Upały vs. nawóz: jak dbać o rośliny, gdy żar leje się z nieba?

Dlaczego nawożenie w upał to zły pomysł? Stres roślinny!

Podczas upałów rośliny doświadczają stresu roślinnego, czyli stanu, w którym nie są w stanie utrzymać normalnych procesów życiowych z powodu ekstremalnych warunków środowiskowych, takich jak np. wysoka temperatura i susza. Objawy stresu roślinnego spowodowanymi przez upały obejmują:

zwiędłe lub skręcone liście: mogą się zwijać, aby zredukować powierzchnię narażoną na bezpośrednie działanie słońca i zmniejszyć utratę wody;
spalone liście: pojawiają się brązowe lub żółtawe plamy wynikające z uszkodzeń spowodowanych nadmiernym nasłonecznieniem;
zrzucanie masy zielonej: niektóre rośliny, zwłaszcza iglaste, mogą zrzucać część igieł lub liści, aby ograniczyć parowanie wody.

W takim stanie rośliny mają ograniczoną zdolność do pobierania wody oraz składników odżywczych z gleby i nawożenie ich w tym czasie może być bardzo szkodliwe.

Jak dokładnie nawożenie w upał może szkodzić roślinom?

Nawożenie w upalne dni może prowadzić do szeregu problemów dla roślin i gleby. Pierwszym z nich, jak już wspomniano wyżej, jest gromadzenie soli w glebie. Rośliny pobierają nawozy wraz z wodą, ale gdy ziemia jest wysuszona, sole nawozowe gromadzą się wokół korzeni. Te nie są w stanie wchłonąć ich w większej ilości, co zaburza wszystkie procesy w glebie, szczególnie w strefie korzeniowej roślin.

Kolejnym problemem jest ograniczenie przepływu wody. Nadmiar soli w glebie działa osmotycznie, ograniczając przepływ wody do korzeni. To dodatkowo pogłębia stres wodny u roślin, które i tak już cierpią z powodu upału.

Trzecim istotnym problemem jest uszkodzenie tkanek roślinnych. Sole mogą bezpośrednio uszkadzać tkanki roślin, prowadząc do nekrozy, czyli obumierania tkanek. Objawia się to spalonymi brzegami liści lub całkowitym usychaniem części rośliny.

Jakie nawozy są najlepsze na lato?

Pomimo że nawożenie w upał nie jest wskazane, nie oznacza to, że nie możemy stosować żadnych nawozów. Okazuje się, że w takich warunkach można sięgnąć po nawozy organiczne, które uwalniają składniki odżywcze stopniowo, co zapobiega nadmiernemu obciążeniu roślin.

Kompost, obornik, czy też biohumus to doskonałe opcje, które poprawiają strukturę gleby i jej zdolność do zatrzymywania wody. Można również stosować nawozy granulowane o spowolnionym uwalnianiu, które dostarczą roślinom składników odżywczych przez dłuższy czas, minimalizując ryzyko przenawożenia.

Kiedy najlepiej nawozić rośliny podczas upałów?

Czas nawożenia jest kluczowy, szczególnie w upalne dni. Najlepiej nawozić rośliny wczesnym rankiem lub późnym popołudniem, kiedy temperatury są niższe, a parowanie wody jest mniejsze. Dzięki temu nawozy będą miały większą szansę na wniknięcie w glebę, a rośliny zdążą przyswoić składniki odżywcze przed największymi upałami. Unikaj nawożenia w środku dnia, gdy słońce jest najsilniejsze, ponieważ może to prowadzić do poparzeń roślin i utraty skuteczności nawozów.

Częstotliwość nawożenia roślin też powinna być zmniejszona w czasie upałów, ponieważ rośliny są bardziej narażone na stres wodny i termiczny, a dodatkowe nawożenie może pogłębiać te problemy.

Krzew maliny cierpiący przez upały i suszę

Fot. Clémence BAJEUX / AdobeStock

Ważne jest, aby regularnie monitorować kondycję roślin. Jeśli rośliny wykazują oznaki stresu, lepiej unikać nawożenia do czasu poprawy warunków pogodowych.

Jakie rośliny wymagają szczególnej troski podczas nawożenia w upał?

Niektóre rośliny są bardziej wrażliwe na wysokie temperatury i wymagają szczególnej troski podczas nawożenia. Rośliny kwitnące, takie jak róże, hortensje czy budleje, mają wysokie zapotrzebowanie na składniki odżywcze i wodę. Warzywa również potrzebują regularnego nawożenia, aby mogły szybko rosnąć i wydawać plony. Warto zwrócić uwagę na te rośliny i dostarczać im odpowiednich nawozów, aby mogły przetrwać upalne dni w dobrej kondycji.

Rośliny ozdobne w donicach na balkonach i tarasach, pomimo tego, że z reguły należą do gatunków wysoce ciepłolubnych (pelargonie, surfinie, begonie itp.), są szczególnie narażone na stres związany z wysokimi temperaturami, ponieważ ich system korzeniowy jest ograniczony. Dlatego ważne jest, aby dostarczyć im odpowiednich składników odżywczych wraz z podlewaniem, które łatwo wnikają w podłoże i są szybko przyswajane.

Rośliny obficie nawożone w czasie upałów mogą nie rosnąć prawidłowo z powodu stresu i uszkodzeń tkanek. W ekstremalnych przypadkach nadmiar soli i brak wody mogą prowadzić do całkowitego uschnięcia i obumarcia roślin. Dlatego w czasie wysokich temperatur zaleca się unikanie nawożenia i skupienie się na regularnym, umiarkowanym podlewaniu.