najlepiej sadzić rośliny w optymalnych dla nich warunkach glebowych oraz unikać zbytniego zagęszczenia nasadzeń. Do sadzenia i siewu najlepiej wybierać materiał zdrowy, wolny od oznak chorób oraz zakupiony ze sprawdzonych, pewnych źródeł. Należy też rozsądnie nawozić rośliny (szczególnie azotem), ponieważ nadmiar w zasilaniu także osłabia odporność roślin i zwiększa ich podatność na ataki patogenów.
Przed użyciem środków chemicznych, w pierwszej kolejności zawsze sięgajmy po preparaty naturalne lub biologiczne, by ograniczać stosowanie chemii. Dodatkowo, częste monitorowanie roślin i szybkie zauważenie zagrożenia, pozwoli szybko zareagować i zastosować nie chemiczne, czyli zdrowsze metody ochrony.
Tekst: Maciej Aleksandrowicz, zdjęcie tytułowe: CDC/Unsplash x Smashicons/Flaticon